5o Πανελλήνιο Συνέδριο για το βαμβάκι: Στρατηγικές επιλογές για το μέλλον του προϊόντος
Με μεγάλη συμμετοχή συντελεστών του κλάδου πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 14 Μαρτίου 2025 το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο για το Βαμβάκι στην Καρδίτσα. Η Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος (ΔΟΒ), σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και με την υποστήριξη του Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, διοργάνωσαν αυτό το συνέδριο υπό την αιγίδα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Το 5ο συνέδριο της ΔΟΒ είχε ως κύριο στόχο τη χάραξη μακροπρόθεσμων στρατηγικών επιλογών για την ανάπτυξη του ελληνικού βαμβακιού. Παράλληλα, επικεντρώθηκε στην ανάδειξη του προϊόντος, εξετάζοντας τις ευκαιρίες και τις προοπτικές που ανοίγονται, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, είτε κατά την καλλιέργειά του είτε κατά την εμπορία του, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ευ. Φωτεινός: Αναγκαία η διασφάλιση της βιωσιμότητας της βαμβακοκαλλιέργειας
Ξεκινώντας τις εργασίες του συνεδρίου, ο Ευθύμιος Φωτεινός, πρόεδρος της Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Βάμβακος, έθεσε τους βασικούς άξονες των προτεραιοτήτων του Οργανισμού, ώστε το βαμβάκι να αποτελέσει το κυρίαρχο προϊόν στον αγροτικό τομέα. Υποστήριξε την αναγκαιότητα της εκπαίδευσης των παραγωγών ως μια πρακτική μείζονος σημασίας λόγω των σύνθετων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν στις καλλιέργειές τους, αλλά και στην εμπορία του προϊόντος. Επίσης, μίλησε για την εκπαίδευση του προσωπικού των επιχειρήσεων μέσω των στοχευμένων προγραμμάτων.
«Με αυτές τις πρακτικές, θέτουμε τους ποιοτικούς και παραγωγικούς στόχους, καταγράφοντας και αξιολογώντας ετησίως την παραγόμενη σε εθνικό επίπεδο ποσότητα με ειδικά προγράμματα της Διεπαγγελματικής σε συνεργασία με το Κέντρο Ταξινόμησης Βάμβακος», τόνισε. Αναφερόμενος στις ιδιότητες του προϊόντος, ο κ. Φωτεινός υποστήριξε ότι πρόκειται για μια φυσική ύλη, η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί από τον τομέα της μεταποίησης, δημιουργώντας μια μεγάλη αλυσίδα αξίας μέσω των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων παγκοσμίως. «Εκτός, όμως, από την παραγωγή ίνας, έχουμε και άλλα βασικά υποπροϊόντα, τα οποία συμβάλλουν σημαντικά στην οικονομία. Ο βαμβακόσπορος παράγει το βαμβακέλαιο για τη βιομηχανία διατροφής, όπως επίσης και τη βαμβακόπιτα ως ζωοτροφή», εξήγησε. Εστιάζοντας στην ταυτότητα του ελληνικού βαμβακιού και μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο πρόεδρος της ΔΟΒ αναφέρθηκε στο πρόγραμμα που υλοποιείται σε συνεργασία με τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ για τη δημιουργία ταυτότητας και εμπορικού σήματος στο βαμβάκι, ώστε να δοθεί προστιθέμενη αξία στους παραγωγούς. Ιδιαίτερη βαρύτητα έδωσε στο θέμα της δημιουργίας υποδομών για την καλύτερη διαχείριση των ομβρίων υδάτων και στην καλύτερη εφαρμογή των γεωργικών πρακτικών στη διαχείριση του νερού, λέγοντας ότι «η εκπαίδευση των παραγωγών σε συνδυασμό με την υιοθέτηση των νέων καλλιεργητικών τεχνικών ευφυούς γεωργίας οδηγεί στον περιορισμό της χρήσης του νερού με τεχνικές ελέγχου και κοστολόγησης. Αυτό δημιουργεί ευοίωνες προϋποθέσεις για τη στήριξη της βαμβακοκαλλιέργειας».
Κλείνοντας, ο κ. Φωτεινός έθεσε τους βασικούς άξονες των προκλήσεων που πρέπει να διαχειριστεί η χώρα, αλλά και οι εμπλεκόμενοι φορείς. Ισχυρίστηκε ότι θα πρέπει να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα της βαμβακοκαλλιέργειας, διότι τα τελευταία χρόνια επιδεινώθηκε η κατάσταση στην παραγωγή, και να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητα στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Υποστήριξε, επίσης, την υπεράσπιση των φυσικών ινών απέναντι στις συνθετικές ίνες, τη στήριξη των επιχειρήσεων και τον εκσυγχρονισμό σε όλα τα στάδια της αλυσίδας παραγωγής.
