Σημαντικές οι τελευταίες εξελίξεις στην παγκόσμια αγορά βαμβακιού

Η παγκόσμια κατανάλωση εκκοκκισμένου βαμβακιού, όπως προκύπτει από τις τελευταίες εκτιμήσεις (στοιχεία USDA, 11/3/2025), προβλέπεται την εμπορική περίοδο 2024/2025 (Αύγουστος 2024 – Ιούλιος 2025) να ανέλθει σε 25,37 εκατ. τόνους, παρουσιάζοντας άνοδο ως προς την προηγούμενη (+1,5%), αν και εξακολουθεί να υπολείπεται σημαντικά από την υψηλή επίδοση που σημειώθηκε κατά την περίοδο 2020/2021 (27,11 εκατ. τόνοι).

Η άνοδος αυτή συνδέεται στενά με τη βελτίωση των αποδόσεων και τις σχετικά χαμηλότερες τιμές του προϊόντος στη διάρκεια του προηγούμενου έτους, που ήταν ιδιαίτερα αισθητή σε ορισμένες σημαντικές καταναλωτικές χώρες (Βιετνάμ, Μπαγκλαντές, Πακιστάν), ως αποτέλεσμα της ανάκαμψης της χρήσης βαμβακιού στις τοπικές βιομηχανίες νηματουργίας. Αντίθετα, πτώση της κατανάλωσης σημειώνεται την περίοδο 2024/2025 στην Κίνα (-3,6%), ενώ στασιμότητα παρουσιάζει η Ινδία.

Ωστόσο, ταχύτερη ήταν η άνοδος στην παγκόσμια παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού, ο όγκος της οποίας ανήλθε την περίοδο 2024/2025 σε 26,34 εκατ. τόνους (+7,1%). Η άνοδος αυτή αποδίδεται, κυρίως, στη σημαντική αύξηση της παραγωγής του προϊόντος στην Κίνα, ο όγκος της οποίας ανήλθε σε 6,91 εκατ. τόνους (+16,1%).

Σε ετήσια βάση, οι ελληνικές εξαγωγές εκκοκκισμένου βαμβακιού ανήλθαν σε 254 χιλ. τόνους το 2024, αξίας 430 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, σημαντική αύξηση στον όγκο (+20%), αλλά πολύ μικρότερη στην αξία (+2,9%)

Έντονη, επίσης, ήταν η άνοδος της παραγωγής του προϊόντος στη Βραζιλία (+16,7%) και στις ΗΠΑ (+19,5%) και αισθητά μικρότερη στην Αυστραλία (+8%), ενώ κάμψη αναμένεται να παρουσιάσει η Ινδία (-1,6%). Συνολικά, οι πέντε αναφερόμενες κατά σειρά χώρες (Κίνα, Ινδία, Βραζιλία, ΗΠΑ και Αυστραλία) θα καλύψουν την περίοδο 2024/2025 το 77% του όγκου της παγκόσμιας παραγωγής του προϊόντος. Στο παγκόσμιο εμπόριο βαμβακιού την περίοδο 2024/2025 προβλέπεται περιορισμός και στις δύο πλευρές του (-3% στις εισαγωγές και -4,3% στις εξαγωγές).

Ωστόσο, οι αρνητικές αυτές μεταβολές αποδίδονται κυρίως σε ορισμένες χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Στη μείωση των εισαγωγών αρνητικά συνέβαλε η μεγάλη πτώση του όγκου στην Κίνα (-55%), ενώ, αντίθετα, έντονη αύξηση των εισαγωγών αναμένεται στο Πακιστάν (+72%), στην Τουρκία (+17,6%) και σημαντική στο Βιετνάμ. Από την άλλη πλευρά, στις εξαγωγές ξεχωρίζει η μεγάλη μείωσή τους στην Ινδία (-39%) και σε μικρότερο βαθμό στις ΗΠΑ και την Αυστραλία (-6,4% και -5,9% αντίστοιχα).

