Τρόφιμα «βιο-μηχανικής»; Σοβαρές ενστάσεις για τον νέο όρο στην επισήμανση των μεταλλαγμένων

Τρόφιμα «βιο-μηχανικής», αντί «γενετικά τροποποιημένα»

Πριν από σχεδόν δύο χρόνια, ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, υπέγραφε έναν ομοσπονδιακό νόμο περί επισήμανσης των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στις ετικέτες τροφίμων. Μετά από πολλές κωλυσιεργίες, κυρίως εξαιτίας της αλλαγής της σκυτάλης στη διακυβέρνηση της χώρας, το αμερικανικό υπουργείο Γεωργίας (USDA) εξέδωσε τελικά τον πολυαναμενόμενο για τη βιομηχανία τροφίμων προτεινόμενο κανονισμό, με αλλαγές όμως στην επίμαχη ορολογία.

Σύμφωνα με τα νέα πρότυπα, απορρίπτεται η ευρέως διαδεδομένη ονομασία των «γενετικά τροποποιημένων οργανισμών» (GMO) υπέρ ενός όρου με τον οποίο οι πολίτες δεν έχουν καθόλου εξοικείωση: Τρόφιμα «βιο-μηχανικής» («bioengineered»).

Θεωρητικά, ο συγκεκριμένος κανονισμός αποσκοπεί στη μείωση της σύγχυσης των καταναλωτών, όσον αφορά τα μεταλλαγμένα συστατικά στα τρόφιμα. Όπως, όμως, αναφέρεται σε σχετικό άρθρο του The New Food Economy, τα «γενετικά τροποποιημένα» και τα τρόφιμα «βιο-μηχανικής» δεν είναι ταυτόσημοι όροι, γεγονός το οποίο είναι πιθανό να περιπλέξει ακόμα περισσότερο την κατάσταση.

Πιο συγκεκριμένα, ο όρος τρόφιμα «βιο-μηχανικής» αφορά μόνο τα διαγονιδιακά γεωργικά προϊόντα, δηλαδή εκείνα που δημιουργούνται έπειτα από τροποποίηση στο γενετικό τους υλικό, με την εσκεμμένη εισαγωγή ξένου DNA στο γονιδίωμά τους.

Ορισμένοι επικριτές τονίζουν ότι, σε μια εποχή που χρησιμοποιούνται προηγμένα εργαλεία επεξεργασίας γονιδίων όπως το CRISPR, ο νεοεισαχθείς όρος είναι πολύ περιοριστικός. Πράγματι, ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί εάν ο κανονισμός επισήμανσης θα περιλαμβάνει και τα τρόφιμα που προέρχονται από τις νέες αυτές μεθόδους επεξεργασίας του γονιδιώματος και τις εφαρμογές τους στη γεωργία. Ως γνωστόν, πολλοί αγρότες κάνουν χρήση των συγκεκριμένων τεχνολογιών στις καλλιέργειές τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετές μη κυβερνητικές οργανώσεις, όπως η αμερικανική Non-GMO Project, θεωρούν ότι τα τρόφιμα που έχουν υποστεί γενετική επεξεργασία με οποιονδήποτε τρόπο, με ή χωρίς μεταμοσχευμένα γονίδια από άλλους οργανισμούς, θα πρέπει να θεωρούνται γενετικά τροποποιημένα. Λαμβάνοντας κάτι τέτοιο υπόψη, εύκολα μπορεί να αντιληφθεί κανείς ότι οι τρέχουσες πιστοποιήσεις αγροδιατροφικών προϊόντων «χωρίς ΓΤΟ» καλύπτουν μεγαλύτερο εύρος αμφισβητούμενων προϊόντων από ό,τι η νέα προτεινόμενη ονομασία.

Μέχρι την εκπνοή της προθεσμίας για την ολοκλήρωση του κανονισμού (29 Ιουλίου), το USDA είναι επιφορτισμένο με το δύσκολο έργο να επιλύσει πληθώρα πρόσθετων ζητημάτων. Ανάμεσα σε αυτά, ξεχωρίζει η ανάγκη καθορισμού της μέγιστης περιεκτικότητας ενός τροφίμου σε γενετικά τροποποιημένα συστατικά, προτού απαιτηθεί σχετική επισήμανση.