Τα σχέδια για την επόμενη μέρα του πρωτογενούς τομέα, αλλά και τις κινήσεις για την επίλυση χρόνιων ζητημάτων της ελληνικής αγροδιατροφής, παρουσίασε ο νέος υπουργός ΑΑΤ, Σταύρος Αραχωβίτης. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «ΥΧ», ο υπουργός αναφέρθηκε στις άμεσες νομοθετικές πρωτοβουλίες για τις οργανώσεις των αγροτών, τις σταβλικές εγκαταστάσεις και την αλιεία. Επίσης προανήγγειλε τη θέσπιση τροπολογίας του νόμου των 60 ημερών, ώστε να καταστεί λειτουργικός και εφαρμόσιμος.
Συνέντευξη στον Νίκο Λάππα
Στο Άτυπο Συμβούλιο της Αυστρίας συζητήθηκε το ευρωπαϊκό μοντέλο γεωργίας. Όπως γράφτηκε στον διεθνή τύπο, οι ομόλογοί σας από Δανία και Ολλανδία είπαν ότι η ΚΑΠ δεν πρέπει να εμποδίζει τη μεγέθυνση των μεγάλων αγροτικών μονάδων. Εσείς υποστηρίξατε κάτι που κινείται σε διαφορετική λογική. Ποιες είναι, λοιπόν, οι πρώτες εντυπώσεις σας από το Συμβούλιο Υπουργών και τους θεσμούς της ΕΕ;
Πάντοτε υπήρχαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση δύο ή και περισσότερες απόψεις για το ποια κατεύθυνση πρέπει να ακολουθήσει η Κοινή Αγροτική Πολιτική. Με τις δύο χώρες στις οποίες αναφέρεστε κατά καιρούς συμπλέουμε, αλλά συνήθως βρισκόμαστε απέναντι, όταν συζητάμε για προτεραιότητες της ΚΑΠ και πρωτοβουλίες για ενίσχυση του εισοδήματος είτε των μεγάλων εκμεταλλεύσεων, είτε των μικρομεσαίων και των οικογενειακών εκμεταλλεύσεων. Ο Λένιν έλεγε «κάνε συμμαχίες», οπότε ακολουθώντας την πολιτική των συμμαχιών θα δώσουμε κι εμείς τη μάχη στο πεδίο της ΚΑΠ.
Αγροτικό εισόδημα και παραγωγικότητα
Από την πρώτη στιγμή που αναλάβατε, θέσατε στο επίκεντρο ζητήματα όπως το αγροτικό εισόδημα, η αγροτική παραγωγικότητα κ.λπ. Ποιες πολιτικές θα εφαρμόσετε για την επίτευξη των στόχων αυτών;
Το αγροτικό εισόδημα μπορεί να ενισχυθεί με συγκεκριμένες επεμβάσεις μείωσης του κόστους παραγωγής. Δεν είναι απαραίτητες οι επιπλέον επιδοτήσεις. Τα εργαλεία τα έχουμε στη διάθεσή μας και θα τα αξιοποιήσουμε. Για παράδειγμα, με τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά το 1/3, που προανήγγειλε ο πρωθυπουργός στη Θεσσαλονίκη, μειώνεται αυτόματα το κόστος για τον κάθε αγρότη ξεχωριστά. Αντίστοιχα και στην αγροτική παραγωγικότητα, υπάρχουν τα εργαλεία, χωρίς να χρειάζονται υπέρογκα προγράμματα για εξοπλισμό και μηχανήματα για τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.
