Αύξηση 14% στην παγκόσμια αγροτική παραγωγή «βλέπει» η έκθεση Γεωργικών Προοπτικών του ΟΟΣΑ-FAO
Η παγκόσμια γεωργική και αλιευτική παραγωγή βρίσκεται σε τροχιά σημαντικής ανόδου, με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ και του FAO να προβλέπει αύξηση της τάξης του 14% μέσα στην επόμενη δεκαετία. Σε μια περίοδο που η επισιτιστική ασφάλεια, η κλιματική κρίση και η γεωπολιτική αστάθεια συνυπάρχουν απειλητικά, η προοπτική αυτή ενέχει διπλό πρόσημο: ελπίδα για επάρκεια τροφίμων και προειδοποίηση για τις ανισότητες που ελλοχεύουν.
Το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο της έκθεσης είναι ότι ο κύριος μοχλός αυτής της αύξησης δεν είναι η επέκταση καλλιεργήσιμων εκτάσεων ή ο πολλαπλασιασμός των αλιευτικών στόλων, αλλά η αύξηση της παραγωγικότητας. Με άλλα λόγια, περισσότερη τροφή θα παράγεται από τους ίδιους –ή ελαφρώς αυξημένους– φυσικούς πόρους, μέσω τεχνολογικών καινοτομιών, εκσυγχρονισμένων μεθόδων καλλιέργειας και βελτιωμένης χρήσης των εισροών.
Πρωταγωνιστές οι αναδυόμενες οικονομίες
Η αύξηση της παραγωγικότητας δεν θα είναι ομοιόμορφη σε όλο τον κόσμο. Οι χώρες μεσαίου εισοδήματος, όπως η Ινδία, η Βραζιλία, το Βιετνάμ και η Νιγηρία, αναμένεται να ηγηθούν αυτής της παγκόσμιας προσπάθειας. Οι εν λόγω οικονομίες, με δυναμικούς πληθυσμούς και αυξανόμενες επενδύσεις στον αγροδιατροφικό τομέα, συνδυάζουν πλεονεκτήματα όπως πρόσβαση σε τεχνολογία, φθηνότερο εργατικό δυναμικό και ισχυρή εσωτερική ζήτηση.
Σε αντίθεση, στις ανεπτυγμένες χώρες η παραγωγή αναμένεται να παραμείνει πιο σταθερή, ενώ οι χώρες χαμηλού εισοδήματος συνεχίζουν να παλεύουν με διαρθρωτικά προβλήματα όπως η έλλειψη υποδομών, η περιορισμένη πρόσβαση σε αγορές και τεχνογνωσία και η αδυναμία χρηματοδότησης αγροτικών επενδύσεων.
Η τεχνολογία ως καταλύτης
Από την γεωργία ακριβείας και τη διαχείριση θρεπτικών συστατικών, μέχρι τη βελτιωμένη ζωοτροφή και τη βιώσιμη αλιεία, οι τεχνολογικές εφαρμογές διαμορφώνουν έναν νέο παραγωγικό χάρτη. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός της γεωργίας αναμένεται να επιτρέψει στους παραγωγούς να παράγουν περισσότερο, με λιγότερα, και με χαμηλότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Ωστόσο, η υιοθέτηση αυτών των τεχνολογιών δεν είναι αυτόματη. Απαιτείται πολιτική βούληση, επενδύσεις σε εκπαίδευση και υποδομές και διευκόλυνση της πρόσβασης των μικροκαλλιεργητών σε καινοτομία και κεφάλαια. Αν αυτά δεν εξασφαλιστούν, η τεχνολογική μετάβαση ενδέχεται να εμβαθύνει τις ανισότητες αντί να τις μειώσει.
Προκλήσεις και διλήμματα
Η αναμενόμενη αύξηση παραγωγής φέρνει μαζί της και αυξημένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG), αν και σε συγκριτικά μικρότερο ποσοστό (+6%). Επομένως, ο αγώνας για αύξηση της παραγωγικότητας πρέπει να συνδυαστεί με βιώσιμες γεωργικές πρακτικές και περιβαλλοντικές ρυθμίσεις.
Το ζητούμενο για την επόμενη δεκαετία δεν είναι μόνο η παραγωγή περισσότερης τροφής, αλλά η διασφάλιση ότι αυτή θα είναι διαθέσιμη, προσιτή και βιώσιμη για όλους – από τις αστικές ελίτ των αναδυόμενων οικονομιών έως τους αγρότες των φτωχότερων περιοχών του πλανήτη.
