Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση του Τοπίου, το τοπίο είναι μία περιοχή, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή από τον άνθρωπο, της οποίας ο χαρακτήρας είναι αποτέλεσμα της δράσης και αλληλεπίδρασης φυσικών και ανθρώπινων παραγόντων. Το έργο Medscapes, που εκπονείται από οκτώ οργανισμούς (ΜΚΟ και Πανεπιστήμια) στην Ελλάδα, την Ιορδανία, την Κύπρο και τον Λίβανο, έχει ως στόχο να αναπτύξει μια ενιαία μεθοδολογία για τη χαρτογράφηση και αξιολόγηση των τοπίων της Ανατολικής Μεσογείου η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους φορείς λήψης αποφάσεων σε θέματα χωροταξικού σχεδιασμού και διαχείρισης φυσικών και πολιτιστικών πόρων.
Πλησιάζοντας στη λήξη τους διετούς αυτού έργου και στο πλαίσιο των δράσεων για την ανάδειξη της ενιαίας μεθοδολογίας σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, τη Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου οργανώθηκε μια ενημερωτική συζήτηση στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έπειτα από πρόσκληση της Διεύθυνσης Χωροταξίας. Το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (Med-INA) και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, εταίροι του έργου Medscapes στην Ελλάδα, παρουσίασαν στο επιστημονικό κοινό το έργο και τα έως τώρα αποτελέσματά του και συζήτησαν ανοιχτά με τους συμμετέχοντες για το «πώς» και το «πού» μπορεί να ενταχθεί η μελέτη του τοπίου στον χωρικό σχεδιασμό.
Πιο συγκεκριμένα, οι ομιλητές παρουσίασαν τη μεθοδολογία χαρτογράφησης, που περιλαμβάνει την ανάλυση τόσο φυσικών (γεωμορφολογικά, εδαφολογικά) όσο και ανθρωπογενών (χρήσεις γης, οικιστικό δίκτυο) δεδομένων, καθώς και τα αποτελέσματα των πιλοτικών εφαρμογών που έχουν πραγματοποιηθεί σε επιλεγμένες περιοχές της Ελλάδας (Ήπειρος και Λέσβος). Αναφέρθηκαν στις καινοτόμες δράσεις του έργου αυτού, που συνδυάζει την αμφίδρομη μεταφορά γνώσεων ανάμεσα στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή, δίνοντας έμφαση στο ζήτημα της προσαρμογής της μεθοδολογίας στις ιδιαιτερότητες της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και στη σημασία της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στη μελέτη και την περαιτέρω διαχείριση του τοπίου τους.
Μετά τη λήξη των παρουσιάσεων, δόθηκε η ευκαιρία στους συμμετέχοντες να ανταλλάξουν απόψεις και να σχολιάσουν σημαντικές πτυχές της μελέτης τοπίου, αλλά και ευρύτερα, του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και των ζητημάτων που αφορούν στη δημόσια διαβούλευση στη χώρα μας. Ανάμεσα στα θέματα που συζητήθηκαν ήταν ο εγγενής υποκειμενισμός που συνοδεύει την έννοια του τοπίου στην προσπάθεια μιας συστηματικής απεικόνισης των στοιχείων που συνθέτουν τον χαρακτήρα του, η ανάγκη αποτελεσματικότερης ένταξης των θεμάτων που σχετίζονται με τις ανθρωπογενείς πιέσεις (π.χ. αστική διάχυση) στο πλαίσιο της μελέτης τοπίου, η σχέση της μεθοδολογίας χαρτογράφησης και αξιολόγησης με τις προσεγγίσεις που εφαρμόστηκαν πρόσφατα στις μελέτες αναθεώρησης των περιφερειακών χωροταξικών σχεδίων, καθώς και οι δυσκολίες και προοπτικές για την ουσιαστική ενίσχυση των συμμετοχικών διαδικασιών στον χωρικό σχεδιασμό.
To έργο MedScapes είναι μια διετής συνεργασία ανάμεσα σε Ελλάδα, Ιορδανία, Κύπρο και Λίβανο. Οι εταίροι του έργου είναι το Ίδρυμα Λαόνα (Κύπρος), το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Royal Society for the Conservation of Nature (Ιορδανία), το German Jordanian University, το Society for the Protection of Nature in Lebanon, το American University of Beirut (Λίβανος), το Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο (Ελλάδα) και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Ελλάδα). Το έργο χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδύλια και περιλαμβάνεται στις χορηγίες του Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας Μεσογειακής Λεκάνης (ENPI CBC Mediterranean Sea Basin) 2007-2013.
