Στην τελική ευθεία είναι οι προπαρασκευαστικές εργασίες για την επίτευξη της γενικής προσέγγισης της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ στις 19 Οκτωβρίου, οπότε και συνεδριάζει στο Λουξεμβούργο το Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας. Με εναλλακτικές προτάσεις και ισχυρές πιέσεις, η γερμανική προεδρία συνεχίζει τις διαβουλεύσεις, προκειμένου να κλείσει τις τελευταίες εκκρεμότητες που διέπουν τους κανονισμούς της νέας ΚΑΠ.
Η πρώτη δέσμη μέτρων, που αφορά τον κανονισμό για τα στρατηγικά σχέδια και τον κανονισμό για τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της ΚΑΠ, μπήκε στο τραπέζι των προπαρασκευαστικών εργασιών της Ειδικής Επιτροπής Γεωργίας του Συμβουλίου την περασμένη Δευτέρα, 5 Οκτωβρίου, ενώ ο κανονισμός για την κοινή οργάνωση των αγορών (ΚΟΑ) γεωργικών προϊόντων θα εξεταστεί στις 12 Οκτωβρίου. Πρόκειται για τα αναθεωρημένα κείμενα που προωθεί η γερμανική προεδρία για να επιτευχθεί η πολυπόθητη γενική προσέγγιση.
Μείζονα ζητήματα, τα οποία καθυστέρησαν σημαντικά τις διαπραγματεύσεις, φαίνεται πως παίρνουν την τελική τους μορφή, αν και όλα θα κριθούν στις 19 Οκτωβρίου. Πάντως, και παρά τις αντιρρήσεις της Κομισιόν, οι διαβουλεύσεις γίνονται λαμβάνοντας ως δεδομένη τη διετή μεταβατική περίοδο. Ο αναθεωρημένος κανονισμός για τα Στρατηγικά Σχέδια της ΚΑΠ προτείνεται να έχει ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2023 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2027, κατά τη διάρκεια της οποίας το ποσό στήριξης της Ένωσης για τις παρεμβάσεις αγροτικής ανάπτυξης θα ανέλθει σε 60,5 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές, σύμφωνα με το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο.
Στα κράτη-μέλη ο ορισμός του «πραγματικού» αγρότη
Στο κείμενο εξειδικεύονται οι κατευθύνσεις που πρέπει να ακολουθήσουν τα κράτη-μέλη για την κατάρτιση των στρατηγικών τους σχεδίων, με βάση τις νέες απαιτήσεις της ΚΑΠ. Για παράδειγμα, ο ορισμός του πραγματικού αγρότη: Ήταν το 2018 όταν η Κομισιόν εισήγαγε τον υποχρεωτικό ορισμό του «πραγματικού γεωργού» (genuine farmer), προσδιορίζοντας τους παραγωγούς που μπορούν να λάβουν άμεσες ενισχύσεις, εφόσον πληρούν μία σειρά προϋποθέσεων.
Από την πλευρά του, το Ευρωκοινοβούλιο είχε προτείνει οι «ενεργοί γεωργοί» να ορίζονται από τα κράτη-μέλη ώστε να διασφαλίζεται ότι δεν χορηγείται στήριξη σε όσους η γεωργική δραστηριότητα αποτελεί ένα ασήμαντο μέρος των συνολικών οικονομικών δραστηριοτήτων τους. Στο αναθεωρημένο κείμενο του κανονισμού, τα κράτη-μέλη είναι εκείνα που μπορούν να καθορίσουν ποιοι αγρότες θεωρούνται «πραγματικοί», σύμφωνα με αντικειμενικά και αμερόληπτα κριτήρια. Επιπλέον, επιτρέπεται στα κράτη-μέλη να ορίσουν έναν «κόφτη» στο ποσό των άμεσων ενισχύσεων που λαμβάνουν οι παραγωγοί, προκειμένου να κριθούν «πραγματικοί».
Τουλάχιστον 75% η εσωτερική σύγκλιση
Η Κομισιόν είχε προτείνει τα κράτη-μέλη να μεριμνήσουν, ώστε το αργότερο μέχρι το 2026 όλα τα δικαιώματα ενίσχυσης να έχουν αξία τουλάχιστον 75% του μέσου προβλεπόμενου μοναδιαίου ποσού της βασικής εισοδηματικής στήριξης για το έτος υποβολής αιτήσεων 2026.
Αντίθετα, η Comagri είχε προτείνει τα κράτη-μέλη να διασφαλίσουν την πλήρη σύγκλιση της αξίας των δικαιωμάτων ενίσχυσης προς ενιαία τιμή μονάδας. Η γερμανική προεδρία συντάσσεται με την πρόταση της Κομισιόν και με την πρόοδο που είχε επιτευχθεί κατά τις προηγούμενες προεδρίες, με την προσθήκη ότι τα δικαιώματα ενίσχυσης επίσης δύναται κατά περίπτωση να έχουν αξία τουλάχιστον 75% του μέγιστου ποσού μονάδας, όπως θα ορίζεται στο στρατηγικό σχέδιο του κράτους-μέλους.