Το πρώτο και βασικότερο για να επιτευχθούν και οι δύο παραπάνω στόχοι είναι η ίδρυση όσο το δυνατόν περισσότερων οργανώσεων παραγωγών, καθώς και η στήριξη των υφιστάμενων, οι οποίες όλες μαζί στη συνέχεια θα δημιουργήσουν τις δικές τους Ενώσεις Ομάδων Παραγωγών, με κίνητρα για επενδύσεις και συλλογική διαχείριση της παραγωγής. Στο δεύτερο, την αύξηση της παραγωγικότητας, μπορούν να βοηθήσουν εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα από τον ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», καθώς και η ενεργοποίηση του προγράμματος των γεωργικών συμβούλων. Και τα δύο θα φέρουν τον γεωπόνο κοντά στον αγρότη, παρέχοντας τις γνώσεις που χρειάζεται για να βελτιστοποιήσει τις αποδόσεις της εκμετάλλευσής του.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε και από τη ΔΕΘ ότι η καινοτομία και η γνώση θα μας οδηγήσουν στην επόμενη μέρα με επιτυχία. Μάλιστα, οι τρεις πρώτοι βραβευθέντες στο περίπτερο της Τεχνολογίας και της Ανάπτυξης στη ΔΕΘ, σχετίζονται με την αγροδιατροφή. Σχεδιάζετε κάτι;
Έχουμε προκηρύξει το Μέτρο 16 του ΠΑΑ για τη Συνεργασία, για το οποίο οι αιτήσεις λήγουν στις 22 Οκτωβρίου. Στόχος του Μέτρου είναι να ενισχυθεί η συνεργασία των αγροτών και των οργανώσεών τους με τη βιομηχανία και με την πανεπιστημιακή έρευνα και την έρευνα γενικότερα, προκειμένου να προωθείται η καινοτομία και η γνώση στις αγροτικές και τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Παράλληλα, κίνητρα για καινοτόμες επενδυτικές προτάσεις, που συνδυάζουν την επιστημονική γνώση με τις νέες τεχνολογίες, δίνονται και σε άλλα μέτρα, όπως είναι η Εμπορία και Μεταποίηση, τα Σχέδια Βελτίωσης και τα Leader, όπου επενδυτικά σχέδια με τέτοιο χαρακτήρα πριμοδοτούνται με έξτρα μόρια, για να έχουν προτεραιότητα στη χρηματοδότηση.
Ενισχύσεις και ΚΑΠ
Ο μήνας που διανύουμε, ο Οκτώβριος, είναι ο μήνας της έναρξης των πληρωμών της Ενιαίας Ενίσχυσης. Ποιος είναι ο προγραμματισμός; Πού βρισκόμαστε;
Μέχρι τις 26 Οκτωβρίου, όπως έχουμε ήδη ανακοινώσει και θα το τηρήσουμε, θα πληρωθεί η προκαταβολή της Βασικής Ενίσχυσης, το 70% του ποσού. Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, πρόκειται για περίπου 700 εκατ. ευρώ. Στα μέσα Δεκεμβρίου θα πραγματοποιηθεί η εκκαθάριση της Βασικής, δηλαδή θα πληρωθεί το υπόλοιπο 30% καθώς και η Πράσινη Ενίσχυση. Μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, σύμφωνα πάλι με τον προγραμματισμό του ΟΠΕΚΕΠΕ, θα δοθούν οι προκαταβολές για τις νέες εντάξεις στα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα και στη Βιολογική Γεωργία για το έτος εφαρμογής 2018.
Γιατί οι κοινοτικοί πόροι στην Ελλάδα έχουν μικρότερη θετική επίδραση στην ανάπτυξη από ό,τι σε άλλες χώρες; Τι μπορεί να γίνει;
Αυτό είναι μία πρόκληση για όλες τις ηγεσίες που έχουν περάσει από το υπουργείο. Μας απασχολεί και με απασχολούσε και εμένα προσωπικά πριν ακόμα αναλάβω τη θέση αυτή. Σίγουρα δεν μπορούμε να πούμε ότι η Ελλάδα, τουλάχιστον στη γεωργία και στα τρόφιμα, δεν διαθέτει δυναμικό ανάπτυξης. Σίγουρα δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν δόθηκαν αρκετοί κοινοτικοί πόροι για την ενίσχυση αυτής της ανάπτυξης. Όμως, δεν είμαι βέβαιος για το ποια μεγέθη συγκρίνουμε, δηλαδή τι σημαίνει ανάπτυξη για μια βόρεια χώρα και τι σημαίνει ανάπτυξη για μία νότια χώρα. Ούτε ποιες είναι οι προτεραιότητες για την Ελλάδα, σε σχέση με τη Γερμανία, για παράδειγμα. Θέλουμε ένα αγροτοβιομηχανικό μοντέλο όπου θα ενισχύονται οι μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες, έναντι των μετακινούμενων κοπαδιών των κτηνοτρόφων της Πίνδου; Εκεί είναι το ερώτημα και αυτό απασχολεί ιδιαίτερα την τωρινή ηγεσία του υπουργείου.
Βρισκόμαστε σε περίοδο διαβούλευσης για τη νέα ΚΑΠ. Έχετε καταλήξει σε κάποιες προτεραιότητες, μίας εθνικής διαπραγματευτικής στρατηγικής;
Ακολουθούμε τις δεσμεύσεις του προηγούμενου υπουργού, του κ. Αποστόλου. Έχω την τιμή να συνεργάζομαι με τον Χαράλαμπο Κασίμη, γενικό γραμματέα για τα ευρωπαϊκά θέματα, ο οποίος αποτελεί τη συνέχεια αυτού του υπουργείου στο θέμα της ΚΑΠ και των διαπραγματεύσεων για την περίοδο μετά το 2020. Χτίζουμε συμμαχίες μαζί με άλλες χώρες της ΕΕ, όπως την Κύπρο, τη Βουλγαρία, την Ιταλία κ.ά. προκειμένου να προωθήσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα τις θέσεις μας, με κεντρικό πυρήνα τη διατήρηση του προϋπολογισμού της ΚΑΠ. Αυτήν τη στιγμή μελετάμε σενάρια με βάση τις προτάσεις της Κομισιόν και, σε συνεργασία με την Ομάδα Εργασίας που συστήσαμε πρόσφατα, θα είμαστε σε θέση σύντομα να σας πούμε για τις θέσεις μας, με μία ολοκληρωμένη πρόταση για το σχέδιό μας για την ΚΑΠ.
Κόκκινα δάνεια
Πρόσφατα συναντηθήκατε με τον εκκαθαριστή των αγροτικών κόκκινων δανείων και την Τράπεζα της Ελλάδος. Πώς εξελίσσεται αυτό το θέμα;
Όλες οι πρωτοβουλίες μας θα αποτυπωθούν στο νομοσχέδιο που ετοιμάζουμε για τους συνεταιρισμούς, προκειμένου να βρεθεί λύση προς όφελος των υγιών οργανώσεων και να ξεκαθαρίσει εντελώς το τοπίο από τα βαρίδια του παρελθόντος. Για τα «κόκκινα δάνεια» των αγροτών-φυσικών προσώπων έχει γίνει πολύ καλή δουλειά, η οποία έχει ήδη αποδώσει καρπούς, με την πρωτοβουλία του υφυπουργού και μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας υποβολής αιτήσεων από τους ενδιαφερόμενους, την οποία έχει σχεδιάσει και διαχειρίζεται η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Οργανώσεις αγροτών και νομοθετικές πρωτοβουλίες
Έχετε αναφέρει ότι σύντομα θα αναληφθούν πρωτοβουλίες για το ζήτημα των συνεταιρισμών. Μπορούμε να τις προσδιορίσουμε χρονικά και τι θα αφορούν;
Πρώτο θα έρθει το νομοσχέδιο για τις σταβλικές εγκαταστάσεις, με στόχο την:
- Απλοποίηση έκδοσης άδειας στάβλων
- Μείωση του κόστους εγκατάστασης των νέων κτηνοτρόφων
- Εκσυγχρονισμό των ήδη υφιστάμενων σταβλικών εγκαταστάσεων
Στη συνέχεια, ήδη προετοιμάζεται το νομοσχέδιο για την αλιεία, με κατεύθυνση:
- Τη βιωσιμότητα των ιχθυοαποθεμάτων
- Την ενίσχυση της μικρής παράκτιας αλιείας
- Την ενίσχυση των συνεργιών μέσω των Οργανώσεων Παραγωγών
- Την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τον έλεγχο, ώστε να καλύπτει τις σημερινές σύγχρονες απαιτήσεις
- Την προώθηση της προστιθέμενης αξίας των αλιευτικών προϊόντων
- Τη συμμετοχή των αλιέων στα Κέντρα λήψης Αποφάσεων, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο
Και, τέλος, το νομοσχέδιο για την εκπροσώπηση των αγροτών και των συνεταιρισμών τους βρίσκεται στη φάση της επεξεργασίας.
Συνεπώς, εκτός των συνεταιρισμών, να αναμένουμε ειδική πρωτοβουλία και για τη συνδικαλιστική αγροτική εκπροσώπηση;
Όπως είπα, επεξεργαζόμαστε το νομοσχέδιο για τη συνδικαλιστική αγροτική εκπροσώπηση. Το πρόβλημα δεν έγκειται στους νόμους, αλλά στη βάση. Οι αγροτικές συνδικαλιστικές οργανώσεις πάσχουν αυτήν τη στιγμή από υποεκπροσώπηση, από κομματοκρατία και από προσωπικές στρατηγικές. Γι’ αυτό και είναι κατακερματισμένες. Δεν υπάρχει μία πανελλαδική οργάνωση για τους γεωργούς και μία για τους κτηνοτρόφους. Εάν δεν λυθεί αυτό το θέμα, και θα βάλω τα δυνατά μου για να τους φέρω όλους στο ίδιο τραπέζι, όσους νόμους και να ψηφίσουμε, θα έχουμε το πρόβλημα της απροθυμίας των αγροτών να συμμετέχουν στις αποφάσεις.
