27ο Συνέδριο ΠΕΝΑ: Από τα Άγραφα το δυναμικό ξεκίνηµα των νέων αγροτών

Την Κυριακή 3 Οκτωβρίου, στην Παλαιοκατούνα Αγράφων, ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι εργασίες του 27ου συνεδρίου της Πανελλήνιας Ένωσης Νέων Αγροτών (ΠΕΝΑ). Το συνέδριο, με τίτλο Τολμούμε-Καινοτομούμε-Δημιουργούμε, ξεκίνησε την Παρασκευή 1 Οκτωβρίου με την παρουσία του γενικού γραμματέα του ΥΠΑΑΤ, Κωνσταντίνου Μπαγινέτα, εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στελεχών του αγροτικού τομέα, πανεπιστημιακών κ.ά.

Όπως είναι γνωστό, το συνέδριο πραγματοποιείται κάθε χρόνο σε διαφορετικά σημεία της χώρας και στόχο έχει την ανάδειξη του τόπου στον οποίο φιλοξενείται, αλλά και την ενημέρωση των νέων αγροτών της περιοχής. Λόγω της πανδημίας τη χρονιά που πέρασε, το συνέδριο δεν πραγματοποιήθηκε και για τη φετινή περίοδο αποτελούσε για τα μέλη της ΠΕΝΑ ένα δύσκολο εγχείρημα, με ελάχιστο χρονικό διάστημα για την προετοιμασία.

Θεμελιώνοντας το μέλλον

Ο πρόεδρος της ΠΕΝΑ, Νίκος Παυλονάσιος.

Όπως μας ενημέρωσε ο πρόεδρος της ΠΕΝΑ, Νίκος Παυλονάσιος, η απόφαση για τη διεξαγωγή του ήταν δύσκολη, δεδομένων των συνθηκών.

«Με την κατάλληλη όμως ομάδα προετοιμασίας του συνεδρίου και τη συμπαράσταση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, όπως επίσης και του Δήμου Αγράφων, οι εργασίες του συνεδρίου ολοκληρώθηκαν με επιτυχία. Σε αυτό συνέδραμαν και δεκάδες ομιλητές που με τις εξειδικευμένες και επιστημονικά τεκμηριωμένες απόψεις τους άφησαν ένα σημαντικό αποτύπωμα στους στόχους και στις προοπτικές που ανοίγει η ΠΕΝΑ», τόνισε.

Παράλληλα, μέσα από το καλωσόρισμα και την ομιλία του στην έναρξη του συνεδρίου, ο κ. Παυλονάσιος επισήμανε την αναγκαιότητα ενός σύγχρονου συνδικαλιστικού κινήματος με τη συμμετοχή των νέων αγροτών, ώστε να βάλουν οι ίδιοι τα θεμέλια για τις επόμενες δεκαετίες του εργασιακού τους βίου. Κάνοντας μία μικρή ιστορική αναδρομή από τη δημιουργία της ΠΕΝΑ μέχρι και σήμερα, τόνισε τη μεγάλη σημασία της διαφορετικής τοποθεσίας του συνεδρίου κάθε χρόνο. «Έτσι, δημιουργούμε μία αμφίδρομη σχέση με τους νέους αγρότες της τοπικής κοινωνίας, προς όφελος όλων».

Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο γ.γ. του ΥΠΑΑΤ. Στον χαιρετισμό του, μίλησε για τον ιδιαίτερο ρόλο των νέων αγροτών μέσα από τη νέα ΚΑΠ, έτσι όπως αυτή διαμορφώνεται για το επόμενο διάστημα. Εστίασε στις πολιτικές που θα ακολουθήσουν, με στόχο «τη μείωση του κόστους παραγωγής, την παραγωγή υγιεινών και ασφαλών τροφίμων, την προστασία του περιβάλλοντος και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή».

Με την ιδιότητα του πρώην προέδρου της ΠΕΝΑ, αλλά και του νυν αντιπεριφεριάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, μίλησε ο Θοδωρής Βασιλόπουλος. Αναφέρθηκε στις προοπτικές για τους νέους αγρότες, αλλά και στη δυνατότητα στήριξης της ΠΕΝΑ ως σύγχρονου εργαλείου στα χέρια τους.

Στήριξη των νέων αγροτών και πιστοποίηση προϊόντων από την περιφέρεια

Από την πλευρά της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, ο Δημήτρης Βουρδάνος, θεματικός αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης, μίλησε για τον σχεδιασμό της περιφέρειας σε θέματα αγροτικής ανάπτυξης, αλλά και για τα προβλήματα που προέκυψαν το τελευταίο διάστημα από τις θεομηνίες, όπως και τις πυρκαγιές του καλοκαιριού. Παράλληλα, υποστήριξε τις δράσεις της αυτοδιοίκησης για τη στήριξη των νέων αγροτών, μέσα από τα προγράμματα του ΠΑΑ, σε θέματα που έχουν σχέση με την ενημέρωση, την κατάρτιση και την τεχνική στήριξή τους.

