Μειώνονται οι παραγωγοί, αυξάνονται οι μεταποιητές στα βιολογικά!

Τα παράξενα και τα παράλογα της βιολογικής γεωργίας στην Ελλάδα εξηγεί ο Δημήτρης Μπιλάλης, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Εργαστήριο Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, που ειδικεύεται στη βιολογική γεωργία.

Μειώνονται οι παραγωγοί, αυξάνονται οι μεταποιητές στα βιολογικά!
Δημήτρης Μπιλάλης, Αν. Καθηγητής στο Εργαστήριο Γεωργίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Πρόκειται για το μοναδικό τμήμα στο ελληνικό Πανεπιστήμιο που εδώ και αρκετά χρόνια στηρίζει και ερευνά την παραγωγή βιολογικών προϊόντων.

Όπως εξηγεί, ο τρόπος με τον οποίο δόθηκαν οι επιδοτήσεις για την παραγωγή βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα ελάχιστα βοήθησε στην ανάπτυξη. Από την άποψη της τεχνικής βοήθειας οι παραγωγοί οργανικών προϊόντων διαθέτουν βασικά… την πείρα τους.

H οικονομική κρίση πώς έχει επηρεάσει την παραγωγή βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα;

Σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, και ιδιαίτερα μετά το 2012, παρατηρήθηκε πτώση της παραγωγής βιολογικών προϊόντων στην Ελλάδα. Αυτό συσχετίστηκε κυρίως με το τέλος των προγραμμάτων επιδότησης των βιολογικών, όπου μετά την πενταετία οι παραγωγοί έβγαιναν από το πρόγραμμα. Αντίθετα, ο τομέας των μεταποιητών παρουσίασε αύξηση και κυρίως όσον αφορά μονάδες που έχουν κυρίως εξαγωγικό προσανατολισμό με κυριότερα προϊόντα το λάδι, τις ελιές και τον οίνο.

Υπάρχει πρόβλημα όσον αφορά την κατάρτιση όσων καινούριων θέλουν να μπουν στη βιολογική παραγωγή

Θεωρείτε ότι οι Έλληνες παραγωγοί βιολογικών προϊόντων έχουν τεχνική βοήθεια; Υπάρχουν σύμβουλοι γεωπόνοι;

Σε αντίθεση με τη δεκαετία του 2000-2010, η κατάσταση δείχνει να βελτιώνεται και η ανάγκη για εκπαίδευση και συμβουλευτική έχει μειωθεί, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Πάρα πολύ νέοι σχετικά γεωπόνοι έχουν γνώσεις που σχετίζονται με τη βιολογική γεωργία και πιστοποίηση των βιολογικών προϊόντων, καθώς και οι βιοκαλλιεργητές έχουν πλέον αποκτήσει μεγαλύτερη εμπειρία στη διαχείριση των καλλιεργειών τους. Πιστεύω με το μέτρο της συμβουλευτικής του ΠΑΑ 2014-2020, θα βελτιωθεί ακόμη περισσότερο η κατάσταση. Το «πρόβλημα» θα είναι η κατάρτιση νέων, οι οποίοι είναι άνεργοι και μορφωμένοι και θέλουν να ασχοληθούν με τη βιολογική γεωργία ως διέξοδο εργασιακή. Πώς θα αποκτήσουν σχετική γνώση δεδομένου ότι δεν υπάρχει σύστημα που μπορεί να εγγυηθεί την εκπαίδευσή τους;

Οι παραγωγοί παραπονιούνται ότι πολλά σκευάσματα για βιολογική καλλιέργεια δεν έχουν έγκριση και δεν κυκλοφορούν στην Ελλάδα. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Ένα παλιό θέμα, που η πρακτική και ο χρόνος έχει επιφέρει την ουσιαστική λύση, δεδομένου ότι σκευάσματα που ήταν αμφίβολα έχουν πάψει να χρησιμοποιούνται. Επίσης, οι βιοκαλλιεργητές εφαρμόζουν πλέον με καλύτερο τρόπο τις αρχές της βιολογικής καλλιέργειας, με αποτέλεσμα να μειώνουν σημαντικά την εξάρτησή τους από τα βιολογικά σκευάσματα.

Μειώνεται πολύ η παραγωγή όταν σε μια καλλιέργεια εφαρμόζονται οι αρχές της βιολογικής γεωργίας;

Πλήθος ερευνητικών δεδομένων, και από επεξεργασία σε στατιστικά στοιχεία και από μελέτες του Εργαστηρίου Γεωργίας, δείχνουν ότι τα βιολογικά δεν υπολείπονται σημαντικά σε αποδόσεις σε σχέση με τα συμβατικά. Σε πολλές περιπτώσεις οι αποδόσεις είναι σχεδόν οι ίδιες ή κατά μέσο όρο 10% μικρότερες από τις συμβατικές. Σε αυτό συνέβαλε και η απόκτηση εμπειρίας με τα χρόνια από τους βιοκαλλιεργητές. Γιατί στη βιολογική γεωργία, παίζει μεγάλο ρόλο ο τρόπος που διαχειρίζεσαι την καλλιέργεια για το αν θα έχεις καλή παραγωγή, όχι μόνο ποιοτικά αλλά και ποσοτικά.

Μειώνονται οι παραγωγοί, αυξάνονται οι μεταποιητές στα βιολογικά!
Τα βιολογικά δεν υπολείπονται σημαντικά σε αποδόσεις σε σχέση με τα συμβατικά. Σε πολλές περιπτώσεις οι αποδόσεις είναι σχεδόν οι ίδιες ή κατά μέσο όρο 10% μικρότερες από τις συμβατικές

Έτσι χάνουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα τα βιολογικά

Πολλοί λένε ότι οι επιδοτήσεις έφεραν στη βιολογική παραγωγή πολλούς, που στη συνέχεια επέστρεψαν στη συμβατική καλλιέργεια. Πιστεύετε ότι οι επιδοτήσεις έβλαψαν τη βιολογική γεωργία;

Βεβαίως έβλαψαν, γιατί ήταν χρήματα που στόχευαν στην ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας και έπρεπε να συνδεθεί η επιδότηση με την παραγωγή και την εμπορία. Είχαμε το φαινόμενο πολλοί να παράγουν βιολογικά προϊόντα για να πάρουν την επιπλέον επιδότηση και μετά να τα πουλούν ως συμβατικά γιατί δεν μπορούσαν να βρουν τα κατάλληλα δίκτυα.

Ποιο θα λέγατε ότι είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει ένας παραγωγός βιολογικών προϊόντων;

Την οργάνωση της αγοράς. Η αγορά λειτουργεί με βάση κανόνες που έχουν διαμορφωθεί και εξυπηρετούν τη συμβατική παραγωγή. Σε αυτούς τους κανόνες δεν μπορούν να «συμμορφωθούν», να χωρέσουν τα βιολογικά προϊόντα και έτσι χάνουν το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα.

Πολλοί καταναλωτές αμφισβητούν τα βιολογικά προϊόντα. Τι απαντάτε;

Αν οι καταναλωτές αμφισβητούν τα βιολογικά προϊόντα, τότε έχει χαθεί το νόημα της κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων και της σχέσης της με τη κοινωνία. Οι καταναλωτές, δηλαδή, δεν αμφισβητούν την συμβατική; Σε παγκόσμιο επίπεδο, πάντως, οι καταναλωτές εμπιστεύονται τα βιολογικά προϊόντα με συνεχόμενα ανοδικό ρυθμό.

συνέντευξη στην Τάνια Γεωργιοπούλου