Οι συνέπειες από την άρση των ταξιδιωτικών μεταφορών και το λουκέτο στην τουριστική βιομηχανία λόγω κορωνοϊού θα συνεχίσουν να έχουν αντίκτυπο στις αγορές αγροδιατροφικών προϊόντων, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η ανάκαμψη δεν θα είναι μια απλή διαδικασία, σύμφωνα με τη μεγάλη εταιρεία οικονομικών πληροφοριών IHS Markit.
Υπάρχει μια προφανής οικονομική σχέση μεταξύ ενός ασθμαίνοντος τουριστικού τομέα και άλλων κλάδων. Για παράδειγμα, η οργάνωση της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών FoodDrinkEurope εκτιμά ότι η άρση του τουρισμού έχει οδηγήσει φέτος σε μείωση του κύκλου εργασιών του ευρωπαϊκού τομέα της φιλοξενίας κατά 80%-90%, θέτοντας σε κίνδυνο 6,4 εκατ. θέσεις εργασίας.
Τα δεδομένα για την ευρωπαϊκή αγροδιατροφή
Υπό κανονικές συνθήκες, τα ετήσια έσοδα της Ευρώπης από τους ταξιδιώτες υπερβαίνουν τα 400 δισ. ευρώ. Το διαθέσιμο εισόδημα αυτών των ανθρώπων αποτελεί κεφαλαιώδη πηγή εσόδων για την αγροδιατροφή της ΕΕ, που δραστηριοποιείται στον εφοδιασμό των εστιατορίων και των διεθνών ξενοδοχειακών αλυσίδων. Ωστόσο, αυτή η εισροή κεφαλαίου έχει διακοπεί απότομα από τη στιγμή που ο κορωνοϊός εξώθησε τον τουριστικό τομέα της ΕΕ σε lockdown.
Όπως αναφέρει η IHS Markit, το κλείσιμο των τουριστικών επιχειρήσεων ισοδυναμεί με τεράστιο κίνδυνο για την Ευρώπη, αφού ο τομέας απασχολεί, άμεσα ή έμμεσα, 23 εκατομμύρια άτομα και αντιπροσωπεύει το 10% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της ΕΕ.
Επιπλέον, ο αγροδιατροφικός τομέας βρίσκεται ενώπιον ενός σημείου καμπής στην καταναλωτική συμπεριφορά. Με εκατομμύρια θέσεις εργασίας να εξακολουθούν να απειλούνται τόσο στον τουρισμό όσο και σε παρακείμενους τομείς, το μειωμένο αγοραστικό δυναμικό μπορεί να οδηγήσει τους καταναλωτές στο να γίνουν πιο φειδωλοί στις δαπάνες τους. Παράλληλα, οι καταναλωτικές δαπάνες που προορίζονταν για τον τομέα της φιλοξενίας πρόκειται να ανακατευθυνθούν σε πεδία όπως η λιανική ή λαϊκή αγορά.
Λαμβάνοντας υπόψη τις διακλαδικές οικονομικές επιπτώσεις του τουρισμού, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει στο τραπέζι ένα σχέδιο ανάκαμψης ειδικά για τον συγκεκριμένο τομέα. Πριν από μερικές ημέρες, το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ παρουσίασε τις προτάσεις του σχετικά με τον τρόπο σταδιακής άρσης των ταξιδιωτικών περιορισμών εντός της ευρωπαϊκής κοινότητας, καθώς και ορισμένα οικονομικά και πολιτικά μέτρα για τη στήριξη των τουριστικών επιχειρήσεων και των εργαζομένων του κλάδου. Τούτου λεχθέντος, η Κομισιόν προειδοποιεί ότι ο τουριστικός τομέας θα πρέπει να συνυπάρξει με την πάντοτε υπαρκτή απειλή του κορωνοϊού, τουλάχιστον έως ότου υπάρξει εμβόλιο.
Σύμφωνα με τον Carles Catala Pinyol, στέλεχος της ισπανικής συνδικαλιστικής οργάνωσης CCOO, θα χρειαστεί να παρέλθει ακόμη αρκετός χρόνος, προτού ο τουρισμός της ΕΕ ορθοποδήσει, υποστηρίζοντας ότι «πιθανότατα θα είναι το τελευταίος κλάδος που θα ανακάμψει». Ο ίδιος πιστεύει ότι το καλύτερο σενάριο για το 2020 αφορά την καθιέρωση απρόσκοπτης εσωτερικής τουριστικής κίνησης, που αφορά αποκλειστικά τουρίστες που ταξιδεύουν εντός της πατρίδας τους. Μπορεί αυτές οι συνθήκες να μην είναι ιδανικές, θα δώσουν όμως ερεθίσματα για την εμφάνιση ενός σταθερού εισοδήματος που θα επιτρέψει τη σταδιακή ανάκαμψη του τομέα.
Σε κάθε περίπτωση, πηγές της Κομισιόν αναφέρουν ότι δεν αναμένεται ανάκαμψη του τουριστικού τομέα πριν από το 2022. Αυτή η παραδοχή καθιστά επιβεβλημένη ανάγκη για τον πρωτογενή τομέα να προσαρμοστεί στο νέο σκηνικό που διαμορφώνεται για τις αγορές τροφίμων.
