Με εύκολες και χαμηλού κόστους πρακτικές μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα η γεωργία δέσμευσης άνθρακα, η πιο επωφελής δράση δέσμευσης των εκπομπών άνθρακα στον αγροτικό τομέα. Πρόκειται για δράση, που υλοποιείται ήδη με επιτυχία σε διάφορα κράτη-μέλη και αφορά την εθελούσια συμμετοχή στην πώληση.
Το όφελος για τους Έλληνες δενδροκαλλιεργητές είναι μεγάλο, καθώς μέσω της συμμετοχής τους σε αυτήν μπορούν να αποκτήσουν επιπρόσθετο εισόδημα, με την προϋπόθεση βέβαια οι ιθύνοντες να κινητοποιηθούν άμεσα. Έχοντας ήδη αποκωδικοποιήσει τα οφέλη της γεωργίας δέσμευσης άνθρακα στο περιβάλλον και στο εισόδημα του παραγωγού, η «ΥΧ» επικοινώνησε με τον αναπληρωτή καθηγητή Δενδροκομίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πέτρο Ρούσσο, προκειμένου να ενημερωθεί για τις πρακτικές που μπορούν να εφαρμοστούν στην Ελλάδα και δη σε παραγωγούς ελιάς, πυρηνόκαρπων, μηλοειδών και ακρόδρυων.
Πρακτικές με χαμηλό κόστος εφαρμογής
Πιο αναλυτικά, και σύμφωνα με τον κ. Ρούσσο, οι αλλαγές στις πρακτικές για να ενταχθεί ένας παραγωγός στη γεωργία δέσμευσης άνθρακα είναι:
1 Μείωση της άροσης: Στο μέτρο του δυνατού, οι καλλιεργητές μπορούν να ελαττώσουν τη βαθιά άροση, αφήνοντας τα ζιζάνια ανάμεσα στις γραμμές φύτευσης, έτσι ώστε να μην καταστραφεί η δομή του εδάφους. Πρόκειται για διαδικασία που δεσμεύει άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Η πρακτική αυτή συνδυάζεται με την εδαφοκάλυψη.
2 Εδαφοκάλυψη: Ο παραγωγός μπορεί να καλύψει τις γραμμές φύτευσης με άχυρο, πλαστικό ή δίχτυ εδαφοκάλυψης, το οποίο επιτυγχάνει χαμηλότερες απαιτήσεις των δέντρων σε νερό. Επομένως, με χρήση μικρότερης ποσότητας νερού μειώνονται και οι απαιτήσεις σε ενέργεια (π.χ. πετρέλαιο ή ηλεκτρισμό) για την άρδευση, άρα εξοικονομείται διοξείδιο του άνθρακα.
3 «Ελλειμματική» άρδευση: Σε ορισμένα είδη δέντρων, ο παραγωγός μπορεί να μειώσει την ποσότητα νερού που χρησιμοποιεί στο χωράφι του, να εφαρμόσει δηλαδή τη λεγόμενη «ελλειμματική άρδευση». Η επίπτωση της πρακτικής αυτής στην παραγωγή είναι πολύ μικρή σε σχέση με το όφελος από την ενέργεια και άρα το διοξείδιο του άνθρακα που εξοικονομείται, προσφέροντας έσοδα στον παραγωγό. Η ελλειμματική άρδευση εφαρμόζεται εύκολα στην ελιά και στα πυρηνόκαρπα και ελαφρώς δυσκολότερα στα μηλοειδή (μηλιά, αχλαδιά).
4 Παρακολούθηση των καιρικών μεταβολών και της παρουσίας εχθρών: Εάν ο παραγωγός προβαίνει στην έγκαιρη και σωστή εφαρμογή φυτοφαρμάκων, μειώνοντας τους ψεκασμούς, τότε αυτομάτως εξοικονομούνται καύσιμα και, επομένως, μειώνεται το αποτύπωμα του άνθρακα. Με τον ίδιο τρόπο και μέσω παγίδων ή σταθμών ευφυούς γεωργίας, ο παραγωγός μπορεί εγκαίρως να ανιχνεύσει την παρουσία εχθρών και να αντιμετωπίσει τα έντομα, εξοικονομώντας ψεκασμούς και καύσιμο, άρα μειώνοντας τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (μείωση του αποτυπώματος άνθρακα).
5 «Αναγέννηση» εγκαταλειμμένων ελαιώνων: Σε παλαιούς, μη παραγωγικούς ελαιώνες, ο παραγωγός μπορεί να προχωρήσει σε κλάδεμα – καρατόμηση των δένδρων, έτσι ώστε να φυτρώσει νέα βλάστηση, που θα φωτοσυνθέσει πολύ πιο αποδοτικά (βλ. Πρακτική 1). Επιπλέον, τα υπολείμματα από τα κλαδέματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κομπόστ και να συμβάλουν στη δέσμευση οργανικής ύλης, επομένως και άνθρακα στο έδαφος.
6 Αύξηση της πυκνότητας φύτευσης: Σε νέες φυτεύσεις, τα σύγχρονα καλλιεργητικά δεδομένα προτάσσουν σε ορισμένες περιπτώσεις τη λύση των πυκνών ή υπέρπυκνων φυτεύσεων ελιάς ή οπωρώνων (κυρίως μηλιές, αχλαδιές, ελιές, αμυγδαλιές). Χάρη στη συγκέντρωση περισσότερων δέντρων σε ένα αγροτεμάχιο, αυξάνεται η φυλλική επιφάνεια της καλλιέργειας, με αποτέλεσμα να δεσμεύεται περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα μέσω της φωτοσύνθεσης.
Πρακτική με μέσο κόστος εφαρμογής
7 Εγκατάσταση ΑΠΕ (π.χ. φωτοβολταϊκών) για άρδευση: Εδώ, ο παραγωγός με υψηλότερο κόστος εφαρμογής μπορεί να εξοικονομήσει σημαντικά ποσά ενέργειας και καυσίμων, γεγονός που μπορεί να του αποφέρει ακόμη περισσότερα έσοδα.
Όλα τα παραπάνω μπορούν να γίνουν παράλληλα και να μη συγχέονται με την ένταξη παρόμοιων δράσεων στα eco-schemes της κάθε χώρας, που θα πλαισιώσουν τον πυλώνα των άμεσων ενισχύσεων από το 2023.
Διαβάστε επίσης:
Στα «ψιλά» η ενίσχυση αγροτών για τη µείωση των εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου
