Τα χρηματοδοτικά μέσα του ΠΑΑ για τους βιοκαλλιεργητές
Αν κάποιος διατρέξει το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, θα διαπιστώσει ότι η παραγωγή βιολογικών προϊόντων είναι υψηλής προτεραιότητας. Το γεγονός αυτό διαπιστώνεται εύκολα, αρκεί κανείς να παρατηρήσει ότι σε αρκετά μέτρα και δράσεις, η παραγωγή βιολογικού προϊόντος δίνει επιπλέον μόρια στον παραγωγό που αιτείται ενίσχυσης. Αυτό σημαίνει, αυτομάτως, ότι οι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες έγκρισης από παραγωγούς συμβατικών προϊόντων, με την προϋπόθεση βέβαια ότι όλες οι άλλες συνθήκες παραμένουν σταθερές. Η πιο ακλόνητη απόδειξη του γεγονότος αυτού επιβεβαιώθηκε στο μέτρο των Νέων Αγροτών (Μ6.1.).
γράφει ο Χρήστος Καρατζάς, γεωργοοικονομολόγος
Η μελλοντική παραγωγή βιολογικών προϊόντων έδινε 6 μόρια επιπλέον στους Νέους Αγρότες, ενώ αρκετές περιφέρειες έδιναν άλλα 3 μόρια, αυξάνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τις πιθανότητες έγκρισης ενός παραγωγού βιολογικών προϊόντων. Η αυξημένη αυτή μοριοδότηση ήταν καθοριστικής σημασίας, ιδιαίτερα για τις περιφέρειες, που ο ανταγωνισμός είναι ιδιαίτερα υψηλός. Ας δούμε όμως τα βασικά μέτρα στα οποία η παραγωγή βιολογικών προϊόντων δίνει προτεραιότητα σε αυτόν που αιτείται την ενίσχυση.
Μέτρο 4.2.1 – Μεταποίηση
Το λεγόμενο μέτρο της μεταποίησης, που είναι ενεργό αυτήν την περίοδο, δίνει προτεραιότητα στην επεξεργασία βιολογικών πρώτων υλών ή πρώτων υλών παραγόμενων με μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον. Όσες επιχειρήσεις επεξεργάζονται πρώτη ύλη από πιστοποιημένη βιολογική καλλιέργεια σε ποσοστό άνω του 50% της συνολικής παραλαμβανόμενης ποσότητας, λαμβάνουν επιπλέον 5 μόρια στο σύνολο της βαθμολογίας του επιχειρηματικού σχεδίου. Για να τεκμηριωθεί η παράδοση αυτή, θα πρέπει να συνοδεύεται από πιστοποίηση της πρώτης ύλης ως βιολογικής από αρμόδιο οργανισμό πιστοποίησης. Επίσης, σε περίπτωση ίδρυσης νέας μονάδας που αιτείται ενίσχυση από το μέτρο της μεταποίησης, θα πρέπει να υπογράφονται ιδιωτικά συμφωνητικά με βιολογικούς παραγωγούς, στοιχείο που εξασφαλίζει την απορρόφηση της παραγόμενης ποσότητας από τους βιοκαλλιεργητές.
Μέτρο 4.1 – Σχέδια βελτίωσης
Το ίδιο ισχύει και στα σχέδια βελτίωσης, είτε αυτά υλοποιούνται από μεμονωμένους παραγωγούς, είτε από συλλογικά σχήματα (όπως συνεταιρισμοί, ομάδες ή οργανώσεις παραγωγών κ.λπ.). Ο προσανατολισμός της παραγωγικής δυναμικότητας της υφιστάμενης εκμετάλλευσης (ή του συλλογικού σχήματος) στη βιολογική κατεύθυνση επιβραβεύεται. Με αυτόν τον τρόπο, βιολογικοί παραγωγοί που αποφασίζουν να επενδύσουν στον εκσυγχρονισμό της εκμετάλλευσής τους παίρνουν επιπλέον 5% στη συνολική βαθμολόγηση της πρότασης. Το ποσοστό αυτό μπορεί να φαίνεται μικρό, αλλά μπορεί να κάνει τη διαφορά, ειδικότερα σε αγροτικές περιφέρειες, όπου ο ανταγωνισμός θα είναι ιδιαίτερα σκληρός.