Π. Χατζηνικολάου: Ολοκληρωμένη στρατηγική για το βαμβάκι
Στη συνέχεια, τον λόγο πήρε ο Παναγιώτης Χατζηνικολάου, διευθύνων σύμβουλος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, εστιάζοντας στη συνεργασία του Οργανισμού με τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Βάμβακος για την προώθηση του ελληνικού βαμβακιού. «Στόχος μας είναι η στήριξη της ποιότητας και της ταυτότητας του ελληνικού βαμβακιού. Μέσα από την ομάδα στρατηγικής για το βαμβάκι, αξιοποιήσαμε κάθε προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση, με βασικό μοχλό τη συγκρότηση επιστημονικής ομάδας, ξεκινώντας από το γενετικό υλικό μέχρι την αγορά», σημείωσε.
Κ. Τσιάρας: Κανονικά θα δοθεί η Συνδεδεμένη Βάμβακος στους πληγέντες
Με την κεντρική ομιλία του στο συνέδριο, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Κώστας Τσιάρας, αναφέρθηκε στην απόφαση του υπουργείου για τη χορήγηση της συνδεδεμένης ενίσχυσης του βαμβακιού χωρίς υποχρέωση παράδοσης του προϊόντος, σύμφωνα με τον κανονισμό. Ο ίδιος είπε ότι σε αυτές εντάσσονται οι περιφερειακές ενότητες Βοιωτίας, Καρδίτσας, Μαγνησίας, Λάρισας, Τρικάλων και Φθιώτιδας, οι οποίες δεν έχουν καμία υποχρέωση ελάχιστης τήρησης των συμβατικών τους υποχρεώσεων. Σε ό,τι αφορά τις υπόλοιπες περιοχές, η ελάχιστη στρεμματική απόδοση μειώνεται επιπλέον 30% και, ως εκ τούτου, ορίζεται με βάση τον μέσο όρο της πραγματικής στρεμματικής απόδοσης της πενταετίας 2016-2025 κάθε περιφερειακής ενότητας, μειωμένο κατά 51%.
Αναφερόμενος σε γενικότερα ζητήματα της βαμβακοκαλλιέργειας στη χώρα, υποστήριξε ότι αποτελεί μία από τις βασικές παραγωγές και αντιπροσωπεύει το 80% της ευρωπαϊκής παραγωγής. Εστιάζοντας σε θέματα που έχουν σχέση με την κλιματική αλλαγή, σημείωσε ότι αυτή θα επηρεάσει σημαντικά το προϊόν και θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Στο πλαίσιο αυτό, αναφέρθηκε και στο θέμα της γεωργίας του άνθρακα, λέγοντας ότι ο βαμβακοπαραγωγός από αυτή την πρακτική μπορεί να κερδίσει 31,7 ευρώ το στρέμμα. Εστιάζοντας στο κόστος παραγωγής, υποστήριξε ότι έχουν γίνει θετικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση, και ειδικότερα στο αγροτικό πετρέλαιο και το ενεργειακό κόστος του αγροτικού ρεύματος.
Σε ό,τι αφορά το θέμα του νερού, που αναφέρθηκε από πολλούς ομιλητές, είπε ότι το πρόγραμμα «Ύδωρ 2.0» θα προκηρύξει νέα πρόσκληση, που θα απευθύνεται στις περιφέρειες και για τα μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα θα απευθύνονται στους δήμους.
Στο Μέτρο 23 και το βαμβάκι
Ως ένα καλό χρηματοδοτικό εργαλείο χαρακτήρισε ο κ. Τσιάρας το Μέτρο 23, το οποίο θα επιτρέψει σε μια σειρά καλλιεργειών να τύχουν ενισχύσεων λόγω δυσμενών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν σε δύσκολες περιόδους. Στην κατηγορία αυτή εντάσσεται και το βαμβάκι, με ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία θα αποσταλεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς έγκριση. Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν και να εξετάσουν κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την ελληνική βαμβακοκαλλιέργεια, ανταλλάσσοντας απόψεις και προτάσεις για την επίλυση προβλημάτων και την αξιοποίηση ευκαιριών. Ειδικότερα, έμφαση δόθηκε στα εξής:
- Εθνικά και ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία: Παρουσιάστηκαν διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία για την υποστήριξη της βαμβακοκαλλιέργειας, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Τεχνολογία και καινοτομία στην παραγωγή: Συζητήθηκαν τρόποι με τους οποίους η τεχνολογία και η καινοτομία μπορούν να βελτιστοποιήσουν το κόστος παραγωγής και να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
- Ευρωπαϊκή προοπτική και παγκόσμια αγορά: Αναλύθηκαν οι συνθήκες που επικρατούν στην παγκόσμια αγορά βαμβακιού και η θέση του ελληνικού βαμβακιού σε αυτήν, καθώς και οι προοπτικές για το μέλλον.
- Κλιματική κρίση και προστασία της καλλιέργειας: Εξετάστηκαν οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στη βαμβακοκαλλιέργεια και προτάθηκαν στρατηγικές για την προστασία και την προσαρμογή της στις νέες συνθήκες.
