Πιερία:«Κάψιμο της Ρόκας», ένα παραδοσιακό δρώμενο, γεμάτο ιστορική μνήμη
Μέσα στην καρδιά της ορεινής Πιερίας και όταν το Πάσχα φτάνει στο αποκορύφωμά του, τη δεύτερη και τρίτη ημέρα της γιορτής, τα χωριά γύρω από την Ιερά Μονή του Αγίου Γεωργίου Ρητίνης ζωντανεύουν, μέσα από ένα μοναδικό έθιμο, που είναι το «Κάψιμο της Ρόκας». Ένα έθιμο βαθιά ριζωμένο στη συλλογική μνήμη των κατοίκων της περιοχής, ένα δρώμενο που συνδέει τη χαρά της γιορτής και της χριστιανοσύνης με την ιστορική παράδοση.
Όπως τονίζει ο πρόεδρος του Χορευτικού Αναπτυξιακού Ορειβατικού Συλλόγου Ρητίνης, Γιώργος Κουκουλιάτας, που διοργανώνει κάθε χρόνο το έθιμο, στις πλατείες και στις αυλές, οι άνθρωποι συγκεντρώνονται για να τραγουδήσουν και να χορέψουν, υμνώντας την άνοιξη, το Πάσχα και τις δοκιμασίες που σημάδεψαν τον τόπο κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας. Το αποκορύφωμα της τελετουργίας έρχεται με το τελευταίο τραγούδι, όταν η ρόκα, το ταπεινό εργαλείο της υφαντικής, μετατρέπεται σε φλόγα αντίστασης.
«Κάθε περιοχή έχει και το δικό της αφήγημα. Υπάρχουν τοπικές παραλλαγές στην οργάνωση, τα τραγούδια και τη διαδικασία. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση της Ρητίνης, μια γυναίκα άναψε τη ρόκα από το μαλλί που έγνεθαν για να κάνουν ρούχα και υφαντά, όταν διαπίστωσε πως τουρκικό απόσπασμα πλησίαζε, για να συλλάβει τους άνδρες και τα παλικάρια που είχαν κατέβει από το βουνό για τις γιορτές του Πάσχα και του Άη Γιώργη.
Μέσα στον γενικό αναβρασμό, άρχισε να καταδιώκει τον κόσμο. Η αφήγηση του εθίμου συνδέεται με μια ιστορική στιγμή, όταν το θάρρος και η ευφυΐα μιας γυναίκας διατάραξαν τις γραμμές των Τούρκων, δίνοντας στους άνδρες την ευκαιρία να ξεφύγουν προς την ελευθερία», σημειώνει ο κ. Κουκουλιάτας.
Φέτος, το έθιμο συμπίπτει με τη γιορτή του Αγίου Γεωργίου, όπου θα γίνει το τοπικό πανηγύρι της γιορτής του δρακοκτόνου και προστάτη Αγίου στις 23 Απριλίου. Μετά τη θεία λειτουργία, θα ακολουθήσουν τα παραδοσιακά τραγούδια και οι χοροί της γιορτής και η εκδήλωση θα κλείσει με την παρουσίαση του ιστορικού εθίμου.
«Το πανηγύρι και το “Κάψιμο της Ρόκας” συγκεντρώνουν πάρα πολύ κόσμο. Είναι κάτι περισσότερο από ένα έθιμο. Είναι ένας ζωντανός δεσμός με το παρελθόν και σεβασμός σε ήθη και έθιμα που κληροδοτούνται από γενιά σε γενιά», καταλήγει ο κ. Κουκουλιάτας. Ανάλογο έθιμο αναβιώνει και στην περιοχή του Βοΐου Κοζάνης.