Για την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων και τις συνεργασίες πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων αναφέρθηκε στον χαιρετισμό του ο αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Ευρυτανίας, Αριστείδης Τασιός. Όπως ο ίδιος είπε, «έχει προχωρήσει σημαντικά η έρευνα των πανεπιστημίων στα κύρια προϊόντα της περιοχής, όπως είναι το μέλι και τα γαλακτοκομικά». Τόνισε για την αναγκαιότητα της πιστοποίησης αυτών των προϊόντων, όπως επίσης και την προώθησή τους, μέσα από ένα σύγχρονο δίκτυο εμπορίας και διακίνησης αγροτικών προϊόντων. Επίσης, αναφέρθηκε και σε ζητήματα χρήσης αγροτικής γης και ιδιαίτερα στο θέμα των βοσκότοπων.

Λείπουν οι υποδομές στα Άγραφα

Η παραμονή των νέων στην ύπαιθρο και ιδιαίτερα στην περιοχή των Αγράφων είναι το ζητούμενο από αυτό το συνέδριο, τόνισε ο δήμαρχος Αγράφων, Αλέξης Καρδαμπίκης. Μίλησε για την αναγκαιότητα δημιουργίας υποδομών, οι οποίες αποτελούν το σημαντικότερο πρόβλημα μετακίνησης των μόνιμων κατοίκων, με αποτέλεσμα κάθε χρόνο σημαντικός αριθμός να εγκαταλείπει αυτή την περιοχή.

«Η μετακίνηση, η υγεία και η παιδεία, είναι θέματα τα οποία για άλλες περιοχές θεωρούνται δεδομένα, για τη δική μας όμως παραμένουν άγνωστες λέξεις». Επίσης, ο ίδιος μίλησε για την αναγκαιότητα δημιουργίας συνεργατικών σχημάτων από τους αγρότες, εκφράζοντας παράλληλα την υποστήριξή του σε αυτές τις δράσεις. «Εμείς πιστεύουμε ότι μέσα από συλλογικά σχήματα μπορούμε να δώσουμε προστιθέμενη αξία στα προϊόντα και στις υπηρεσίες του τόπου μας.

Ίσως έτσι καταφέρουμε να συγκρατήσουμε περισσότερους νέους και παράλληλα να προσελκύσουμε και άλλους, ώστε να μένουν στην περιοχή μας», τόνισε ο δήμαρχος.

Σημείο αναφοράς η κτηνοτροφία

Την πρώτη ημέρα των εργασιών του συνεδρίου οι εισηγητές αναφέρθηκαν στη σημασία των τοπικών προϊόντων και στον ρόλο της κτηνοτροφίας για την περιφερειακή ανάπτυξη. Η Αναστασία Παντέρα, καθηγήτρια στο Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, μίλησε για τις δυνατότητες ανάπτυξης μέσα από τη δασοπονία, υποστηρίζοντας τον ρόλο της ορεινής οικονομίας και τη συνεργασία των τοπικών φορέων της περιοχής. Παράλληλα, τόνισε την ενίσχυση και τον ρόλο της αρμονικής συμβίωσης φυτών και ζώων, με καλύτερα αποτελέσματα στην οικονομία και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Ο Γιώργος Μπακογιώργος, κτηνίατρος της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΕ Πειραιώς, μίλησε για τη δύσκολη χρονιά που πέρασαν οι κτηνοτρόφοι, λόγω της μειωμένης ζωοτροφής στους βοσκότοπους, εστιάζοντας στην καλύτερη διαχείρισή τους με επιστημονικά τεκμηριωμένες μελέτες και σχέδια επί πεδίου, όχι μόνο από αεροφωτογραφίες.

Η Κατερίνα Καλαντζή, δασοπόνος Msc στην οικολογία και διαχείριση περιβάλλοντος και περιφερειακή σύμβουλος, μίλησε για την αναγκαιότητα βελτίωσης των υποδομών για μία σύγχρονη κτηνοτροφία, παρουσιάζοντας παράλληλα στοιχεία της μείωσης κατά 50% των εκμεταλλεύσεων από το 2020 μέχρι και σήμερα.

Για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ορεινής κτηνοτροφίας έναντι των πεδινών έκανε αναφορά στην εισήγηση του ο Γιώργος Αρσένος, καθηγητής Ζωικής Παραγωγής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εξήγησε αναλυτικά τις τάσεις που επικρατούν στον τομέα της κτηνοτροφίας, εστιάζοντας στην πτηνοτροφία ελευθέρας βοσκής, στην εκτροφή του μαύρου χοίρου και φυσικά στην αιγοπροβατοτροφία, «η οποία μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο μέσα από την αναγκαιότητα της δημιουργίας ομάδας παραγωγών», όπως τόνισε. Ο κ. Αρσένος ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτικός και αιχμηρός σε ζητήματα αγροτικής πολιτικής. «Δεν εμπνέουν εμπιστοσύνη έτσι όπως εξαγγέλλονται από τους πολιτικούς και, δυστυχώς, τα αποτελέσματά τους είναι εμφανή στην ύπαιθρο και στον αγροδιατροφικό τομέα», κατέληξε.

