Αθανάσιος Δ. Τσούτσας, (ΣΕΠΥ): Δύσκολη και σύνθετη «εξίσωση» η πρόβλεψη για το πώς θα διαμορφωθεί ο καλλιεργητικός χάρτης της Θεσσαλίας

Η ελληνική γεωργία, όπως και ο αγροδιατροφικός τομέας σε παγκόσμιο επίπεδο, χαρακτηρίζεται τα τελευταία χρόνια από έντονη ρευστότητα και μεταβλητότητα εξαιτίας τόσο της κλιματικής αλλαγής, όσο και των γεωπολιτικών εξελίξεων.

Μέσα σε αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο και δυναμικό περιβάλλον, είναι προφανές ότι οποιαδήποτε πρόβλεψη για το πώς θα διαμορφωθεί ο καλλιεργητικός χάρτης της Θεσσαλίας για τα επόμενα πέντε χρόνια ως προς τις εαρινές καλλιέργειες αποτελεί μια δύσκολη και σύνθετη «εξίσωση».

Ξεκινώντας, λοιπόν, από το βαμβάκι, είναι γεγονός ότι οι χαμηλές τιμές του προϊόντος για δύο συνεχόμενες χρονιές, εξαιτίας των καιρικών φαινομένων της πρώτης χρονιάς και των δύσκολων καλλιεργητικών συνθηκών της δεύτερης (υψηλές θερμοκρασίες και εντομολογικές προσβολές), έχουν επηρεάσει αρνητικά για τις επόμενες χρονιές την ψυχολογία των παραγωγών, όσον αφορά τη στάση τους απέναντι σε αυτή την τόσο σημαντική καλλιέργεια.

Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλα τα προϊόντα, η τιμή κάνει «κύκλους» και σίγουρα πρόκειται να έρθουν καλύτερες μέρες στο μέλλον, καθώς αναμένεται αύξηση στην κατανάλωση της φυσικής ίνας. Ισχυρό πλεονέκτημα για το βαμβάκι αποτελεί και το γεγονός ότι θα συνεχίσει να λαμβάνει και να διατηρεί αυτόνομες σημαντικές ενισχύσεις από τις κοινοτικές επιδοτήσεις, καθώς για τη χώρα μας είναι πρακτικά μια καλλιέργεια «υπό προστασία».

Το σημείο αυτό θα πρέπει να τύχει ιδιαίτερης εστίασης, καθώς περαιτέρω μείωση των στρεμμάτων ίσως δώσει τροφή για αρνητικές συζητήσεις στα μελλοντικά κονδύλια στήριξης της καλλιέργειας.

Άμεσες και έμμεσες ενισχύσεις, eco-schemes, νιτρορύπανση και φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές μπορούν να διασφαλίσουν τα επόμενα χρόνια ικανοποιητική πρόσοδο ανά στρέμμα για τον παραγωγό, μειώνοντας σημαντικά το ρίσκο από εξωγενείς παράγοντες.

Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με α) τον υψηλό βαθμό τεχνογνωσίας που έχει αποκτηθεί με πολλή προσπάθεια τα τελευταία 40 και πλέον έτη από όλη την αλυσίδα αξίας του βαμβακιού, β) το στρατηγικό πλεονέκτημα που διαθέτει η χώρα μας ως η πιο σημαντική βαμβακοπαραγωγός χώρα στην ΕΕ, και γ) το ισχυρό branding που χτίζεται τα τελευταία χρόνια, βασισμένο σε μοναδικά πλεονεκτήματα, όπως:

• πλήρης απουσία γενετικά τροποποιημένου βαμβακιού,
• υψηλή ποιότητα της ίνας,
• αξιοπιστία και συνέπεια στις παραδόσεις,

δείχνει ότι το βαμβάκι μπορεί να αποτελέσει σίγουρο «καταφύγιο» για πολλούς καλλιεργητές στη Θεσσαλία, διατηρώντας τα «σκήπτρα» στις εαρινές καλλιέργειες και την επόμενη πενταετία.

Επίσης, σημαντική θέση στις επιλογές των παραγωγών τα επόμενα χρόνια στη Θεσσαλία για τις εαρινές σπορές αναμένεται να λάβει και το καλαμπόκι. Πρόκειται για μια καλλιέργεια εξαιρετικά σημαντική για την κτηνοτροφία της περιοχής, και όχι μόνο, που παραδοσιακά κερδίζει την εμπιστοσύνη μεγάλης μερίδας του αγροτικού κόσμου, καθώς διαθέτει και αυτή σημαντικά πλεονεκτήματα που μειώνουν το ρίσκο για τον παραγωγό.

Σε αυτά σίγουρα περιλαμβάνεται η υψηλή τεχνολογία των τελευταίων ετών στα υβρίδια καλαμποκιού που, αν συνδυαστεί με σωστές επιλογές θρέψης και φυτοπροστασίας, μπορεί να οδηγήσει σε ποτιστικά χωράφια σε εξαιρετικές παραγωγές (> 1500 κιλά/στρέμμα), εξασφαλίζοντας ικανοποιητικό εισόδημα για τον παραγωγό.

Σημαντική ώθηση στην καλλιέργεια αναμένεται να δώσει και η λήψη της Συνδεδεμένης Ενίσχυσης, καθώς και η «ευελιξία» που προσφέρει στον παραγωγό το καλαμπόκι μέσα από την ενσίρωση. Καθοριστικός παράγοντας για το καλαμπόκι, όπως και για το βαμβάκι, είναι σίγουρα η πρόσβαση σε αρδευτικό νερό και σε αυτό το πλαίσιο κρίνεται απαραίτητη τα επόμενα χρόνια η ολοκλήρωση των αρδευτικών έργων στη Θεσσαλία.

Τέλος, από τις επιλογές στις εαρινές σπορές, αξίζει και η αναφορά στον ηλίανθο, που, όπως είναι γνωστό, αποτελεί μια καλλιέργεια με 100% συμβολαιακό χαρακτήρα, στην οποία ο πλέον σημαντικός παράγοντας διαχρονικά είναι ο καθορισμός της τιμής στις συμβάσεις με την οποία η βιομηχανία βιοντίζελ προτίθεται να πληρώσει το προϊόν.

Εάν οι τιμές διαμορφωθούν τα επόμενα χρόνια σε ικανοποιητικό επίπεδο για τους παραγωγούς, τότε η καλλιέργεια αναμένεται να παραμείνει μεταξύ των επιλογών των αγροτών για τις εαρινές σπορές στη Θεσσαλία, καθώς το κόστος παραγωγής του συνολικά (σπόρος σποράς, λίπανση, φυτοπροστασία και άρδευση) είναι χαμηλότερο σε σχέση με τις υπόλοιπες εαρινές καλλιέργειες. Σε κάθε περίπτωση, το τρίπτυχο ιχνηλασιμότητα – πιστοποίηση – επωνυμία (branding) των προϊόντων είναι ταυτόσημο με το πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό και, ως ΣΕΠΥ, θα συνεχίσουμε εντατικά την προσπάθεια διεύρυνσης της χρήσης του και σε καλλιέργειες που μέχρι σήμερα δεν χρησιμοποιείται ευρέως.