Από «κόσκινο» θα περάσει η Κομισιόν τις επιδόσεις της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής

Την πλήρη αξιολόγηση του κανονισμού για την Κοινή Αλιευτική Πολιτική δρομολογεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να εξεταστούν τα δέκα έτη εφαρμογής της, για την περίοδο δηλαδή 2014-2024.

Στόχος είναι να εξεταστούν οι εξελίξεις στις πολιτικές για την αλιεία, την υδατοκαλλιέργεια, το περιβάλλον, το εμπόριο, τη διεύρυνση, την υγεία, την καλή διαβίωση των ζώων και την έρευνα, τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις, το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό πλαίσιο και τις επιπτώσεις στην αλιευτική πολιτική της ΕΕ.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, η εν λόγω αξιολόγηση θα καλύψει επίσης την αναδιαμορφωμένη δυναμική των αλιευτικών σχέσεων στην εξωτερική διάσταση της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής, συμπεριλαμβανομένων της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και των σχέσεων με τα παράκτια κράτη του Βορειοανατολικού Ατλαντικού και μεταξύ αυτών.

«Η εν λόγω αξιολόγηση είναι απαραίτητη, ώστε να σχηματιστεί ολοκληρωμένη εικόνα σχετικά με τις επιδόσεις του κανονισμού και των μέσων και για την προετοιμασία του εδάφους για τα επόμενα έτη» επισημαίνει η Κομισιόν στην ανακοίνωσή της προς το Ευρωκοινοβούλιο και το Συμβούλιο με θέμα «Βιώσιμη αλιεία στην ΕΕ: Τρέχουσα κατάσταση και κατευθύνσεις για το 2025».

Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε δύο διαβουλεύσεις για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των προηγούμενων και των τρεχόντων χρηματοδοτικών προγραμμάτων για την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια.

Η πρώτη διαβούλευση ενεργοποιήθηκε την Τετάρτη 12 Ιουνίου και αποσκοπεί στη συγκέντρωση στοιχείων σχετικά με τη διαχείριση και τη χρήση των κονδυλίων από το ΕΤΘΑ 2014-2020, αλλά και από το ΕΤΘΑΥ 2021-2027. Η πλατφόρμα θα παραμείνει ανοιχτή έως τις 11 Ιουλίου.

Η δεύτερη διαβούλευση θα περιλαμβάνει ερωτηματολόγιο, το οποίο θα δημοσιευθεί τις προσεχείς εβδομάδες. Με το ερωτηματολόγιο αυτό θα γίνει ανατροφοδότηση των στοιχείων από τους κύριους φορείς που συμμετέχουν ή ενδιαφέρονται για τη διαχείριση και τη χρήση της χρηματοδότησης που παρέχεται μέσω του ΕΤΘΑ και του ΕΤΘΑΥ από το 2014 έως το 2024. Σημειώνεται ότι η Επιτροπή θα δημοσιεύσει συνοπτική έκθεση των διαβουλεύσεων, συμπεριλαμβανομένων των στοιχείων που συγκεντρώθηκαν, έως το τέλος του έτους.

Όπως επιβεβαιώνει η ίδια η Κομισιόν, το κόστος των καυσίμων είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία κόστους για τον αλιευτικό στόλο της ΕΕ και εξακολουθεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις κοινωνικοοικονομικές του επιδόσεις

Οικονομικός στόλος

Όπως επιβεβαιώνει η ίδια η Κομισιόν, το κόστος των καυσίμων είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία κόστους για τον αλιευτικό στόλο της ΕΕ και εξακολουθεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις κοινωνικοοικονομικές επιδόσεις του, ιδίως για τα τμήματα του στόλου που χρησιμοποιούν ενεργοβόρα εργαλεία.

Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των τμημάτων του στόλου και των αλιευτικών περιοχών, ανάλογα με την κατάσταση των ιχθυαποθεμάτων σε περιφερειακό επίπεδο και τα διαφορετικά επίπεδα ενεργειακής απόδοσης μεταξύ των τμημάτων του στόλου:

✱ Τα τμήματα του στόλου που εξαρτώνται από αποθέματα, τα οποία αποτελούν αντικείμενο βιώσιμης εκμετάλλευσης και τα οποία αύξησαν την ενεργειακή τους απόδοση –ή μείωσαν την ένταση καυσίμων– τείνουν να είναι πιο ανθεκτικά και να παράγουν υψηλότερους μισθούς για τους αλιείς τους.

