Σύντομα και με τη «βούλα» ευρωπαϊκό σύστημα πιστοποίησης των δραστηριοτήτων απορρόφησης άνθρακα

Τη θέσπιση του πρώτου ενωσιακού πλαισίου πιστοποίησης για τις μόνιμες απορροφήσεις άνθρακα, τη γεωργία δέσμευσης άνθρακα και την αποθήκευση άνθρακα σε προϊόντα έρχεται να φέρει νέος ευρωπαϊκός κανονισμός που σύντομα θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και μετά από 20 ημέρες θα είναι άμεσα εφαρμοστέος σε όλα τα κράτη-μέλη. Ο εν λόγω κανονισμός θα καλύπτει:

• Μόνιμες απορροφήσεις άνθρακα που δεσμεύουν και αποθηκεύουν ατμοσφαιρικό ή βιογενή άνθρακα για πολλούς αιώνες (π.χ. βιοενέργεια με δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα, δέσμευση με αποθήκευση απευθείας από τον αέρα).
• Δραστηριότητες αποθήκευσης άνθρακα που δεσμεύουν και αποθηκεύουν άνθρακα σε προϊόντα μακράς διάρκειας για τουλάχιστον 35 έτη (όπως δομικά προϊόντα με βάση το ξύλο).
• Δραστηριότητες γεωργίας δέσμευσης άνθρακα που ενισχύουν την παγίδευση και την αποθήκευση άνθρακα σε δάση και εδάφη ή μειώνουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα εδάφη και διενεργούνται για περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών (π.χ. αναδάσωση, αποκατάσταση τυρφώνων ή υγρότοπων, βελτιωμένη χρήση λιπασμάτων).

Σύμφωνα με τον κανονισμό, όλες οι απορροφήσεις άνθρακα και οι μειώσεις των εκπομπών εδάφους που πιστοποιούνται βάσει του ενωσιακού πλαισίου πιστοποίησης θα πρέπει να συμβάλλουν στην επίτευξη της εθνικά καθορισμένης συνεισφοράς της Ένωσης και των στόχων της για το κλίμα.

Συστήματα πιστοποίησης

Σε κάθε περίπτωση, θα λειτουργούν συστήματα πιστοποίησης που θα επιτρέπουν στους φορείς εκμετάλλευσης να αποδεικνύουν τη συμμόρφωσή τους με τον κανονισμό. Με δεδομένο ότι το ενωσιακό πλαίσιο έχει εθελοντικό χαρακτήρα, τα υφιστάμενα και τα νέα δημόσια και ιδιωτικά συστήματα πιστοποίησης θα μπορούν να υποβάλλουν αίτημα αναγνώρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χωρίς ωστόσο αυτό να είναι υποχρεωτικό για τα εν λόγω συστήματα πιστοποίησης, προκειμένου να λειτουργούν στην Ένωση.

Ενωσιακό Μητρώο

Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα στα επόμενα τέσσερα χρόνια η Κομισιόν θα δημιουργήσει ένα ηλεκτρονικό ενωσιακό μητρώο, για να διασφαλίζονται η διαφάνεια και η πλήρης ιχνηλασιμότητα των λεγόμενων πιστοποιημένων μονάδων.

Γεωργία δέσμευσης άνθρακα

Στο πλαίσιο της γεωργίας δέσμευσης άνθρακα θα πρέπει να πιστοποιούνται μόνο πρακτικές και διεργασίες που υπερβαίνουν την κοινή πρακτική. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να ανταμείβεται συγκεκριμένη δραστηριότητα, εάν έχει ήδη υιοθετηθεί ευρέως σε μια περιοχή με παρόμοιες εδαφοκλιματικές και ρυθμιστικές συνθήκες. «Οι τυποποιημένες τιμές βάσης θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι μόλις μια δραστηριότητα καταστεί κοινή πρακτική, η δραστηριότητα αυτή δεν μπορεί πλέον να πιστοποιηθεί», σημειώνεται. Για τον λόγο αυτόν, η Κομισιόν θα επανεξετάζει τουλάχιστον ανά πενταετία και θα επικαιροποιεί, κατά περίπτωση, τις τυποποιημένες τιμές βάσης.

Στον Κανονισμό αναφέρεται ότι πρέπει να προωθηθεί η χρήση των διαθέσιμων ψηφιακών τεχνολογιών, ώστε να διασφαλιστεί ο αξιόπιστος χαρακτήρας της παρακολούθησης των δραστηριοτήτων. Ωστόσο, όταν δεν είναι δυνατόν να καθοριστούν τέτοιες τυποποιημένες τιμές βάσης, θα πρέπει να χρησιμοποιείται ειδική ανά δραστηριότητα τιμή βάσης ανάλογα με τη μεμονωμένη επίδοση του φορέα εκμετάλλευσης.

Υπό προϋποθέσεις

Κατά την ανάπτυξη μεθοδολογιών πιστοποίησης στο πλαίσιο της γεωργίας δέσμευσης άνθρακα, η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη ότι είναι αναγκαίες: Η συμβολή στην εξασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας, η προώθηση της προστασίας και της αποκατάστασης της βιοποικιλότητας και των οικοσυστημάτων, αλλά και η αποφυγή της απόκτησης γης για κερδοσκοπικούς σκοπούς με αρνητικές επιπτώσεις στις αγροτικές κοινότητες.

Μάλιστα, υπογραμμίζεται ότι πρακτικές που έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα, όπως οι δασικές μονοκαλλιέργειες, δεν θα πρέπει να είναι επιλέξιμες για πιστοποίηση.