Επιχειρηματικότητα με περιβαλλοντικό και συνεργατικό αποτύπωμα

Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάστηκαν εισηγήσεις σχετικά με την επιχειρηματικότητα και τον ρόλο των συνεταιρισμών στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα.

Ο Άγγελος Μοχλούλης, εντεταλμένος σύμβουλος του Κέντρου Επιχειρήσεων Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας, μίλησε για την αειφορία ως εργαλείο βιωσιμότητας στην επιχειρηματικότητα και στον αγροτικό τομέα. Είπε ότι πολλές επιχειρήσεις επενδύουν στη βιώσιμη ανάπτυξη και τις χαρακτήρισε «ενάρετες επιχειρήσεις», ορισμός που θα επικρατήσει το επόμενο διάστημα. Εστιάζοντας στη γενιά των εικοσάρηδων, τόνισε ότι «θα γίνουν σκληροί καταναλωτές σε προϊόντα και υπηρεσίες, τα οποία θα έχουν περιβαλλοντική αναφορά».

Η Παρασκευή Κούγια, οικονομολόγος, στέλεχος Κέντρου Υποστήριξης Επιχειρήσεων ΠΕ Ευρυτανίας, αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα της εξωστρέφειας μέσα από έναν διαφορετικό τρόπο προσέγγισης των παραγωγών και των επιχειρηματιών στον πρωτογενή τομέα, εστιάζοντας στις αλλαγές των συσκευασιών, όπως επίσης και στις υπηρεσίες.

Για μικρές κτηνοτροφικές μονάδες, που μπορούν να δώσουν προστιθέμενη αξία στα γαλακτοκομικά προϊόντα, έκανε αναφορά ο Δημήτρης Ρουκάς, Msc. τεχνολόγος γεωπόνος και επιστημονικός συνεργάτης της ΠΕ Πιερίας.

Επίσης, για τη βιώσιμη ανάπτυξη μίλησε και η Ματίνα Κανάκη, MSc περιβαλλοντικής και οικολογικής μηχανικής, εστιάζοντας στην κοινωνική επιχειρηματικότητα και στον ρόλο της κοινωνικής οικονομίας.

Η νέα ΚΑΠ μέσα από την κλιματική αλλαγή

Στην τρίτη ενότητα, οι εισηγήσεις αφορούσαν τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική και την κλιματική αλλαγή. Στην εισήγησή του, ο καθηγητής Αλέξανδρος Παπαχατζής, μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυκλικής Οικονομίας και Κλιματικής Αλλαγής, αναφέρθηκε στον ρόλο των δενδροκομικών καλλιεργειών και στην προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα, δίνοντας τη δυνατότητα παραγωγής προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, με μειωμένες εισροές.

Για την ΚΑΠ και τον ρόλο των νέων αγροτών σε αυτό το περιβάλλον αναφέρθηκε ο Δημήτρης Σοφολόγης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Γεωπόνων (ΠΟΣΓ). Ο κ. Σοφολόγης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στη διαμόρφωση της νέας ΚΑΠ, αλλά και στα προβλήματα εισόδου των νέων αγροτών στο επάγγελμα.

Αναλυτική, επίσης, ήταν και η εισήγηση του Νίκου Φλώρου, γεωπόνου της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, ο οποίος μίλησε για την ένταξη των νέων αγροτών στα προγράμματα του ΠΑΑ, έτσι όπως αυτά διαμορφώνονται για το επόμενο διάστημα.

Ο γενικός γραµµατέας του ΥΠΑΑΤ, Κωνσταντίνος Μπαγινέτας.

Το κλείσιμο της ενότητας για τη νέα ΚΑΠ και την κλιματική αλλαγή έκανε ο ο γενικός γραμματέας του ΥΠΑΑΤ, Κωνσταντίνος Μπαγινέτας, αναφερόμενος στον στρατηγικό σχεδιασμό της χώρας μας για τη νέα ΚΑΠ, έτσι όπως αυτή θα εφαρμοστεί το επόμενο διάστημα.

Κατά τη διάρκεια της τρίτης ημέρας των εργασιών του συνεδρίου, παρουσιάστηκαν καινοτόμες δράσεις και προοπτικές στον αγροτικό τομέα, με ενδιαφέρουσες εισηγήσεις και τοποθετήσεις των συμμετεχόντων. Οι εργασίες έκλεισαν την Κυριακή 3 Οκτωβρίου το απόγευμα.

Παρουσίαση του ευρωπαϊκού έργου PoliRural

Τη μέχρι τώρα πορεία του ευρωπαϊκού έργου PoliRural, που πραγματοποιείται στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, παρουσίασε η Αθανασία Δάμπαση, οικονομολόγος και μέλος της επιστημονικής επιτροπής.

Στο έργο αυτό συμμετέχουν το ΓΠΑ, η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, η NEUROPUBLIC όπως επίσης και η περιφέρεια. Από την πλευρά του, ο Μηνάς Πελεκάνος, στέλεχος Πωλήσεων και Υποστήριξης Εκπαιδεύσεων της NEUROPUBLIC, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον ρόλο της ευφυούς γεωργίας και στη χρήση της τεχνολογίας από τους νέους αγρότες.