✱ Από την άλλη πλευρά, τα τμήματα του στόλου που εξαρτώνται από τα αποθέματα υπερεκμετάλλευσης και έχουν υψηλή κατανάλωση καυσίμων συνήθως παρουσιάζουν χαμηλότερες οικονομικές επιδόσεις και χαμηλότερους μισθούς.

Η Επιτροπή –όπως λέει η ίδια– πρότεινε διάφορες δράσεις σχετικά με την ενεργειακή μετάβαση της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας για να βοηθήσει τους αλιευτικούς στόλους της ΕΕ να επιταχύνουν την ενεργειακή τους μετάβαση και να επιτύχουν τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050. Οι δράσεις περιλάμβαναν τη δημιουργία της εταιρικής σχέσης για την ενεργειακή μετάβαση της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας της ΕΕ και την έκδοση οδηγού προς τα ενδιαφερόμενα μέρη και τα κράτη-μέλη σχετικά με τον βέλτιστο τρόπο χρήσης του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας (ΕΤΘΑΥ) και άλλων υφιστάμενων ταμείων της ΕΕ για τη στήριξη της ενεργειακής μετάβασης.

Αλιευτικά αποθέματα

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι οι αλιευτικές κοινότητες εξακολουθούν να επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή, γεγονός που οδηγεί σε αβεβαιότητα, λόγω της μείωσης της διαθεσιμότητας των αλιευτικών αποθεμάτων από τα οποία αυτές εξαρτώνται για τον βιοπορισμό τους. Το ίδιο ισχύει και για τις κοινότητες που βασίζονται σε υπεραλιευόμενα αποθέματα.

Επίσης, η παράνομη, λαθραία και άναρχη (ΠΛΑ) αλιεία επηρεάζει την πρόσβαση των αλιέων σε επαρκείς πόρους. «Απαιτούνται περισσότερες προσπάθειες για την καταπολέμησή της, μέσω της διασφάλισης της συμμόρφωσης με τα μέτρα διατήρησης και ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων των μέτρων εκείνων που αφορούν τρίτες χώρες», υπογραμμίζει η Επιτροπή.

Δυνατότητες

Αξίζει να σημειωθεί ότι η διαδικτυακή πλατφόρμα της Κομισιόν θα παραμείνει ενεργή έως τις 31 Αυγούστου 2024, προκειμένου τόσο τα κράτη-μέλη όσο και ο αλιευτικός κλάδος, αλλά και οι ενδιαφερόμενοι πολίτες να μοιραστούν τις απόψεις τους σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση και την κατεύθυνση των αλιευτικών δυνατοτήτων για το έτος 2025.

Μετά τη δημόσια διαβούλευση, η Επιτροπή θα υποβάλει τις τρεις προτάσεις της για τις αλιευτικές δυνατότητες το 2025: Στον Ατλαντικό και στη Βόρεια Θάλασσα, στη Βαλτική Θάλασσα, καθώς και στη Μεσόγειο και στον Εύξεινο Πόντο. Οι προτάσεις θα βασίζονται στα πολυετή σχέδια διαχείρισης της αλιείας στην ΕΕ και σε επιστημονικές γνωμοδοτήσεις από το Διεθνές Συμβούλιο για την Εξερεύνηση της Θάλασσας (ICES), καθώς και σε οικονομική ανάλυση από την Επιστημονική, Τεχνική και Οικονομική Επιτροπή Αλιείας (ΕΤΟΕΑ). Στις προτάσεις θα περιλαμβάνονται, επίσης, προσαρμογές που θα προκύψουν από την εφαρμογή της υποχρέωσης εκφόρτωσης.

Τέλος, το Συμβούλιο θα συζητήσει τις προτάσεις της Επιτροπής και θα αποφασίσει σχετικά με τις αλιευτικές ποσοστώσεις για το 2025 κατά τις συνόδους του τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους.