«Η Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» («The Voice of Hind Rajab»): Το docudrama που έστρεψε τους προβολείς στην παλαιστινιακή τραγωδία

Τον προηγούμενο μήνα, ήταν το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ «Κράτα την Ψυχή σου στο Χέρι και Περπάτα» («Put Your Soul on Your Hand and Walk») εκείνο που πρώτο μάς εισήγαγε στην καθημερινότητα της εμπόλεμης Γάζας, μέσα από μια σειρά βιντεοκλήσεων με τη φωτορεπόρτερ Φάτμα Χασόνα, προτού εκείνη δολοφονηθεί στις 16 Απριλίου κατά τη διάρκεια ισραηλινού χτυπήματος.

Τώρα, είναι η σειρά του «The Voice of Hind Rajab» («Η Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ»), του docudrama που αναβιώνει το χρονικό της απεγνωσμένης προσπάθειας διάσωσης ενός 6χρονου Παλαιστίνιου κοριτσιού, εγκλωβισμένου στο αυτοκίνητο της οικογένειάς του, προτού εκείνο δολοφονηθεί, τελικά, από ισραηλινά πυρά. Της ταινίας που τον περασμένο Σεπτέμβριο τιμήθηκε με το Αργυρό Λιοντάρι στο Φεστιβάλ της Βενετίας και αποθεώθηκε από το κοινό, το οποίο χειροκροτούσε όρθιο επί 23 λεπτά (!) μετά την ολοκλήρωση της προβολής της. Έσπασε, έτσι, το ρεκόρ για το μεγαλύτερο σε διάρκεια standing ovation σε κινηματογραφικό φεστιβάλ, που μέχρι τότε κατείχε «Ο Λαβύρινθος του Πάνα» («Pan’s Labyrinth») του Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο από τις Κάννες του 2006.

Ωστόσο, τα ρεκόρ μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα όταν μιλάμε για παραγωγές που φέρνουν στο προσκήνιο εν εξελίξει θηριωδίες, όπως αυτή που διεξάγει με «χειρουργικό» κυνισμό το Ισραήλ ενάντια στους Παλαιστινίους εδώ και χρόνια. Και, η Χιντ Ρατζάμπ, η μικρούλα που βρέθηκε παγιδευμένη σε ένα αυτοκίνητο μαζί με τους νεκρούς συγγενείς της κατά την ισραηλινή επίθεση στη Γάζα τον Ιανουάριο του 2024, είναι ένα τραγικό σύμβολο της γενοκτονίας στη Γάζα. Ένα σύμβολο, πάνω στο οποίο καθρεφτίζονται οι ιστορίες τόσων άλλων αθώων· και, ταυτόχρονα, ένα «κατηγορώ» ενάντια στις απάνθρωπες τακτικές των δολοφόνων, που συνθλίβουν την αθωότητα με τις ερπύστριες της πολεμικής τους μηχανής. Από αυτήν τη σκοπιά, το έργο της βραβευμένης Τυνήσιας δημιουργού Κάουτερ Μπεν Χάνια είναι ίσως η σημαντικότερη ταινία της χρονιάς – ακόμα και αν δεν είναι απαραίτητα η καλύτερη.

Η γαλλοτυνησιακή παραγωγή ακολουθεί πιστά τον ρου των πραγματικών γεγονότων, εστιάζοντας στις απεγνωσμένες προσπάθειες των εθελοντών της Παλαιστινιακής Ερυθράς Ημισελήνου (σ.σ. από τους βασικούς παρόχους επειγουσών ιατρικών υπηρεσιών στη Λωρίδα της Γάζας) να καθοδηγήσουν τη διάσωση του κοριτσιού και, ταυτόχρονα, να παραμείνουν σε επικοινωνία μαζί του και να το καθησυχάσουν, αφότου ο ισραηλινός στρατός έχει δολοφονήσει όλα τα μέλη της οικόγενειάς του που επέβαιναν στο αμάξι.

Υιοθετώντας αισθητική θρίλερ δωματίου, η ταινία χρησιμοποιεί τα αληθινά ηχητικά της μικρής Χιντ, όπως καταγράφηκαν στο τηλεφωνικό κέντρο της παλαιστινιακής οργάνωσης, ενώ αξιοποιεί με εξίσου περίτεχνο τρόπο και ορισμένα άλλα πραγματικά στιγμιότυπα, όπως βίντεο στο τηλεφωνικό κέντρο της οργάνωσης τη στιγμή που βρισκόταν σε εξέλιξη ο συντονισμός της επιχείρησης διάσωσης, εμπλουτίζοντας έτσι τη δραματική αναπαράσταση της ιστορίας με υλικό που υπενθυμίζει –και υπογραμμίζει– ότι εκείνη είναι αληθινή μέχρι την πιο μικρή λεπτομέρεια.

«Η Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» είναι βέβαιο ότι θα ενοχλήσει πολλούς αρνητές της γενοκτονίας στη Γάζα. Ο λόγος είναι απλός: Ουδείς καλοθελητής μπορεί να την «αντικρούσει»! Μέσα από τεκμηριωμένα γεγονότα, η ταινία εκθέτει μια σειρά από ασυγχώρητα εγκλήματα πολέμου, τα οποία βαραίνουν το Ισραήλ και πλέον γνωρίζουμε και με τη «βούλα» του ΟΗΕ ότι λαμβάνουν χώρα συνειδητά και σε συστηματική βάση: Μαζικές δολοφονίες αμάχων, τρομοκρατία και μαζικές εκτελέσεις διασωστών, συστηματική παρακώλυση των επιχειρήσεων διάσωσης αμάχων μέσω ενός πρωτοφανούς λαβύρινθου γραφειοκρατικών αγκυλώσεων – μεταξύ πολλών άλλων.

Ως αναμενόμενο αντίβαρο στα παραπάνω αίσχη, ξεδιπλώνονται οι ευαισθησίες και το μεγαλείο ψυχής που επιδεικνύουν τα εμπλεκόμενα μέλη της ομάδας του τηλεφωνικού κέντρου, που ζουν στο «κόκκινο» τις τελευταίες ώρες της μικρής Χιντ και συνδέονται μαζί της σε τέτοιον βαθμό που, τελικά, γίνονται ένα με το δράμα της, αλλά και με την αγνότητα που εκείνη δικαιωματικά πρεσβεύει. Το έργο της Μπεν Χάνια αποτίει φόρο τιμής σε αυτούς τους αφανείς ήρωες, που τελούν το καθήκον τους υπό καθεστώς ανείπωτης ψυχολογικής βίας, όντας παράλληλα σε απευθείας σύνδεση με τον όλεθρο στην εμπόλεμη ζώνη. Φυσικά, δεν λείπουν οι μεταξύ τους προστριβές και αλληλοσυγκρουόμενες προσεγγίσεις – πράγμα λογικό, όταν οι συνθήκες είναι τόσο οριακές και οι υπεύθυνοι καλούνται να βάζουν στη «ζυγαριά» ανθρώπινες ζωές.

Στήριξη από μεγάλα ονόματα του Χόλιγουντ

Αξίζει να σημειωθεί ότι την ταινία συνυπογράφουν βαριά ονόματα του Χόλιγουντ σε ρόλους παραγωγού, όπως ο Μπραντ Πιτ, ο Χοακίν Φίνιξ και η Ρούνι Μάρα, δείχνοντας ότι κάτι αλλάζει στην άλλη μεριά του Ατλαντικού ως προς τη στάση απέναντι στο παλαιστινιακό ζήτημα.