Oper8: Ψηφιακή πλατφόρμα με εναλλακτικές λύσεις ζιζανιοκτονίας διαθέσιμη στους αγρότες

Πρόσβαση σε εναλλακτικές μεθόδους καταπολέμησης ζιζανίων στις καλλιέργειες έχουν τη δυνατότητα να αποκτήσουν οι Έλληνες αγρότες, τη στιγμή που η νέα ΚΑΠ θέτει στο επίκεντρο την προστασία του περιβάλλοντος. Το ευρωπαϊκό έργο Oper8 συγκεντρώνει τις εναλλακτικές αυτές μεθόδους και τις καθιστά διαθέσιμες στους αγρότες, μέσω του ψηφιακού αποθετηρίου «Oper8 Inventory», την ανάπτυξη του οποίου έχει αναλάβει το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπως επίσης και τον συντονισμό του έργου.

Το ψηφιακό αποθετήριο χαρακτηρίζεται ως το απόλυτο εγχειρίδιο για τον έλεγχο των ζιζανίων, καθώς «καλύπτει τις ποικίλες ανάγκες των ερευνητών, των αγροτών, των επαγγελματιών της γεωργίας και των ενδιαφερομένων για την αποτελεσματική διαχείριση των ζιζανίων. Στην πλατφόρμα αυτή, θα συγκεντρωθούν τα αποτελέσματα των εμπλεκόμενων επιχειρησιακών ομάδων, μαζί με την υπάρχουσα ερευνητική και εμπορική γνώση, ώστε να δημιουργηθεί ο κατάλογος μη χημικών λύσεων ελέγχου ζιζανίων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, αγροοικολογικών πρακτικών (π.χ. συγκαλλιέργεια) και καινοτόμων τεχνολογιών (π.χ. ρομποτική ζιζανιοκτονία)», όπως αναφέρουν στην «ΥΧ» οι Όλγα Κριεζή (υπεύθυνη έργου) και Πέννυ Ζαφειράκη από το ΓΠΑ.

Στο πλαίσιο του έργου, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί τρία webinars, με στόχο την ενημέρωση γεωργών και συμβούλων σχετικά με εναλλακτικές μεθόδους διαχείρισης ζιζανίων. Ακολούθησαν ακόμα δύο, όπως περιγράφονται παρακάτω.

4ο webinar: Drones για διαχείριση ζιζανίων (7 Νοεμβρίου 2024)

Όπως αναφέρουν στην «ΥΧ» οι ίδιες, από το ΓΠΑ, στο 4ο webinar συμμετείχαν 123 άτομα από την ΕΕ και διεθνώς, με συμμετοχές από γεωργούς, συμβούλους, ερευνητές, φοιτητές και ρυθμιστικούς φορείς. Το θέμα ήταν η χρήση drones ως εργαλείου για στοχευμένη και βιώσιμη διαχείριση ζιζανίων. Πιο συγκεκριμένα, συζητήθηκαν:

• Το ρυθμιστικό πλαίσιο χρήσης drones στην Ευρώπη και πρακτικές εφαρμογές σε αμπελώνες.
• Πιλοτικά παραδείγματα από Ισπανία και Σουηδία, όπου τα drones χρησιμοποιούνται για χαρτογράφηση, αναγνώριση και εκτίμηση αφθονίας ζιζανίων με χρήση πολυφασματικών δεικτών.
• Η δημιουργία χαρτών που βοηθούν στη στοχευμένη εφαρμογή ζιζανιοκτόνων ή μηχανικών επεμβάσεων, μειώνοντας την κατανάλωση χημικών.

Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε παρουσίαση τεχνολογίας για πρακτικές εφαρμογές στον αγρό, μειώνοντας τα κόστη και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ακόμη, η συζήτηση ανέδειξε πώς η τεχνολογία UAV μπορεί να αποτελέσει κομβικό εργαλείο στην ολοκληρωμένη διαχείριση ζιζανίων.