Μέτρο 9 – Σύσταση Ομάδων και Οργανώσεων Παραγωγών
Στην περίπτωση που παραγωγοί βιολογικών προϊόντων αποφασίσουν να συστήσουν μια ομάδα παραγωγών, τότε αποκτούν σοβαρό προβάδισμα έναντι των υπολοίπων παραγωγών. Σε μια τέτοια περίπτωση, που η ομάδα εφαρμόζει στο σύνολο της προϊόν βιολογικό ΠΟΠ ή ΠΓΕ, τότε λαμβάνει 15 επιπλέον μόρια (σε σύνολο 100).
Ο τρόπος με τον οποίο είναι διαρθρωμένο το μέτρο δίνει πραγματικά συγκριτικό πλεονέκτημα στους βιολογικούς κτηνοτρόφους, δηλαδή στην ομαδοποίησή τους για την από κοινού διάθεση των προϊόντων τους, έναντι όλων των υπόλοιπων κατηγοριών παραγωγών. Σημειώνεται ότι για τις περιπτώσεις σύστασης βιολογικών οργανώσεων παραγωγών απαιτούνται κατ’ ελάχιστο 10 μέλη και ελάχιστη εμπορευθείσα παραγωγή 100.000 ευρώ, όταν για τα συμβατικά προϊόντα τα αντίστοιχα μεγέθη είναι 20 μέλη και ελάχιστη εμπορευθείσα παραγωγή 250.000€, με άλλα λόγια γίνεται ευκολότερη η δημιουργία ομάδας.
Μέτρο 2 – Γεωργικές Συμβουλές
Στο νέο μέτρο των γεωργικών συμβουλών, η βιολογική γεωργία έχει το δικό της πακέτο στήριξης. Συγκεκριμένα, το 5ο πακέτο συμβουλών αφορά αποκλειστικά όσους παραγωγούς παράγουν με βιολογικό τρόπο, με προτεραιότητα τους δικαιούχους του μέτρου 11.2. Το μέτρο αυτό δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους βιολογικούς παραγωγούς να έχουν εξειδικευμένη γεωτεχνική υποστήριξη για την κατανόηση και την ορθή εφαρμογή των δεσμεύσεων της βιολογικής γεωργίας. Με δεδομένο ότι η ενίσχυση στο συγκεκριμένο μέτρο είναι 100%, παρέχεται μια πολύ καλή δυνατότητα σε όλους τους παραγωγούς να έχουν υποστήριξη από γεωτεχνικό προσωπικό κατά τη διάρκεια της βιολογικής καλλιέργειας.
Μέτρο 3 – Συστήματα Ποιότητας
Το μέτρο αυτό δίνει ενίσχυση μέχρι και 2.020 ευρώ ετησίως ανά εκμετάλλευση, για την κάλυψη των αναγκών της βιολογικής γεωργίας. Μεταξύ των πάγιων δαπανών περιλαμβάνονται μέτρα για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της βιολογικής γεωργίας, μέσω αναλύσεων εδάφους και φύλλων, καθώς και για την προμήθεια μικροοργανισμών που βελτιώνουν τη γονιμότητα του εδάφους, ωφέλιμων οργανισμών και παγίδων παρακολούθησης και καταπολέμησης. Επίσης, καλύπτονται εξ ολοκλήρου οι δαπάνες πιστοποίησης αλλά και οι δαπάνες υποστήριξης μιας ομάδας παραγωγών από επιβλέποντα γεωπόνο.
Περιβαλλοντικά μέτρα
Παρά τις δυνατότητες που έχουν οι βιολογικοί καλλιεργητές μέσα από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, υπάρχουν και αντίστοιχοι περιορισμοί, ειδικά σε ό,τι αφορά τα υπόλοιπα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα. Όσοι, δηλαδή, παράγουν βιολογικά, δεν μπορούν να συμμετέχουν σε δράσεις όπως το Κομφούζιο (μέτρο καταπολέμησης των μικρολεπιδόπτερων) ή η εναλλακτική καταπολέμηση ζιζανίων στους ορυζώνες, καθώς και σε μέτρα που σχετίζονται με την καλή διαβίωση των ζώων (Μ14).
