Mπαράζ προκηρύξεων αναμένεται το επόμενο χρονικό διάστημα, με το ΥΠΑΑΤ να κρατά προς το παρόν στάση αναμονής, καθώς εκτιμάται ότι τις προσεχείς ημέρες θα δοθεί το πράσινο φως από την Κομισιόν στο αίτημα των ελληνικών αρχών σχετικά με τα επιλεγμένα μέτρα και τον προϋπολογισμό τους. Η Ελλάδα δύναται να αξιοποιήσει ποσό ύψους περίπου 1,5 δισ. ευρώ για τη διετία 2021-2022 και συγκεκριμένα 1,2 δισ. ευρώ για την αγροτική ανάπτυξη μέσω του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2021-2027 και επιπλέον 365,3 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Μέσο Ανάκαμψης.
Οι πρώτες προκηρύξεις
Το αίτημα, το οποίο έχει εξασφαλίσει κατ’ αποκλειστικότητα η «ΥΧ», έχει κοινοποιηθεί ήδη στα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Με δεδομένο όμως ότι τον Αύγουστο διακόπτονται λόγω θέρους οι εργασίες της, η Κομισιόν πρόκειται το αργότερο έως τα μέσα Σεπτεμβρίου να στείλει την απάντησή της στην Ελλάδα. Τότε, το ΥΠΑΑΤ δηλώνει έτοιμο να τρέξει βάσει συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος την προκήρυξη μίας σειράς μέτρων επενδυτικών και αγροπεριβαλλοντικών.
Μία από τις πιο αναμενόμενες προκηρύξεις αφορά το Υπομέτρο 6.1 «Εγκατάσταση των Νέων Γεωργών», που προβλέπεται να τρέξει σχεδόν άμεσα μετά την έγκριση από την Κομισιόν. Η προκήρυξη θα είναι ύψους 422,2 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη.
Αντίστοιχα, θα ενεργοποιηθεί και η νέα δράση των Σχεδίων Βελτίωσης (Δράση 4.1.1) με ιδιαίτερη έμφαση σε εξοπλισμό ψηφιακής γεωργίας και καινοτομίας. Το ύψος του προϋπολογισμού θα ανέρχεται σε 180 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Μέσο Ανάκαμψης.
Επιπλέον, από τις πρώτες προκηρύξεις που θα τρέξουν είναι και οι δύο δράσεις των Βιολογικών (διατήρηση). Η συνολική δημόσια δαπάνη για τη Δράση 11.2.1 «Ενίσχυση για τη διατήρηση των βιολογικών πρακτικών και μεθόδων βιολογικής γεωργίας» θα ανέλθει στα 361,6 εκατ. ευρώ και για τη Δράση 11.2.2 «Ενίσχυση για τη διατήρηση των βιολογικών πρακτικών και μεθόδων βιολογικής κτηνοτροφίας» στα 129,4 εκατ. ευρώ.
Στόχος είναι, επίσης, να ενεργοποιηθεί το συντομότερο πρόσκληση στο πλαίσιο του Υπομέτρου 8.1 «Δάσωση και δημιουργία δασικών εκτάσεων». Η δημόσια δαπάνη που προτείνει το ΥΠΑΑΤ ανέρχεται σε 89 εκατ. ευρώ περίπου, εκ των οποίων τα 69 εκατ. ευρώ ευρωπαϊκή κατανομή.
Στο αίτημα των ελληνικών αρχών είναι να ενεργοποιηθεί εκ νέου πρόσκληση στο πλαίσιο της Δράσης 3.1 «Στήριξη για νέες συμμετοχές σε συστήματα ποιότητας» με δημόσια δαπάνη, ύψους 44 εκατ. ευρώ περίπου.
Επίσης, πρόκειται να τρέξει και νέα πρόσκληση στο πλαίσιο της Δράσης 10.1.4 «Μείωση της ρύπανσης του νερού» ύψους 150 εκατ. ευρώ από τα κονδύλια του Ευρωπαϊκού Μέσου Ανάκαμψης.
Μικροπιστώσεις – Εργαλείο / Διαχείρισης Κινδύνου
Σημειώνεται ότι από το ίδιο Ταμείο (Ευρωπαϊκό Μέσο Ανάκαμψης) θα αντληθούν κονδύλια προκειμένου να ενεργοποιηθούν και άλλες προσκλήσεις:
✱ Το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο για τις μικροπιστώσεις στο πλαίσιο της Δράσης 4.1.4 «Υλοποίηση επενδύσεων που συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της εκμετάλλευσης μέσω Χρηματοδοτικών Εργαλείων», ύψους 15 εκατ. ευρώ, και της Δράσης 4.2.4 «Μεταποίηση, εμπορία και ανάπτυξη με τελικό προϊόν εντός του Παραρτήματος Ι (γεωργικό προϊόν) μέσω Χρηματοδοτικών Εργαλείων (ΧΕ)» ύψους 6,5 εκατ. ευρώ. Σύνολο, δηλαδή, 21,5 εκατ. ευρώ.
✱ Για πρώτη φορά, πρόκειται να ενεργοποιηθεί στη χώρα το Υπομέτρο 17.3 «Εργαλείο Σταθεροποίησης Εισοδήματος Αγροτών σε συγκεκριμένο Τομέα», στο πλαίσιο του Μέτρου 17, για τα Εργαλεία Διαχείρισης Κινδύνων. Η πρόσκληση θα είναι ύψους 9,5 εκατ. ευρώ και, σύμφωνα με το σκεπτικό του ΥΠΑΑΤ, σε αυτήν τη φάση θα έχει πιλοτική εφαρμογή και θα απευθύνεται σε συγκεκριμένες ομάδες/οργανώσεις παραγωγών. Στόχος είναι κατά τη νέα προγραμματική περίοδο, από το 2023, να ενεργοποιηθεί ευρεία εργαλειοθήκη διαχείρισης κινδύνων με βάση και τη μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας (βλ. σελ. 45).
