StepUp Startups: Τα εμπόδια στη μετατροπή της γνώσης σε εμπορικό προϊόν και νεοφυείς επιχειρήσεις

Από την κβαντική πληροφορική και τα προηγμένα υλικά μέχρι τη βιοτεχνολογία και τη ρομποτική, τα πανεπιστήμια σε όλη την ΕΕ παράγουν επιστήμη παγκόσμιας κλάσης. Όμως, η μετατροπή αυτής της γνώσης σε νεοφυείς επιχειρήσεις αποτελεί συχνά το σημείο όπου η πορεία μπλοκάρει.

Σύμφωνα με νέα έκθεση του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου StepUp Startups, τα spinoffs (εταιρείες), που προκύπτουν από πανεπιστημιακή έρευνα, αποτελούν έναν, σε μεγάλο βαθμό, ανεκμετάλλευτο αγωγό καινοτομίας. Αν και δραστηριοποιούνται, κυρίως, σε «κλάδους υψηλού δυναμικού», όπως η βαθιά τεχνολογία, η τεχνολογία για το κλίμα και η τεχνολογία υγείας, μόνο ένα μικρό ποσοστό από αυτά καταφέρνει να περάσει από το ερευνητικό εργαστήριο στην αγορά, πόσω μάλλον να κλιμακωθεί.

Όσον αφορά το συγκεκριμένο θέμα, ο European Innovation Scoreboard, ο ετήσιος, δηλαδή, δείκτης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που μετρά και συγκρίνει την καινοτομία στα κράτη-μέλη της ΕΕ, δείχνει σταθερά ότι, ενώ η Ευρώπη πρωτοστατεί στην ακαδημαϊκή έρευνα, υστερεί στην εμπορική αξιοποίηση και τη δημιουργία startup.

Γιατί τα πανεπιστημιακά  spinoffs δυσκολεύονται

Η έκθεση «Spinoffs: Reinforcing a Vector of Value Creation for EU27» αναλύει την κατάσταση σε όλα τα κράτημέλη και καταγράφει τα βασικά διαρθρωτικά εμπόδια. Συγκεντρώνοντας την τεχνογνωσία εταιρειών του κλάδου, περιλαμβάνει και ευρήματα από workshop με 30 ιδρύματα. Τα κύρια συμπεράσματα:

• Πολύπλοκη και αργή μεταφορά τεχνολογίας: Η εξασφάλιση δικαιωμάτων της τεχνολογίας μπορεί να διαρκέσει πάνω από έναν χρόνο, καθυστερώντας επενδυτές και συνεργασίες.
• Έλλειψη επιχειρηματικών δεξιοτήτων: Πολλοί ερευνητές-ιδρυτές δεν έχουν πείρα στην ανάπτυξη scaleups ή στην άντληση χρηματοδότησης.
• Ακαδημαϊκά κίνητρα που δεν επιβραβεύουν την εμπορική αξιοποίηση: Οι δημοσιεύσεις προέχουν έναντι της επιχειρηματικής ενασχόλησης, συχνά αποδυναμώνοντας τη δέσμευση των ιδρυτών.
• Σπάνια χρηματοδότηση πρώιμου σταδίου, ιδιαίτερα εκτός μεγάλων κόμβων: Χωρίς τοπικούς επενδυτές, πολλά εγχειρήματα βαλτώνουν ή μεταναστεύουν στο εξωτερικό.
• Η κλιμάκωση παραμένει εξαίρεση: Μόλις το 11% των deeptech spinoffs φτάνει σε μέγεθος αντίστοιχο με άλλες νεοφυείς.
• Δομές μετοχών που αποθαρρύνουν το ιδιωτικό κεφάλαιο: Όταν τα πανεπιστήμια κρατούν μεγάλα ποσοστά, η μειωμένη ιδιοκτησία των ιδρυτών αποθαρρύνει τους επενδυτές.
• Έμφυλο χάσμα: Μόνο το 15% των spinoffs έχει γυναίκες ιδρύτριες.

Γιατί επείγει η αντιμετώπιση

Τα spinoffs είναι ζωτικοί μοχλοί καινοτομίας και ανάπτυξης. Ωστόσο, από τα αποτελέσματα της έκθεσης προκύπτει ότι η μέση μεταφορά έρευνας στην αγορά διαρκεί πάνω από 18 μήνες και μόλις το 22% εξασφαλίζει επόμενη χρηματοδότηση. Σε μια περίοδο που η «τεχνολογική κυριαρχία» αποτελεί ευρωπαϊκή προτεραιότητα, ο κίνδυνος απώλειας ταλέντου και ιδεών είναι ορατός.

Τέσσερις άξονες δράσης

1. Απλοποίηση κανονιστικού πλαισίου.
2. Ευθυγράμμιση χρηματοδότησης.
3. Ισχυρή υποστήριξη από τα πανεπιστήμια.
4. Ενίσχυση συνεργασίας με τη βιομηχανία.