SPECTRA: Ένα ευρωπαϊκό έργο για την ποιότητα των υδάτων και την ασφάλεια των τροφίμων

Ένα φιλόδοξο έργο που στοχεύει στη βελτίωση της ποιότητας των υδάτων στην ασφάλεια, στην αυθεντικότητα και στην ιχνηλασιμότητα των τροφίμων, καθώς και στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, αποτελεί το ευρωπαϊκό έργο SPECTRA, το οποίο συντονίζεται από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συγκεκριμένα από το Τμήμα Χημείας – ΚΕΔΕΚ και την ερευνητική ομάδα EnviGreen – EnvMS Group.

Το έργο, το οποίο ξεκίνησε πριν από λίγους μήνες, αξιοποιεί τεχνολογίες αιχμής και, μέσω αυτών, επιχειρεί να αντιμετωπίσει κρίσιμες προκλήσεις που αφορούν τη διαχείριση των υδάτινων πόρων και την ασφάλεια των τροφίμων, φέρνοντας κοντά επιστημονικές ομάδες από την Ελλάδα, την Ιταλία, τη Σλοβενία και την Ιρλανδία, με σκοπό τη διεθνή συνεργασία στην έρευνα και στην τεχνολογία.

Μύδια, ροδάκινα και ελαιόλαδο στο επίκεντρο του έργου

Το SPECTRA, όπως τονίζει η συντονίστρια του έργου, καθηγήτρια του Τμήματος Χημείας στο ΑΠΘ, Δρ Δήμητρα Λαμπροπούλου, ενσωματώνει προηγμένες τεχνολογίες, όπως αναλυτικές τεχνικές, συστήματα περιβαλλοντικής παρακολούθησης, εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης και καινοτόμες λύσεις ιχνηλασιμότητας. «Θα γίνει ένας συνδυασμός της τεχνητής νοημοσύνης με αναλυτικές τεχνικές. Θα χρησιμοποιηθούν τα παραπάνω εργαλεία και, μέσω αυτών, θα προσπαθήσουμε να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες προκλήσεις που αφορούν την ποιότητα των υδάτων, την αυθεντικότητα και την ιχνηλασιμότητα των τροφίμων», επισημαίνει η Δρ Λαμπροπούλου.

Ως μελέτες περίπτωσης, θα μπουν στο μικροσκόπιο των επιστημόνων τα μύδια, τα ροδάκινα και το ελαιόλαδο. Θα γίνουν αναλύσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον των μυδοκαλλιεργειών στον Θερμαϊκό Κόλπο, στο ελαιόλαδο από τη Χαλκιδική και στα ροδάκινα από την Ημαθία. Επίσης, όπως ενημερώνει η Δρ Λαμπροπούλου, θα γίνουν αναλύσεις στον Αλιάκμονα και στον Πηνειό, με επίκεντρο το νερό που χρησιμοποιείται στις αρδεύσεις των καλλιεργειών, καθώς και αυτό περνά στην ανθρώπινη τροφή, εάν υπάρξει ρύπανση εκεί.

«Εμείς αναζητούμε δύο παράγοντες, να δούμε τι περιέχει το νερό και τι περιέχουν τα τρόφιμα. Όχι απαραίτητα μόνο στο πώς επηρεάζεται το τρόφιμο, αλλά γιατί το νερό μας αφορά όλους, αφού π.χ. η Θεσσαλονίκη υδροδοτείται από τον Αλιάκμονα. Αυτό, όμως, είναι το ένα κομμάτι του έργου, που είναι το ερευνητικό, το άλλο είναι η μεταφορά της γνώσης σε όλους τους ενδιαφερόμενους», επισημαίνει η συντονίστρια του έργου.

Διάλογος και διεπιστημονική συνεργασία

Από τους βασικούς πυλώνες του έργου είναι και η διεθνής συνεργασία, καθώς συμμετέχουν επιστημονικές ομάδες από τέσσερις χώρες. Μέσα από τη διεπιστημονική έρευνα, το SPECTRA ενισχύει τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων από φορείς χάραξης πολιτικής, υποστηρίζει τη βιομηχανία και εμπνέει τις τοπικές κοινωνίες να υιοθετήσουν βιώσιμες πρακτικές.

Έτσι, πραγματοποιούνται συναντήσεις με τη συμμετοχή του οικοσυστήματος έρευνας και καινοτομίας, συμπεριλαμβανομένων φορέων χάραξης πολιτικής, ακαδημαϊκών και ερευνητικών φορέων, εκπροσώπων του επιχειρηματικού κόσμου, επενδυτικών funds, startups και ΜΚΟ. Μέσα από θεματικές συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης, επιδιώκεται η αλληλεπίδραση όλων των ενδιαφερόμενων μερών, η ενίσχυση των συνεργειών και η προώθηση της ερευνητικής αριστείας, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας.

«Δεν έχουμε στόχο την κινδυνολογία, γιατί γνωρίζουμε ότι υπάρχει ρύπανση. Το θέμα είναι πώς τη διαχειριζόμαστε. Έτσι, το μεγαλύτερο μέρος του έργου θα επικεντρώνεται στο πώς θα έρθουν κοντά η έρευνα, τα πανεπιστήμια, η βιομηχανία, οι φορείς χάραξης πολιτικής, οι ΜΚΟ και οι πολίτες, προκειμένου να τους ενημερώσουμε για όλα αυτά τα θέματα και να βρούμε λύσεις, έτσι ώστε να ξεπερνιούνται τυχόν ζητήματα που προκύπτουν», καταλήγει η Δρ Λαμπροπούλου.

Κατά το πρώτο οκτάμηνο υλοποίησης, το έργο επικεντρώθηκε στο οικοσύστημα υποστήριξης της Στρατηγικής Ευφυούς Εξειδίκευσης (RIS3), τόσο σε τοπικό επίπεδο (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας) όσο και σε εθνικό (Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης).

1η Συνάντηση των ενδιαφερόμενων μερών στο ΑΠΘ

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου SPECTRA (Twinning Coordination for Enhanced Scientific Capacity in Water Quality, Food Safety, Authenticity and Traceability by Using Innovative Approaches), θα πραγματοποιηθεί την προσεχή Τετάρτη (18/6) η 1η Συνάντηση των ενδιαφερόμενων μερών στο Κέντρο Διάδοσης Ερευνητικών Αποτελεσμάτων (ΚΕΔΕΑ)
του ΑΠΘ. Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας.