Με την παραγωγή φέτος να εκτιμάται ότι θα ανέλθει πάνω-κάτω στα επίπεδα των περσινών αποδόσεων, ξεκίνησε δειλά-δειλά η συγκομιδή του κύριου όγκου των ακτινιδίων της ποικιλίας Hayward. Οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν κατά την καλλιεργητική περίοδο έφεραν ζημιές σε κάποιες περιοχές, όμως νέες φυτείες που μπαίνουν στην παραγωγή φαίνεται ότι αντισταθμίζουν τις όποιες απώλειες.

των Μαρίας Αντωνίου, Γιάννη Σάρρου

Η συγκομιδή ξεκίνησε από τα νεότερα κτήματα και αναμένεται να δυναμώσει σταδιακά, αφού οι βροχές που προηγήθηκαν έφεραν το ανέβασμα των σακχάρων, ενώ το κρύο συμβάλλει πλέον στο να φτάσουν τα σάκχαρα των καρπών στο επίπεδο που προβλέπει η νομοθεσία (βαθμός ωρίμασης τουλάχιστον 6,2 Brix ή μέση περιεκτικότητα σε ξηρά ουσία 15%).

Η ποιότητα των καρπών χαρακτηρίζεται καλή, αν και σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρονται λίγο μικρότερα μεγέθη, τα οποία όμως δεν αναμένεται να προκαλέσουν προβλήματα. Παράλληλα, ομαλή χαρακτηρίζεται και η ζήτηση, με τη χώρα μας να παίζει και φέτος, όπως εκτιμάται, το παιχνίδι σε όρους ποσοτήτων σε ό,τι αφορά το Βόρειο Ημισφαίριο. Ένα «παιχνίδι», όμως, από το οποίο δεν λείπουν τα προβλήματα και οι προβληματισμοί, τόσο για την τρέχουσα περίοδο, όσο και για το μέλλον.

Με… καθυστέρηση η συγκομιδή των Hayward

«Τα τελευταία καιρικά φαινόμενα, ιδίως στα ακτινίδια, δεν μας δημιούργησαν προβλήματα, μόνο καθυστέρηση ως προς τη συγκομιδή», αναφέρει από την περιοχή της Πιερίας ο Διονύσης Φόλιος, που επανεξελέγη πρόεδρος στον ΑΣ Καρίτσας, επισημαίνοντας από την άλλη ολοκληρωτική ζημιά από τις βροχές για το σταφύλι Crimson στην περιοχή. Κατά τον ίδιο, η συγκομιδή του ακτινιδίου αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 10-15 μέρες, ενώ και οι υπόλοιπες παραγωγικές περιοχές της χώρας υπολογίζουν να τελειώσουν με τη συλλογή έως τα μέσα Νοεμβρίου, αναφέροντας αντίστοιχη καθυστέρηση στην έναρξη λόγω των βροχοπτώσεων.

«Ανάλογα με τα Brix μαζεύουμε και το χωράφι», εξηγεί και ο Μανώλης Κακάσης, καλλιεργητής 25 στρεμμάτων ακτινιδίου στην Ημαθία, που ξεκίνησε τη συλλογή των Hayward τη Δευτέρα από τα νεότερα κτήματά του. Με βάση όσα παρατηρεί στα χωράφια του, ορισμένα δείχνουν να έχουν λίγο περισσότερη παραγωγή από πέρυσι, όχι όμως όλα, ενώ στην περιοχή οι όγκοι εκτιμώνται σχεδόν στο περσινό επίπεδο. Εκείνο, όμως, που παρατηρείται από τους παραγωγούς είναι κάποια ζητήματα ως προς την ποιότητα, όπως εξηγεί.

Και στην Καβάλα, οι βροχοπτώσεις που εκδηλώθηκαν καθυστέρησαν τη συγκομιδή. «Επειδή εμείς έχουμε ολοκληρωμένη διαχείριση στην ομάδα μας, ξεκινάμε πάντα από τα μικρά κτήματα, αυτά που έχουν τα λιγότερα ακτινίδια κι έχουν τα σάκχαρα και την ξηρά ουσία που χρειαζόμαστε», εξηγεί ο Κώστας Λεπίδας, πρόεδρος της ΕΑΣ.

Είναι καλή η παραγωγή, συμπληρώνει, αναφέροντας ίσως λίγο μικρότερα νούμερα φέτος, κάτι όμως που δεν αναμένεται να προκαλέσει πρόβλημα. Καλό καρπό, αν και ίσως ένα νούμερο παρακάτω από πέρυσι, αναφέρει και ο Άγγελος Ξυλογιάννης, μέλος ΔΣ και υπεύθυνος πωλήσεων για τα προϊόντα του ΑΣΕΑ από την Άρτα, όπου κι εκεί ξεκίνησε η συγκομιδή.

Ενδιαφέρον δείχνουν οι έμποροι για τη Στερεά

Με την ολοκλήρωση της συλλογής της ποικιλίας Τσεχελίδης, σε λίγες ημέρες μπαίνουν και στη συγκομιδή των Ηayward -ποικιλία που αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό της παραγωγής- και στη Φθιώτιδα. Σε σύγκριση με την περσινή περίοδο, η παραγωγή είναι εμφανώς μειωμένη, σε ποσοστό που ξεπερνά ακόμα και το 25%. Οι κλιματολογικές συνθήκες που επικράτησαν κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου επηρέασαν σημαντικά τον σχηματισμό των καρπών από την ανθοφορία, αλλά και το καλοκαίρι.

Σημαντικά μειωμένη παραγωγή από πέρυσι επισημαίνει και ο Γιάννης Ντέμος, παραγωγός από τον Παύλο Βοιωτίας, «λόγω του ανοιξιάτικου παγετού και της πρόσφατης χαλαζόπτωσης».

Ενδιαφέρον από την πλευρά των εμπόρων λόγω της μειωμένης παραγωγής μεταφέρει από το Καστρί Μακρακώμης ο παραγωγός Στέφανος Παπαϋφαντής, προσθέτοντας ότι η ποικιλία Τσεχελίδης πουλήθηκε με 70 λεπτά/κιλό, ενώ για τα Hayward αναμένουν 15 λεπτά παραπάνω.

Καλύτερες τιμές κερδίζουν τα συνεταιριστικά σχήματα

Στην άμυνα που «έπαιξαν» οι συνεταιρισμοί και ακολούθησαν οι παραγωγοί αποδίδει ο κ. Ξυλογιάννης τις υψηλότερες κατά 15%-20% τιμές φέτος, από τα 70 λεπτά που κινήθηκαν κατά μέσο όρο πέρυσι, καθώς υπήρχαν πιέσεις για να κινηθούν πάλι στα περσινά επίπεδα.

«Η Χιλή σχεδόν έφυγε από την αγορά, η Νέα Ζηλανδία φεύγει, οι Ιταλοί έχουν λίγα ακτινίδια, οπότε είμαστε μόνοι μας στην αγορά και θα έπρεπε να διεκδικήσουμε μία καλύτερη τιμή, τουλάχιστον ένα 20% πάνω από πέρυσι» επισημαίνει και ο κ. Λεπίδας, τονίζοντας όμως από την άλλη την τακτική των εμπόρων φέτος να παίρνουν ποσότητες δίνοντας 70 λεπτά ανοιχτά.

«Άρχισαν οι έμποροι και γίνονται συνεταιριστές» σχολιάζει χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι ο ρόλος της εκκαθάρισης είναι δουλειά των συνεταιρισμών, από τους οποίους και θα έπρεπε να παίρνουν τις ποσότητες, «για να μπορούμε να πετύχουμε καλύτερες τιμές, ποιότητα, αλλά και καλύτερες αγορές».

Σοβαρά κίνητρα από την πολιτεία ζητούν οι παραγωγικοί φορείς

Και οι δύο συνομιλητές μας τόνισαν την ανάγκη ύπαρξης κινήτρων από την πολιτεία, τέτοιων που θα επιτρέψουν στους συνεταιρισμούς όχι απλώς να επιβιώσουν, αλλά και να αναπτυχθούν και να οργανωθούν γύρω από τη διαχείριση των αγροτικών προϊόντων, έχοντας και τη δυνατότητα διαχείρισης (με αποθηκευτικούς χώρους κ.ά.) των κρίσιμων μεγεθών που απαιτούν οι αγορές, πόσω μάλλον στην περίπτωση του ακτινιδίου, ενός προϊόντος που συνεχίζει δυναμικά.

Οι ποσότητες που φεύγουν και συσκευάζονται στη γειτονική Ιταλία, για να πωληθούν έπειτα ως ιταλικές, τα μικρά μεγέθη των ελληνικών οργανώσεων που συχνά χρειάζονται τη συνεργασία με κάποιον ενδιάμεσο για να μπουν στις αγορές, είναι μερικά από όσα επισημαίνει ο κ. Ξυλογιάννης, τονίζοντας, αντίθετα, τα οφέλη που θα μπορούσε να έχει για την Ελλάδα η διακίνηση του προϊόντος τυποποιημένου απευθείας από τη χώρα μας.

«Πέρυσι η μέση τιμή για τον παραγωγό ήταν 70 λεπτά και η μέση τιμή που πουλούσαμε εμείς συσκευασμένο ήταν στο 1,30», εξηγεί, υπογραμμίζοντας -από αυτά και μόνο τα μεγέθη- τα χρήματα και τις θέσεις εργασίας που χάνει η εθνική οικονομία. Στα παραπάνω βέβαια προστίθεται και το αγκάθι της «μαύρης» διακίνησης, ένα ζήτημα που επί σειρά ετών αποδυναμώνει τα παραγωγικά σχήματα.

Ισχυρότεροι έλεγχοι στη διακίνηση και προσοχή στα ιταλικά bins

Και φέτος, όπως επισημαίνει ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Incofruit-Hellas, παρατηρούνται φαινόμενα διακίνησης ατυποποίητων και ακατάλληλων προϊόντων, με τις αρχές να δίνουν εντολή για ισχυροποίηση των ελέγχων.

Ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου, Γιώργος Πολυχρονάκης, προσθέτει ένα ακόμη ζήτημα, αυτό των καταγγελιών για μεγάλα bins που έχουν έρθει από τη γειτονική Ιταλία. Πρόκειται για συσκευασίες που προορίζονται για μεταφορά προϊόντος μόνο προς βιομηχανική χρήση και, μέσω αυτών, αφενός ελλοχεύει ο κίνδυνος μετάδοσης της ασθένειας των ακτινιδίων που αφάνισε την ιταλική παραγωγή, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που ενοχοποιούνται τα υλικά συσκευασίας για μετάδοση ασθενειών, αφετέρου υπάρχει και η ανησυχία αν αυτές θα χρησιμοποιηθούν για χρήση άλλη από αυτή που προβλέπει η νομοθεσία.

Τόσο ο Σύνδεσμος, όσο και παραγωγικοί φορείς του προϊόντος ζητούν μέριμνα από τις αρμόδιες αρχές για την πιστή τήρηση των φυτοϋγειονομικών κανόνων και για τον ενδελεχή έλεγχο του αν όντως καταλήγουν στη βιομηχανία της γειτονικής χώρας.

Μία φήμη που πρέπει να διατηρηθεί, παρά τις αντιξοότητες

«Αυτό που χρειάζεται είναι το προϊόν να φεύγει από την Ελλάδα τυποποιημένο και η προστιθέμενη μετασυλλεκτική αξία να μένει στη χώρα», υπογράμμισε ο κ. Πολυχρονάκης, τονίζοντας την πρόοδο που έχει σημειώσει το προϊόν και η οποία δεν πρέπει να χαθεί, όπως και οι προοπτικές του.

«Επί δύο συνεχόμενες χρονιές έχουμε αύξηση της μέσης τιμής πώλησης του καρπού», σχολίασε, γεγονός που αποδεικνύεται και από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που επεξεργάζεται ο Incofruit-Hellas, σύμφωνα με τα οποία οι εξαγωγές της περιόδου 2019/2020 έφτασαν τους 176.059 τόνους και η αξία ξεπέρασε τα 163 εκατ. ευρώ, ενώ το 2020/2021 με εξαγωγές 160.066 τόνων η αξία τους έφτασε σχεδόν τα 179 εκατ. ευρώ. Φέτος πάντως, κατά τον ίδιο, θα ήταν εφικτός ένας στόχος που υπερβαίνει τα 200 εκατ. ευρώ αξίας των εξαγωγών, ανεβάζοντας περισσότερο τη μεσοσταθμική τιμή πώλησης ανά τόνο.

«Κατά συνέπεια, αυτήν τη φήμη του προϊόντος μας δεν πρέπει να τη διαταράξουμε με άωρα προϊόντα, χωρίς τα σάκχαρά τους, χωρίς να είναι τυποποιημένα, πολύ περισσότερο που χρειαζόμαστε να διατηρήσουμε την αύξηση και τη διεύρυνση των εξαγωγών μας σε παραδοσιακές χώρες, λόγω της φήμης που έχουν και να έχουμε και προοπτική για το μέλλον», υπογράμμισε.

Κι αυτά, με δεδομένο ότι τη φετινή χρονιά, και λόγω αύξησης των ναύλων και των προβλημάτων στη διακίνηση με εμπορευματοκιβώτια, «οι εξαγωγές μας προς τη Νοτιοανατολική Ασία έχουν μία μικρή μείωση και γενικότερα προς τις τρίτες χώρες, εκτός από τη γραμμή προς Καναδά-ΗΠΑ όπου είχαμε μεν αύξηση στα ναύλα, όμως παρουσίασαν αύξηση οι εξαγωγές και σε ποσότητες και σε αξία», εξηγεί.

Οι αυξήσεις στα μεταφορικά κόστη, ιδίως προς υπερατλαντικούς προορισμούς, είναι κάτι που προβληματίζει και για τη νέα εξαγωγική περίοδο. «Τα μεταφορικά έχουν έως και τριπλασιαστεί» εξηγεί ο κ. Ξυλογιάννης, μεταφέροντας τον προβληματισμό, παράλληλα με εκείνον για περιορισμό της αγοραστικής δύναμης.