Αντίθετα, αισθητή ήταν η άνοδος των εξαγωγών της Βραζιλίας, ο όγκος των οποίων προβλέπεται την περίοδο 2024/2025 να ανέλθει σε 2,83 εκατ. τόνους, θέτοντας τη χώρα αυτή στην πρώτη θέση των παγκόσμιων εξαγωγών, με δεύτερη στη σειρά τις ΗΠΑ (2,39 εκατ. τόνοι). Ωστόσο, οι αναφερόμενες εξελίξεις προβλέπεται να συμβάλουν στην άνοδο των αποθεμάτων του προϊόντος στο τέλος της περιόδου 2024/2025, ο όγκος των οποίων αναμένεται να υπερβεί το επίπεδο των 17 εκατ. τόνων, παρουσιάζοντας αισθητή αύξηση σε σύγκριση με την προηγούμενη (+6,3%).

Ενισχύεται η άνοδος της κατανάλωσης την περίοδο 2025/26

Όπως προκύπτει από ορισμένες πρόσφατες εκτιμήσεις (στοιχεία USDA, Cotton outlook, 27/2/2025), αν και πρόωρες, η παγκόσμια παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού προβλέπεται την περίοδο 2025/2026 να περιοριστεί σε 116,7 εκατ. δέματα, παρουσιάζοντας σημαντική μείωση ως προς την προηγούμενη (-3,2%). Αντίθετα, αισθητή άνοδος αναμένεται στην παγκόσμια κατανάλωση, ο όγκος της οποίας προβλέπεται να ανέλθει σε 119 εκατ. δέματα (+2,7%).

Να σημειωθεί ότι το προβλεπόμενο αυτό μέγεθος κατανάλωσης, εφόσον επιβεβαιωθεί στη συνέχεια, θα είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο της προηγούμενης τετραετούς περιόδου εμπορίας (115 εκατ. δέματα), αν και θα εξακολουθήσει να υπολείπεται σημαντικά από το επίπεδο ρεκόρ των 124,5 εκατομμυρίων δεμάτων που σημειώθηκε την περίοδο 2020/2021. Θετική επίσης εξέλιξη αποτελεί ο περιορισμός των παγκόσμιων αποθεμάτων στο τέλος της περιόδου 2025/2026, ο όγκος των οποίων αναμένεται να μειωθεί σε 76,1 εκατ. δέματα (-2,9%).

Η προβλεπόμενη πτώση της παγκόσμιας παραγωγής θα προέλθει, κυρίως, από τη σημαντική μείωσή της στην Κίνα, ο όγκος της οποίας, ως συνέπεια του περιορισμού των αποδόσεων, αναμένεται την περίοδο 2025/2026 να περιοριστεί σε 28,5 εκατ. δέματα, μειωμένος κατά 2,5 εκατ. δέματα από την προηγούμενη (-8,1%).

Σημαντική μείωση προβλέπεται και στην Ινδία, κυρίως εξαιτίας των επίμονων προσβολών που ενέσκηψαν στην καλλιέργεια, αλλά και λόγω της στροφής των παραγωγών σε άλλες ανταγωνιστικές καλλιέργειες, με συνέπεια την πτώση της παραγωγής την περίοδο 2025/2026 κατά 1 εκατ. δέματα.

Στην Τουρκία, η έκταση της καλλιέργειας αναμένεται την περίοδο 2025/26 να μειωθεί κατά 14%, με συνέπεια τον περιορισμό της παραγωγής σε 3,3 εκατ. δέματα (-18%). Επίσης, μειωμένη κατά 400 χιλ. δέματα προβλέπεται η παραγωγή στην Αυστραλία, κυρίως εξαιτίας των ελλείψεων στην άρδευση, ενώ πτώση αναμένεται και στις γαλλόφωνες περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής.

Αντίθετα, σημαντική άνοδος της παραγωγής προβλέπεται την περίοδο 2025/2026 στη Βραζιλία, ο όγκος της οποίας αναμένεται να ανέλθει σε περίπου 18 εκατ. δέματα (+6%), παρουσιάζοντας θετική μεταβολή (+1 εκατ. δέματα), κυρίως εξαιτίας της αύξησης της καλλιεργούμενης έκτασης.

Στις ΗΠΑ, η παραγωγή αναμένεται την περίοδο 2025/2026 να ανέλθει σε 14,6 εκατ. δέματα, παρουσιάζοντας άνοδο ως προς την προηγούμενη (+1,3%), ενώ αισθητή άνοδος προβλέπεται και στην Ελλάδα, ο όγκος της οποίας, κάτω από φυσιολογικές καιρικές συνθήκες, αναμένεται να αυξηθεί κατά 325 χιλ. δέματα, ανερχόμενος την περίοδο 2025/2026 σε 1,4 εκατ. δέματα, μέγεθος που αντιστοιχεί σε περίπου 305 χιλ. τόνους.