Νέες ρυθμίσεις για τις 60 ημέρες και τη φορολογία
Το πρόβλημα των Αθέμιτων Εμπορικών Πρακτικών βρίσκεται στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Στην Ελλάδα, βρίσκεται στην επικαιρότητα η λειτουργία της αγοράς γάλακτος και ο νόμος των 60 ημερών. Τι σχεδιάζετε για αυτό;
Είναι τεράστια τα ζητήματα που θέτετε και δεν μπορούμε να τα χωρέσουμε σε δύο γραμμές. Έχω εξηγήσει τι ετοιμάζουμε για τους ελέγχους στην αγορά γάλακτος και στη διακίνηση των προϊόντων, προκειμένου να πατάξουμε το φαινόμενο των ελληνοποιήσεων. Θα σταθώ στο θέμα της πληρωμής των 60 ημερών από τα σούπερ-μάρκετ και τις βιομηχανίες, καθώς είναι ένα από τα άμεσα ζητήματα που θα διευθετήσουμε με τροπολογία τις επόμενες ημέρες. Ο νόμος των 60 ημερών έχει ήδη ψηφιστεί. Με τροπολογία που προωθούμε, θα καταστήσουμε περισσότερο λειτουργικό τον νόμο, έτσι ώστε το αμέσως επόμενο διάστημα να ξεκινήσει κανονικά η εφαρμογή του, ώστε να προστατευτεί αποτελεσματικά το εισόδημα των παραγωγών και η ρευστότητά τους.
Πότε θα εφαρμοστεί η εξαγγελία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ για το τέλος επιτηδεύματος; Η ελληνική κυβέρνηση είχε θέσει στους θεσμούς, πριν από μερικούς μήνες, τη μείωση του συντελεστή φορολόγησης για όσους διακινούν τα προϊόντα τους μέσω των οργανώσεων. Με το αίτημα αυτό είχε διαφωνήσει το ΔΝΤ. Να αναμένουμε την επαναφορά του; Αν ναι, πότε;
Όπως είπε και ο πρωθυπουργός, η απαλλαγή των συνεταιρισμένων αγροτών από το τέλος επιτηδεύματος θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου του 2019. Η κυβέρνηση θα φέρει έγκαιρα στη Βουλή τις απαραίτητες ρυθμίσεις προς ψήφιση. Επίσης, έρχονται και άλλα φοροελαφρυντικά μέτρα μέχρι το τέλος του έτους.
Σύντομα γιορτάζεται η πολλαπλή κοινωνική και οικονομική προσφορά της αγρότισσας. Θα διοργανωθεί κάποια εκδήλωση;
Έχουμε ετοιμάσει ημερίδα για την Ελληνίδα Αγρότισσα, σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων και την Περιφέρεια Αττικής, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη, 16 Οκτωβρίου, στο Μουσείο της Ακρόπολης. Θα παρουσιαστεί η μελετητική έρευνα «Η Ελληνίδα αγρότισσα: Αποτύπωση της συμμετοχής, προβλήματα, προκλήσεις και προτάσεις πολιτικής για την ενθάρρυνση της συμμετοχής των γυναικών στον αγροτικό τομέα και την ελληνική ύπαιθρο», που εκπονήθηκε από την Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, ενώ θα συμμετέχουν και γυναίκες αγρότισσες από γυναικείους συνεταιρισμούς αλλά και μεμονωμένες αγρότισσες, οι οποίες θα παρουσιάσουν όχι μόνο τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, αλλά θα προτείνουν και λύσεις, ώστε να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας τους στην ύπαιθρο, καθώς και να γίνουν πιο ανταγωνιστικά τα προϊόντα τους στην αγορά.
Με αυτή την εκδήλωση θέλουμε να τιμήσουμε την προσφορά της Ελληνίδας αγρότισσας στην ανάπτυξη και στην ιστορία αυτού του τόπου.
