Το έτος 2000 έγινε εξώφυλλο του περιοδικού «ΤΙΜΕ», προβλήθηκε ως το προϊόν που θα έσωζε τις ζωές εκατοντάδων εκατοµµυρίων κατοίκων του Τρίτου Κόσµου και αποτέλεσε την προµετωπίδα της βιοµηχανίας των Γενετικά Τροποποιηµένων. Ωστόσο, σήµερα, σύµφωνα µε πρόσφατη επιστηµονική ανακοίνωση του Πανεπιστηµίου Ουάσινγκτον, το «Χρυσό Ρύζι» απέχει πολύ από τις προσδοκίες που καλλιεργήθηκαν.
Η ιδέα ξεκίνησε τη δεκαετία του ’80 και η έρευνα συστηµατοποιήθηκε τη δεκαετία του ’90. Η βιταµίνη Α προφυλάσσει τον οργανισµό από µολύνσεις, ασθένειες, ακόµη και τύφλωση. Η ενσωµάτωσή της µε κάποιο τρόπο σε µία µεταλλαγµένη ποικιλία ρυζιού θα έσωζε εκατοµµύρια πολίτες από βαριά νοσήµατα και θα βελτίωνε την ποιότητα ζωής τους. Η µέθοδος που βρέθηκε αφορούσε ενσωµάτωση γονιδίων βήτα καροτίνης, που δίνει στο ρύζι ένα «χρυσό» χρώµα, η οποία, όταν καταναλωθεί, µετατρέπεται σε βιταµίνη Α στον ανθρώπινο οργανισµό.
Το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον για το «Χρυσό Ρύζι»
Όπως τονίζουν οι συγγραφείς Stone και Glover, του Πανεπιστηµίου της Ουάσινγκτον, «το ρύζι απλά απέτυχε στα πειράµατα του Ινστιτούτου των Φιλιππίνων, όπου διεξάγονται οι βασικές ερευνητικές εργασίες». Και συνεχίζουν: «Πρόσφατα, το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας ανέστειλε τα πειράµατα στους αγρούς», ενέργεια που σχετίζεται µε τις αντιδράσεις ακτιβιστών. «Ωστόσο, αυτή η αναστολή δεν µπορεί να δικαιολογήσει επ’ ουδενί τα πενιχρά αποτελέσµατα των δοκιµών».
Ο Stone είναι υπέρµαχος των ΓΤΟ. Εργάστηκε, για παράδειγµα, στην ανάπτυξη γενετικά τροποποιηµένης µανιόκας, ενός βολβώδους φυτού που θα µπορούσε να ενισχύσει σηµαντικά τη διατροφή πολλών κατοίκων της Αφρικής. Ωστόσο, όπως ο ίδιος τονίζει, η δηµιουργία µίας τέτοιας ποικιλίας, µε αυξηµένη στρεµµατική απόδοση και ανθεκτικότητα στους φυσικούς της εχθρούς, είναι ακόµη µακριά.
«Το Χρυσό Ρύζι ήταν µία πολλά υποσχόµενη ιδέα µε καλές προθέσεις», τονίζει. «Σε αντίθεση µε τους πολέµιους των ΓΤΟ, εγώ επιθυµούσα να πετύχει. Εάν µας ενδιαφέρει η διαβίωση των φτωχών παιδιών, πρέπει να κάνουµε αξιόπιστη αποτίµηση των δεδοµένων. Και το απλό γεγονός είναι, ότι µετά από 24 έτη επιστηµονικής έρευνας και πειραµάτων, το Χρυσό Ρύζι κάθε άλλο παρά είναι έτοιµο για καλλιέργεια».
Ακόµη και αν παραχθεί και καλλιεργηθεί µε επιτυχία, η επίπτωση στον ανθρώπινο και ιδιαίτερα στον παιδικό οργανισµό παραµένει άγνωστη. Παραµένουν, επίσης, άγνωστα η συντήρηση, ο χρόνος και ο τρόπος αποθήκευσης του καρπού ή ο τρόπος µαγειρέµατος, ώστε να διατηρείται η βήτα καροτίνη.