✱ Τέλος, το ΥΠΑΑΤ θα αξιοποιήσει ένα ποσό των 4,2 εκατ. ευρώ για το Μέτρο 20 «Τεχνική Βοήθεια».
Δημόσια Έργα
Μέσω του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου αναμένεται να διατεθούν για δημόσια έργα:
✱ 40 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη στο πλαίσιο της Δράσης 4.3.1 «Υποδομές εγγείων βελτιώσεων».
✱ 43 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη στο πλαίσιο της Δράσης 4.3.4 «Πρόσβαση σε γεωργική γη και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις» (μελέτη και κατασκευή ή κατασκευή έργων πρόσβασης σε γεωργική γη ή κτηνοτροφική εκμετάλλευση με υποχρεωτική την ασφαλτο-τσιμεντόστρωση).
LEADER
Στο πλαίσιο του LEADER/CLLD (Μέτρο 19), θα αξιοποιηθούν επιπλέον κονδύλια με εθνική και ενωσιακή συμμετοχή προκειμένου να καλυφθούν οι επιλαχόντες ιδιωτικών επενδύσεων, να προκηρυχθούν ενδεχομένως νέες προσκλήσεις, αλλά και να γίνει η απαραίτητη προετοιμασία των Ομάδων Τοπικής Δράσης ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου. Έτσι, και με βάση το αίτημα του ΥΠΑΑΤ, σχεδιάζεται η κατανομή:
✱ 1,8 εκατ. ευρώ για το Υπομέτρο 19.1 «Στήριξη για την προετοιμασία στρατηγικής της τοπικής ανάπτυξης» (αφορά την προετοιμασία των τοπικών αναπτυξιακών στρατηγικών και την ενδυνάμωση των τοπικών φορέων προκειμένου να καταρτίσουν τα τοπικά τους προγράμματα).
✱ 60 εκατ. ευρώ για το Υπομέτρο 19.2 «Στήριξη υλοποίησης δράσεων των στρατηγικών Τοπικής Ανάπτυξης με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων» με έμφαση στις ιδιωτικές επενδύσεις.
✱ 4,4 εκατ. ευρώ για το Υπομέτρο 19.4 «Στήριξη για τις λειτουργικές δαπάνες και την εμψύχωση».
Εξισωτική Αποζημίωση
Όσον αφορά την Εξισωτική Αποζημίωση (ετήσια δημόσια δαπάνη), η Ελλάδα ζητά την έγκριση:
✱ 146,2 εκατ. ευρώ περίπου για το Υπομέτρο 13.1 «Χορήγηση αντισταθμιστικής ενίσχυσης σε ορεινές περιοχές».
✱ 67,5 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη για το Υπομέτρο 13.2 «Χορήγηση αντισταθμιστικής ενίσχυσης σε περιοχές με φυσικούς περιορισμούς, εκτός των ορεινών».
✱ 11,2 εκατ. ευρώ δημόσια δαπάνη για το Υπομέτρο 13.3 «Χορήγηση αντισταθμιστικής ενίσχυσης σε περιοχές με ειδικά μειονεκτήματα».
Ευζωία ζώων
Ένα από τα μέτρα που δεν περιλήφθηκαν στο ΠΑΑ 2014-2020 ήταν το Μέτρο 14 «Καλή διαβίωση των ζώων», με πέντε δράσεις ανάλογα με το παραγωγικό ζώο, «λόγω νομικού κενού για τους κτηνιάτρους εκτροφής». Το ΥΠΑΑΤ προσανατολίζεται τώρα να θέσει σε ισχύ το εν λόγω μέτρο, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε ποιες από τις δράσεις θα επιλέξει περιορίζοντας τους τομείς της κτηνοτροφίας. Για την ενεργοποίηση του μέτρου, το ΥΠΑΑΤ ζητά την έγκριση ποσού ύψους 33,5 εκατ. ευρώ από την ΕΕ, ώστε με εθνικούς πόρους η συνολική δημόσια δαπάνη να ανέλθει σε 45 εκατ. ευρώ.
Καραμπόλες και νέα προκήρυξη ενόψει
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, από τα παραπάνω ποσά πρόκειται να υπάρξουν κάποιες εσωτερικές ανακατανομές, προς δύο κατευθύνσεις:
✱ Διάθεση ποσού ύψους 50 εκατ. ευρώ περίπου, προκειμένου να προκηρυχθεί το Υπομέτρο 5.2 «Επενδύσεις αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούνται στο γεωργικό κεφάλαιο (φυτικό, ζωικό, και πάγιο) από φυσικά φαινόμενα, δυσμενείς καιρικές συνθήκες και καταστροφικά γεγονότα».
✱ Επιπλέον, με παρέμβαση του γενικού γραμματέα, Δημήτρη Παπαγιαννίδη, προτάθηκε η μεταφορά επιπλέον 20 εκατ. ευρώ περίπου για έργα που αφορούν την αγροτική οδοποιία και μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα.
Σύμβουλοι
Όσον αφορά το πρόγραμμα παροχής συμβουλών, τα κονδύλια έχουν «κλείσει» με βάση την περίοδο 2014-2020. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, το σχέδιο της προκήρυξης έχει ολοκληρωθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες και βρίσκεται στα χέρια της πολιτικής ηγεσίας.