Μέτρο 11 – Βιολογικές καλλιέργειες
Σημειώνεται ότι στο πλέον κατάλληλο μέτρο του ΠΑΑ για τη χρηματοδότηση της βιολογικής γεωργίας (μέτρο 11), αναμένεται η 2η πρόσκληση μέσα στο φθινόπωρο, με νέα κριτήρια επιλογής για τους υποψήφιους παραγωγούς στη γεωργία, αλλά κυρίως στην κτηνοτροφία. Επισημαίνεται ότι στην 1η πρόσκληση απορρίφθηκαν όλοι όσοι αιτήθηκαν στήριξη στη βιολογική κτηνοτροφία, λόγω υπέρβασης του προϋπολογισμού, ενώ στη φυτική παραγωγή εντάχθηκαν μόνο όσοι είχαν εκτάσεις σε περιοχή NATURA. Επιπλέον, στη νέα πρόσκληση θα μπορούν να επιδοτούνται νέες καλλιέργειες (ροδιά, ακτινίδιο, συκιά, μικρόκαρπες, αβοκάντο, ακρόδρυα, καπνός, καρότο, πατάτα και φυλλώδη λαχανικά).
Τα επόμενα βήματα των δικαιούχων της Βιολογικής
Στις 31 Μαΐου 2017, εκδόθηκε η Απόφαση Ένταξης Πράξεων στο Μέτρο 11 «Βιολογικές Καλλιέργειες» του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2020.
Γράφει η Ειρήνη Προδρομίδου, γεωπόνος
Με την απόφαση αυτή, οριστικοποιήθηκε η ένταξη στο Μέτρο μόνο των δικαιούχων της φυτικής παραγωγής και ειδικότερα όσων διατηρούν τις γεωργικές τους εκμεταλλεύσεις σε περιοχές NATURA 2000.
Tα επόμενα βήματα των δικαιούχων της Βιολογικής και οι κρίσιμες προθεσμίες
Ο συνολικός προϋπολογισμός των 223.052.463,48€ επιμερίζεται στις δράσεις 11.1.1 «Ενίσχυση για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στη γεωργία» (75.364.746,33€) και 11.2.1 «Ενίσχυση για τη διατήρηση σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής στη γεωργία» (147.687.717,15€).
Οι δικαιούχοι της δράσης 11.1.1 υποχρεούνται να τηρούν τις δεσμεύσεις του Μέτρου για διάστημα 3 ετών, ενώ οι αντίστοιχοι της δράσης 11.2.1 για διάστημα 5 ετών.
Οι δεσμεύσεις ξεκινούν από την ημερομηνία που έλαβε πρωτόκολλο η Απόφαση Ένταξης Πράξεων (31 Μαΐου 2017).
Έπειτα από την ημερομηνία αυτή, οι παραγωγοί αναλαμβάνουν να προβούν στις ακόλουθες ενέργειες:
- Διατήρηση της σύμβασης με τον εκάστοτε Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης για τους δικαιούχους της Δράσης 11.2.1 και σύναψη σύμβασης με Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης για τους δικαιούχους της Δράσης 11.1.1 εντός 15 εργάσιμων ημερών από τη δημοσιοποίηση των οριστικών πινάκων παραδεκτών και μη παραδεκτών αιτήσεων στήριξης. Καταληκτική ημερομηνία για τους δικαιούχους της δράσης 11.1.1 ορίστηκε η 22η Ιουνίου 2017.
- Οι δικαιούχοι της δράσης 11.1.1 (νεοεισερχόμενοι) έχουν υποχρέωση να υποβάλουν στην αρμόδια ΔΑΟΚ το έντυπο γνωστοποίησης επιχειρηματία, μετά τη σύναψη της σύμβασης με τον Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης (εντός 10 ημερών από την υπογραφή της σύμβασης).
- Όλοι οι δικαιούχοι υποχρεούνται να συνάψουν νόμιμη σύμβαση με σύμβουλο (γεωπόνο ΠΕ ή ΤΕ) εντός δύο μηνών από τη δημοσιοποίηση των οριστικών πινάκων παραδεκτών και μη παραδεκτών αιτήσεων στήριξης. Καταληκτική ημερομηνία είναι η 31η Ιουλίου 2017.