Η επιτραπέζια ελιά στις Συνδεδεμένες
Στον αναθεωρημένο κανονισμό που προωθεί η γερμανική προεδρία, διευρύνεται η λίστα των προϊόντων που δύναται να στηριχθούν από το καθεστώς των Συνδεδεμένων Ενισχύσεων, με την προσθήκη, μεταξύ άλλων, και της επιτραπέζιας ελιάς.
Αυξάνεται η Ειδική Βάμβακος
Προτείνεται η αύξηση των ποσών αναφοράς, που οδηγούν σε αύξηση της Ειδικής Ενίσχυσης Βάμβακος, από τα 72,01 ευρώ/στρέμμα στα 73,4 ευρώ/στρέμμα για την Ελλάδα. Επιπλέον, από τις 31 Οκτωβρίου 2025 και στις 31 Οκτωβρίου κάθε έτους έως και το 2032, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να παρέχουν στην Επιτροπή συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με την εκτέλεση της ειδικής ενίσχυσης για το βαμβάκι (αριθμό δικαιούχων, ποσό πληρωμής ανά εκτάριο και αριθμό εκταρίων).
Capping
Σύμφωνα με τον κανονισμό που προωθεί η γερμανική προεδρία, τα κράτη-μέλη που επιλέγουν να εφαρμόσουν το capping (ανώτατο όριο στις άμεσες ενισχύσεις), μπορούν να μειώνουν κατά 100% το ποσό που θα υπερβαίνει τα 100.000 ευρώ.
Επίσης, μπορούν να επιλέξουν να μειώσουν το ποσό των άμεσων ενισχύσεων για ένα δεδομένο ημερολογιακό έτος, όταν υπερβαίνει τα 60.000 ευρώ ως εξής:
✱ Μέχρι και 25% από 60.000 έως 75.000 ευρώ.
✱ Μέχρι και 50% από 75.000 έως 90.000 ευρώ.
✱ Μέχρι και 75% από 90.000 έως 100.000 ευρώ.
Οικολογικά συστήματα
Η υποχρεωτική εφαρμογή των οικολογικών προγραμμάτων (eco-schemes) προκάλεσε αντιδράσεις, με τη γερμανική προεδρία να αντιπροτείνει τη θέσπιση υποχρεωτικών οικολογικών προγραμμάτων με διετή πιλοτική φάση, η οποία στο προηγούμενο συμβούλιο έτυχε μερικής αποδοχής. Πρότεινε συμπληρωματικά έναν μηχανισμό για την αποφυγή απωλειών πόρων, με την προϋπόθεση εξάντλησης όλων των δυνατοτήτων χρήσης των αντίστοιχων κονδυλίων σε προγράμματα για το κλίμα και το περιβάλλον.
Επιπλέον, θετικά αντιμετωπίζει την πρόταση της αυστριακής αντιπροσωπίας για την αναγνώριση των προσπαθειών των κρατών-μελών για το κλίμα και το περιβάλλον στον δεύτερο πυλώνα, σε περίπτωση εισαγωγής ενός ελάχιστου προϋπολογισμού.
Μεγαλύτερη ευελιξία για το F2FΣε ανοιχτό διάλογο βρίσκονται τα κράτη-μέλη και για τις δύο στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» και «Βιοποικιλότητα». Μάλιστα, στις 15 και 16 Οκτωβρίου, η Κομισιόν διοργανώνει διαδικτυακό συνέδριο για τη στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο», όπου θα αναλυθεί το πλαίσιό της, οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες που θα ανοίξουν ταυτόχρονα τα επόμενα χρόνια κ.ά. Σχετική συζήτηση προγραμματίζεται και κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου των Υπουργών Γεωργίας, με την παρουσίαση των συμπερασμάτων από τις προτάσεις της Επιτροπής. Το θέμα κυριάρχησε πριν από λίγες ημέρες σε τηλεδιάσκεψη που διοργάνωσε το γερμανικό Κοινοβούλιο. Όπως τόνισε ο επίτροπος Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, «είναι σημαντικό να σεβαστούμε τις διαφορές των κρατών-μελών όσον αφορά τους στόχους για τη μείωση των φυτοφαρμάκων», με δεδομένο ότι το κάθε κράτος-μέλος έχει διαφορετικό σημείο αφετηρίας. Εξήγησε πως με τον ίδιο σεβασμό θα πρέπει να αντιμετωπιστούν και οι προτάσεις των κρατών-μελών στο Εθνικό Στρατηγικό τους Σχέδιο όσον αφορά τον συγκεκριμένο τομέα. Μάλιστα, από τις Βρυξέλλες διαρρέει πως οι τελικές κατευθύνσεις, που θα δοθούν για την κατάρτιση των Σχεδίων, θα παρέχουν ακριβώς αυτήν τη μορφή ευελιξίας σε όλα τα κράτη-μέλη.
|