5ο webinar: Βιώσιμες πρακτικές για τη διαχείριση ζιζανίων και εδάφους (30 Απριλίου 2025)

Σύμφωνα με τις κ.κ. Κριεζή και Ζαφειράκη, το 5ο webinar, σε συνεργασία με το GOOD project, «συγκέντρωσε πάνω από 90 συμμετέχοντες και επικεντρώθηκε σε βιώσιμες πρακτικές για τη διαχείριση ζιζανίων και την προστασία του εδάφους». Αναλυτικά, όπως επισημαίνουν οι ίδιες, παρουσιάστηκαν:

• Ο ρόλος των εδαφοβελτιωτικών – ζωντανών υποστρωμάτων (living mulches) με ψυχανθή σε αροτραίες καλλιέργειες, τα οποία βελτιώνουν την κάλυψη του εδάφους, αυξάνουν τη διαθεσιμότητα θρεπτικών και μειώνουν τα ζιζάνια.
• Η αξιοποίηση εξωγενών υποστρωμάτων (exogenous mulches) για την προστασία του εδάφους και τον περιορισμό των ζιζανίων κάτω από τις σειρές των αμπελιών και διατήρηση υγρασίας, επισημαίνοντας τα πλεονεκτήματα, αλλά και τις προκλήσεις κόστους και εφαρμογής.
• Ο συνδυασμός κάλυψης εδάφους με μηχανική καταπολέμηση, μειωμένη χρήση ζιζανιοκτόνων και άλλες πρακτικές σε καλλιέργειες σιταριού και αμπελιών, με αποτελέσματα σε καταστολή ζιζανίων και βελτίωση παραγωγής.
• Οι τεχνικές εμβολιασμού σπόρων για τη βελτίωση της απόδοσης καλλιεργειών, τονίζοντας τα οφέλη στη γονιμότητα του εδάφους και την ανθεκτικότητα των καλλιεργειών.

«Το webinar ανέδειξε πώς οι βιώσιμες πρακτικές και τα εδαφοβελτιωτικά μπορούν να συνδυαστούν με άλλες τεχνικές για μια ολοκληρωμένη, βιώσιμη στρατηγική διαχείρισης ζιζανίων με χαμηλό κόστος και μακροπρόθεσμα οφέλη για το έδαφος», εξηγούν οι ίδιες.

6ο και τελευταίο webinar (16 Ιουλίου 2025)

Το Oper8 ολοκληρώνει τον κύκλο του με ένα κοινό διαδικτυακό webinar με τα ευρωπαϊκά έργα AdvisoryNetPEST, IPMWORKS και IPM Decisions στις 16 Ιουλίου 2025. Τι θα περιλαμβάνει:

• Διαδραστικό quiz & συζήτηση για τους στόχους και τις μεθόδους των έργων.
• Παρουσίαση εργαλείων peer-to-peer learning (Hub Coach, cross-visits, demonstration events).
• Παρουσίαση εργαλείων, αποτελεσμάτων και πρακτικών για εφαρμογή στη διαχείριση ζιζανίων.

Η συμμετοχή είναι δωρεάν, αλλά απαιτείται εγγραφή έως τις 14 Ιουλίου 2025: https://us02web.zoom.us/meeting/register/7N9mAItBSzCgs8_rRNsSDg

Πληροφορίες

Το έργο Oper8, το οποίο διεξάγεται από τον Οκτώβριο του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, συντονίζεται από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και τον καθηγητή Σπύρο Φουντά, με στόχο τη δημιουργία ενός αυτοτελούς, πολυμερούς ευρωπαϊκού θεματικού δικτύου, με έμφαση στις μη χημικές λύσεις για τον έλεγχο των ζιζανίων. Το έργο αξιοποιεί τη γνώση και την εμπειρία οκτώ Επιχειρησιακών Ομάδων (ΕΟ) σε επτά χώρες, με σκοπό την προώθηση της συνεργασίας, της ανταλλαγής γνώσεων και της καινοτομίας.