Το συνέδριο υποστηρίχθηκε από χορηγούς διάφορων επιπέδων:
- Χρυσοί Χορηγοί: AGROTECH, CORTEVA, K.Β. ΜΑΡΚΟΥ, KARAGIORGOS
- Αργυροί Χορηγοί: AGELOUSIS, ALPHA BANK, BASF, ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ, PIRAEUS, SYNGENTA
- Χορηγοί: AGROHELLAS, ΕΚΚΟΚΚΙΣΤΗΡΙΑ ΣΟΦΑΔΩΝ, ΕΛΕΤΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΗ, EURO-BANK, G & P OUSOULTSOGLOU, K & N ΕΥΘΥΜΙΑΔΗΣ, K & Π ΕΚΚΟΚΚΙΣΤΗΡΙΑ ΒΑΜΒΑΚΟΣ, NEUROPUBLIC, NOVACERT, OΞΥΓΟΝΟ, ΠΑΓΓΑΙΑ, PROFARM, ΣΠΥΡΟΥ
Συμπεράσματα και προοπτικές
Το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο της ΔΟΒ αποτέλεσε μια μεγάλη ευκαιρία για την ανάδειξη των προβλημάτων, αλλά και των ευκαιριών που αντιμετωπίζει η καλλιέργεια στη χώρα. Η ενεργή συμμετοχή όλων των φορέων και η ανταλλαγή γνώσεων, εμπειριών και απόψεων συνιστούν βασικά βήματα προς την ενίσχυση και την ανάπτυξη του κλάδου.
|
Γ. Μαυρουδής: Καινοτόμες ψηφιακές εφαρμογές στη γεωργία από δορυφόρους Σημαντική και ενδιαφέρουσα για το συνέδριο αποτέλεσε η τέταρτη ενότητα, με θέμα την καινοτομία και την τεχνολογία. Στην παρέμβασή του, ο Γιάννης Μαυρουδής, Managing Director της NEUROPUBLIC, αναφέρθηκε στο έργο του ψηφιακού μετασχηματισμού του γεωργικού τομέα, το οποίο έχει αναλάβει η NEUROPUBLIC σε συνεργασία με τον OTE.
Σύμφωνα με τον κ. Μαυρουδή, «θα είμαστε η μοναδική χώρα που συνδυάζει όλες τις διαθέσιμες τεχνολογικές πηγές δεδομένων, ώστε να συλλέξει δεδομένα για τον αγροτικό τομέα. Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα στο ελληνικό κράτος, έχοντας συνεχή τροφοδότηση πραγματικών και αξιόπιστων δεδομένων στα χέρια του, να χαράξει και να εφαρμόσει μια μακροχρόνια αγροτική στρατηγική, με απώτερο στόχο την ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής, τη βιωσιμότητα της ελληνικής υπαίθρου και την οικονομική αναβάθμιση των Ελλήνων αγροτών». Επίσης, ο κ. Μαυρουδής αναφέρθηκε στα προβλήματα που συναντούν οι ομάδες παραγωγών και οι συνεταιριστές, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει εισδοχή νέων στον αγροτικό τομέα. Όλοι οι ομιλητές υποστήριξαν ότι αυτό που λείπει είναι, κυρίως, η εκπαίδευση και η στενότερη συνεργασία ανάμεσα στους φορείς του αγροτικού τομέα. Επίσης, επισημάνθηκε ότι απουσιάζουν τα κοινωνικά κίνητρα για τους νέους, καθώς και διάφορες υποδομές, όπως τα νοσοκομεία και τα σχολεία, για να μπορέσουν να κρατηθούν νέες οικογένειες στην περιφέρεια και να ασχοληθούν με τον αγροτικό τομέα. |
Η δράση αυτή αποτελεί ένα πρωτοποριακό επίτευγμα, το οποίο έρχεται σε συνεργασία με το έργο των ελληνικών μικροδορυφόρων και υλοποιείται για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, όπου θα υπάρχει ένας «αστερισμός» ελληνικών δορυφόρων που θα περνούν ανά μισή ώρα και θα παρέχουν εικόνες από όλο τον ελλαδικό χώρο. «Είναι η πρώτη φορά που θα υπάρχουν διαθέσιμα δορυφορικά δεδομένα σε τόσο τακτά διαστήματα, με παρατήρηση για τα αγροτεμάχια όλης της χώρας. Αυτό, σε συνδυασμό με τις επιτόπιες παρατηρήσεις που θα λαμβάνονται από το πεδίο και το επίγειο δίκτυο τηλεμετρικών σταθμών, και σε συνεργασία με τις εφαρμογές που θα είναι ανεβασμένες στο κυβερνητικό νέφος, δίνει μια διαφορετική διάσταση και φέρνει την Ελλάδα μπροστά ως μια μοναδική πανευρωπαϊκή καινοτομία», τόνισε.
