Αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά: Ο χάρτης που δείχνει την κατάλληλη περιοχή για κάθε καλλιέργεια

Δύο καινοτόμα ψηφιακά εργαλεία, με ελεύθερη πρόσβαση για κάθε ενδιαφερόμενο, δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου WildMApsFit. Το έργο έχει ως στόχο να ενισχύσει τη γνώση και την αυτοπεποίθηση νέων καλλιεργητών, εκπαιδευτών και συμβούλων σε ένα πεδίο με αυξανόμενη δυναμική: Την καλλιέργεια και τη μεταποίηση αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών (ΑΦΦ) και μικρών δασικών καρπών. «Το πρώτο εργαλείο είναι μια διαδραστική εκπαιδευτική πλατφόρμα (σ.σ. μπορείτε να την επισκεφθείτε στη διεύθυνση https://awesome-villani.75-119-150-220.plesk.page/), με απλό και κατανοητό περιεχόμενο, για όσους θέλουν να γνωρίσουν βασικά στοιχεία καλλιέργειας και μεταποίησης.

Περιλαμβάνει ενότητες για την καλλιεργητική τεχνική, τη μετασυλλεκτική διαχείριση, τη μεταποίηση και παραδείγματα εφαρμογών. Το δεύτερο εργαλείο είναι ένας διαδραστικός χάρτης (σ.σ. https://storymaps.arcgis.com/stories/4c4ff210b2504787add37a832fbbbf35), που επιτρέπει στον χρήστη να δει ποιες περιοχές είναι καταλληλότερες για συγκεκριμένες καλλιέργειες, με βάση τις εδαφολογικές και κλιματικές συνθήκες.

Είναι ένα ανοιχτό εργαλείο υποστήριξης αποφάσεων, προσβάσιμο από υπολογιστή ή κινητό», εξηγεί στην «ΥΧ» ο Δρ Δημήτριος Φωτάκης, κύριος ερευνητής στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών (ΙΔΕ) της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Έρευνας του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, που συμμετέχει στο έργο ως επιστημονικά υπεύθυνος.

Επιλογή των ΑΦΦ

Το χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους, οι μικρότερες ανάγκες σε εισροές και η μεγάλη προστιθέμενη αξία βρίσκονται ανάμεσα στους λόγους για τους οποίους επιλέχθηκαν τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά ως αντικείμενο του έργου.

Όπως εξηγεί ο Δρ Φωτάκης, «συνδυάζουν εμπορικό ενδιαφέρον, δυναμική εξαγωγών και ελκυστικότητα για νέους αγρότες που αναζητούν εναλλακτικά παραγωγικά μοντέλα. Επιπλέον, μπορούν να ενταχθούν εύκολα σε αγροτουριστικές, δασικές και κοινωνικές πρωτοβουλίες, ακόμη και σε μικρούς αγρούς ή σε ημιορεινές περιοχές».

Διαδραστικός χάρτης

Ο τρόπος χρήσης του χάρτη είναι εύκολος χωρίς να απαιτεί ιδιαίτερες τεχνολογικές γνώσεις από τον χρήστη, σύμφωνα με τον Δρ. Φωτάκη. Πιο συγκεκριμένα, όπως ο ίδιος αναφέρει, «οι πληροφορίες και τα εργαλεία είναι ελεύθερα διαθέσιμα στο διαδίκτυο και μπορούν να αξιοποιηθούν χωρίς τεχνικό υπόβαθρο. Το έργο ενσωματώνει την ανοιχτή πρόσβαση στη γνώση, την αλληλεπίδραση με γεωγραφικά δεδομένα και την αυτοκατευθυνόμενη μάθηση με ψηφιακά εργαλεία».

Και συνεχίζει: «Ο χρήστης δεν χρειάζεται να έχει προηγούμενη εμπειρία – μπορεί να επιλέξει τον τόπο του στον χάρτη και να πάρει τεκμηριωμένες πληροφορίες για κατάλληλες καλλιέργειες, ένα στοιχείο που μέχρι σήμερα ήταν διαθέσιμο μόνο σε ειδικούς. Μελλοντικά, η λογική του εργαλείου μπορεί να επεκταθεί σε επιπλέον καλλιέργειες ή να ενσωματωθεί σε πλατφόρμες συμβουλευτικής ή δημόσιας διοίκησης».

Ένα εργαλείο που θα μπορούσε να αλλάξει τις αγροτικές ενισχύσεις

Ο διαδραστικός χάρτης του WildMApsFit μπορεί να αξιοποιηθεί πολύ πέρα από την εκπαίδευση, καθώς «μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για σύγχρονα εργαλεία αγροτικής πολιτικής.

Η ικανότητά του να συνδυάζει εδαφοκλιματικά δεδομένα με προτάσεις καλλιεργειών δημιουργεί έναν πυλώνα για μια πιο δίκαιη, αποδοτική και περιβαλλοντικά στοχευμένη κατανομή των αγροτικών ενισχύσεων», εξηγεί ο Δρ Φωτάκης και προσθέτει: «Θα μπορούσε, για παράδειγμα, να υποστηρίξει τη λήψη αποφάσεων σε προγράμματα όπως το Μέτρο 8 – Δασώσεις γεωργικών εκτάσεων, δίνοντας τεκμηριωμένες προτάσεις για κατάλληλες εκτάσεις και είδη».

Ο ίδιος υποστηρίζει ότι με διασύνδεση σε γεωχωρικά δεδομένα του ΟΠΕΚΕΠΕ, το εργαλείο «μπορεί να συμβάλει στον ορθολογικό σχεδιασμό επιδοτήσεων και δράσεων αγροπεριβαλλοντικής πολιτικής, όπως οι δράσεις στήριξης της βιοποικιλότητας και των μη ξυλωδών δασικών προϊόντων. Τέτοιες εφαρμογές μπορούν να γίνουν πολύτιμα εργαλεία στα χέρια της πολιτείας, ενισχύοντας τη διαφάνεια, τη στοχευμένη ανάπτυξη και την εμπιστοσύνη στις δημόσιες πολιτικές.

Το WildMApsFit αποδεικνύει ότι όταν η τεχνολογία, η γνώση και η πράξη συναντιούνται, μπορούν να δημιουργήσουν νέα εργαλεία όχι μόνο για τους αγρότες, αλλά και για όσους σχεδιάζουν το μέλλον της ελληνικής υπαίθρου».