Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εγκρίνει πακέτο μέτρων για ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα στον αμπελοοινικού τομέα

Σε μια κρίσιμη συγκυρία για τον ευρωπαϊκό οινικό τομέα, το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε την έναρξη διαπραγματεύσεων για μια δέσμη μέτρων που στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της ανθεκτικότητας και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των ευρωπαϊκών κρασιών. Οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που βασίζονται στις εισηγήσεις της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για την οινική πολιτική, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων μέτρα για την αντιμετώπιση των πλεονασμάτων, την κλιματική προσαρμογή, την ενιαία επισήμανση και την προώθηση του οινοτουρισμού.

Το Συμβούλιο υιοθέτησε τη διαπραγματευτική του θέση, ανοίγοντας τον δρόμο για συνομιλίες με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με στόχο την υιοθέτηση ενός πιο σύγχρονου και προσαρμοστικού πλαισίου για τον οινικό τομέα της ΕΕ.

Ειδικότερα, όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση του Ευρωπαίου Συμβουλίου, οι νέες ρυθμίσεις θα βοηθήσουν τον τομέα να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες καταναλωτικές συνήθειες, να διαχειριστεί το παραγωγικό του δυναμικό και να αξιοποιήσει νέες ευκαιρίες στην αγορά. Παράλληλα, διασφαλίζεται ότι ο ευρωπαϊκός οινικός τομέας θα συνεχίσει να συμβάλλει στη στήριξη των αγροτικών περιοχών, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και ενισχύοντας τις τοπικές οικονομίες.

Κύρια σημεία της πρότασης της Επιτροπής

Για καλύτερη προσαρμογή της παραγωγής οίνου στη ζήτηση, η πρόταση περιλαμβάνει:

• Μέτρα πρόληψης πλεονασμάτων: τα κράτη-μέλη θα μπορούν να υποστηρίζουν δράσεις όπως η εκρίζωση πλεοναζόντων αμπελώνων και ο πράσινος τρύγος, για σταθεροποίηση της αγοράς και προστασία των παραγωγών από οικονομικές πιέσεις.
• Ευελιξία στη φύτευση: το καθεστώς αδειών επαναφύτευσης παρατείνεται στα 8 έτη, παρέχοντας στους παραγωγούς μεγαλύτερη ευελιξία.
• Ενισχυμένη στήριξη για το κλίμα: για επενδύσεις σχετικές με την αντιμετώπιση ή προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, τα κράτη-μέλη θα μπορούν να καλύπτουν έως και 80% των επιλέξιμων δαπανών με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.
• Ομοιογενής επισήμανση: προτείνεται εναρμόνιση της επισήμανσης οίνων για μείωση του κόστους και διευκόλυνση του εμπορίου, με χρήση εικονογραμμάτων και ηλεκτρονικής επισήμανσης για διαφάνεια προς τους καταναλωτές.
• Προώθηση του οινοτουρισμού: ομάδες παραγωγών με γεωγραφικές ενδείξεις θα λάβουν στήριξη για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού, ενισχύοντας την αγροτική οικονομία.

Κύριες αλλαγές που συμφωνήθηκαν στο Συμβούλιο

Το Συμβούλιο συμφωνεί επί της αρχής με τους στόχους της πρότασης της Επιτροπής, αλλά εισηγείται τροποποιήσεις για τη βελτίωση του κειμένου.

Οίνοι με χαμηλό ή καθόλου αλκοόλ:
Το Συμβούλιο εγκρίνει τη χρήση του όρου «χωρίς αλκοόλ» για προϊόντα με περιεκτικότητα έως 0,5% κατ’ όγκο, συνοδευόμενου από «0,0%» για προϊόντα έως 0,05%. Αντιπροτείνει όμως τον όρο «χαμηλό σε αλκοόλ» αντί του «alcohol-light», κρίνοντας πως ο τελευταίος ενδέχεται να δημιουργεί παρανοήσεις σε ορισμένες γλώσσες της ΕΕ.

Ενισχυμένα μέτρα προώθησης:
Επεκτείνεται η διάρκεια των εκστρατειών προώθησης εκτός ΕΕ από τρία σε πέντε έτη. Η ΕΕ θα μπορεί να καλύπτει έως 60% του κόστους, με τα κράτη-μέλη να συνεισφέρουν έως 30%, χωρίς η συνολική χρηματοδότηση να υπερβαίνει το 80%.

Εξαγωγές:
Προτείνεται εξαίρεση για τους οίνους που εξάγονται από την υποχρέωση αναγραφής συστατικών και διατροφικής δήλωσης στην ετικέτα, ώστε να μειωθεί η γραφειοκρατία και να διευκολυνθούν οι εξαγωγείς.

Καταπολέμηση ασθενειών των φυτών:
Εισάγονται υποστηρικτικές δράσεις κατά της flavescence dorée, μίας σοβαρής ασθένειας των αμπελώνων, όπως παρακολούθηση, διάγνωση, εκπαίδευση και έρευνα.

Αρωματισμένοι οίνοι:
Το Συμβούλιο διευκρινίζει πως επιτρέπεται η χρήση ροζέ οίνων σε περιφερειακά αρωματισμένα προϊόντα οίνου, ανταποκρινόμενο στις νέες τάσεις της αγοράς.

Επόμενα βήματα

Μετά την έγκριση της διαπραγματευτικής εντολής από το Συμβούλιο, η Προεδρία είναι έτοιμη να ξεκινήσει τις διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μόλις αυτό οριστικοποιήσει τη δική του θέση.

Ιστορικό

Ο ευρωπαϊκός οινικός τομέας αποτελεί βασικό πυλώνα της πολιτιστικής και οικονομικής ταυτότητας της ΕΕ, με 60% της παγκόσμιας παραγωγής οίνου και σημαντικές εξαγωγές. Συνεισφέρει στην απασχόληση στις αγροτικές περιοχές και στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, με το 88% των αμπελώνων να υπόκεινται σε γεωγραφικές ενδείξεις.
Παράλληλα, ο τομέας αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις, όπως δημογραφικές αλλαγές, μεταβαλλόμενη κατανάλωση, κλιματική αλλαγή και αβεβαιότητα στις αγορές.

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της 28ης Μαρτίου 2025 ενσωματώνει συστάσεις της Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για την οινική πολιτική (HLG), με στόχο έναν πιο ανθεκτικό και βιώσιμο οινικό τομέα στην ΕΕ.