Θετικές οι προοπτικές των ελληνικών εξαγωγών

Σύμφωνα με ορισμένες αρχικές εκτιμήσεις (στοιχεία υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, 11/3/2025), η έκταση της καλλιέργειας βαμβακιού στην Ελλάδα αναμένεται το 2024 να κυμανθεί σε χαμηλότερο επίπεδο ως προς το προηγούμενο έτος (2,235 εκατ. στρέμματα), αλλά με αισθητή βελτίωση της απόδοσης σε σύσπορο προϊόν (περίπου 710 χιλ. τόνοι, έναντι των 626 χιλ. τόνων του 2023).

Επιπλέον, με βάση τις τελευταίες διαθέσιμες αναφορές (στοιχεία USDA, 11/3/2025), η εγχώρια παραγωγή εκκοκκισμένου βαμβακιού προβλέπεται να ανακάμψει, ανερχόμενη την περίοδο 2024/2025 σε 229 χιλ. τόνους, παρουσιάζοντας σημαντική άνοδο ως προς την προηγούμενη (+10,6%). Άνοδος εξάλλου αναμένεται στις ελληνικές εξαγωγές, ο όγκος των οποίων προβλέπεται να ανέλθει σε 218 χιλ. τόνους (+2,8%).

Σε ετήσια βάση, όπως προκύπτει από πρόσφατες εκτιμήσεις (στοιχεία Eurostat, 17/2/2025), οι ελληνικές εξαγωγές εκκοκκισμένου βαμβακιού ανήλθαν το 2024 σε 254 χιλ. τόνους, αξίας 430 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, σημαντική αύξηση στον όγκο (+20%), αλλά πολύ μικρότερη στην αξία (+2,9%) λόγω της πτώσης της μέσης τιμής εξαγωγής, που περιορίστηκε σε 1,69 ευρώ/κιλό (-14%).

Η Τουρκία αποτέλεσε τον κυριότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών, καλύπτοντας εκ νέου το μεγαλύτερο μέρος του όγκου και της αξίας (41,2% και 42,6% αντίστοιχα), με σημαντική άνοδο στον όγκο (+25%) και μικρότερη στην αξία (+8,8%).

Σημαντική, επίσης, ήταν η άνοδος του όγκου εξαγωγών στην Αίγυπτο (+39%), που εξακολουθεί να αποτελεί τη δεύτερη κατά σειρά χώρα προορισμού ως προς τον όγκο και την αξία. Επιπλέον, μεγάλη άνοδο κατέγραψαν οι ελληνικές εξαγωγές του προϊόντος στο Πακιστάν, ο όγκος των οποίων σχεδόν τριπλασιάστηκε.

Οι προοπτικές των ελληνικών εξαγωγών εκκοκκισμένου βαμβακιού την περίοδο 2025/2026, φαίνονται ευνοϊκές. Η προβλεπόμενη άνοδος της εγχώριας παραγωγής, σε συνδυασμό με τη σημαντική μείωση της παραγωγής στην Τουρκία και την Αίγυπτο και την επακόλουθη δημιουργία αυξημένων αναγκών, αναμένεται να ενισχύσουν την άνοδο των ελληνικών εξαγωγών στις δύο αυτές χώρες.

Ευνοϊκές, εξάλλου, παραμένουν οι προοπτικές των εξαγωγών στο Πακιστάν, μια και η παραγωγή του προϊόντος στη χώρα αυτή προβλέπεται να παραμείνει στο χαμηλό επίπεδο της προηγούμενης περιόδου. Πέραν αυτών όμως, θετική εξέλιξη αποτελεί η συμβολή της ανόδου του δείκτη Cotlook A, η τιμή του οποίου σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις (στοιχεία USDA, 27/2/2025), προβλέπεται την περίοδο 2025/2026 να ανέλθει, κατά μέσο όρο, σε 82 σεντς δολαρίου ΗΠΑ ανά λίβρα, αυξημένη κατά 1,5 σεντς από την προηγούμενη, καθώς η παγκόσμια αύξηση της ζήτησης του προϊόντος θα συνεισφέρει μια μικρή, έστω, υποστήριξη στις τιμές του βαμβακιού στη διεθνή αγορά.