ΑΣ Οροπεδίου Φολόης: Όταν η βιώσιμη αγροτική παραγωγή συναντά τη συλλογική ευημερία

Το μέλλον της παραγωγής στα χέρια τους πήραν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, που δραστηριοποιούνται στο Οροπέδιο Φολόης, οι οποίοι, μέσα από τις τέσσερις Ομάδες Παραγωγών που δημιούργησαν, επιχειρούν να διαχειριστούν, να αναδείξουν και να προωθήσουν τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα που παράγουν.

Η αρχή έγινε τον Ιανουάριο του 2023, όταν δημιουργήθηκε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Οροπεδίου Φολόης (ΑΣΟΦ) «Μηλιές», με τη στήριξη του Ιδρύματος Φολόη μέσω του αναπτυξιακού προγράμματος «Αναπτύσσοντας τις Μηλιές». O συνεταιρισμός έχει φτάσει σήμερα τα 61 μέλη (τα 54 είναι τα ιδρυτικά), τα οποία συμμετέχουν σε τέσσερις διαφορετικές Ομάδες Παραγωγών.

Η Ομάδα Παραγωγών Ελαιολάδου απαρτίζεται από 52 μέλη, τα οποία διαχειρίζονται άνω των 2.500 στρεμμάτων ελαιοκαλλιέργειας. Το κάθε μέλος διαχειρίζεται κατά μέσο όρο εκμετάλλευση άνω των 40 στρεμμάτων. Ως μέσος όρος παραγωγής ορίζονται κατά προσέγγιση οι 150 τόνοι ελαιολάδου, εξ ολοκλήρου έξτρα παρθένου, με μεγάλο μέρος αυτού να είναι βιολογικά πιστοποιημένο. Κύρια ποικιλία καλλιέργειας είναι η Κορωνέικη, με κάποιους παραγωγούς να επιλέγουν και την τοπική Νεμουτιάνα ή Ολυμπία.

Όπως επισημαίνει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού, Αριστείδης Πίππας, μέχρι στιγμής, το παραγόμενο ελαιόλαδο είναι κατά μισό βιολογικό και μισό συμβατικό. Ωστόσο, βασική επιδίωξη είναι να πιστοποιηθεί ως βιολογική όλη η παραγωγή και να γίνει από τους ίδιους η τυποποίησή του. Επιπλέον, το επόμενο διάστημα, προς τα τέλη Σεπτέμβρη, αναμένεται να αποφασιστεί και το όνομα που θα φέρουν τα μπουκάλια του ελαιολάδου.

Κτηνοτροφικά προϊόντα

Η Ομάδα Παραγωγών Κτηνοτροφικών Προϊόντων αριθμεί δέκα άτομα που διαχειρίζονται περισσότερα από 1.200 πρόβατα.

Παράγονται άνω των 300 τόνων αιγοπρόβειο γάλα και 1.000 αρνιών ανά έτος παραγωγής. Κύριο είδος εκτροφής αποτελούν τα πρόβατα Lacaune. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της διαχειριστικής επιτροπής της Ομάδας Παραγωγών, Γιώργος Μπακάλης, η συνολική ποσότητα του παραγόμενου γάλακτος χαρακτηρίζεται από άριστη ποιότητα και περιεκτικότητα σε λιπαρά, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται από τις σταθερές συνεργασίες που είχαν τα μέλη, πριν από τη δημιουργία του συνεταιρισμού, με εμπορικές επιχειρήσεις εγνωσμένης αξίας.

Την προηγούμενη χρονιά, είχε επιτευχθεί συμφωνία συνεργασίας με την εταιρεία LaFarm AE, μία από τις κορυφαίες εταιρείες στη βιομηχανία γάλακτος. Η συμφωνία που υπογράφηκε προέβλεπε εγγυημένη χαμηλότερη τιμή και πλήρη απορρόφηση παραγωγής.

«Η προσέγγισή μας, διαπραγματευόμενοι ως μια ενιαία οντότητα αντί για μεμονωμένους παραγωγούς, μας χάρισε ένα σημαντικό προβάδισμα στην αγορά επιτυγχάνοντας αυτό που κάποτε θεωρήθηκε αδύνατο. Πετύχαμε μία συμφωνία που θα είναι επικερδής για κάθε μέρος της, εστιάζοντας στην προοδευτική ευημερία της τοπικής κοινότητας και λειτουργώντας στο πλαίσιο που διακατέχουν τις σύγχρονες εμπορικές διαπραγματεύσεις και συμφωνίες», τονίζει ο κ. Μπακάλης, εν αναμονή και της νέας συμφωνίας που αναμένεται να υπάρξει με κάποια από τις γαλακτοκομικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας.

Άλλες ομάδες

Προς την ολοκλήρωσή της βρίσκεται και η διαδικασία σύστασης και των υπόλοιπων δύο ομάδων που αφορούν τις μεγάλες καλλιέργειες και ακρόδρυων. Ήδη, η Ομάδα Παραγωγών Μεγάλων Καλλιεργειών απαρτίζεται από 34 μέλη, τα οποία διαθέτουν άνω των 2.400 στρεμμάτων προς εκμετάλλευση. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών τοποθετείται στο οροπέδιο Μηλεών – Λάλα – Αχλαδινής. Κατά τις τελευταίες καλλιεργητικές περιόδους, κύριο επιλεγόμενο είδος προς σπορά ήταν η βρώμη. Παλαιότερα, έχουν προτιμηθεί είδη όπως το σιτάρι, το κριθάρι και ο βίκος. Μέσω της υποστήριξης του Ιδρύματος Φολόη, σχεδιάζονται και υλοποιούνται σημαντικά έργα άρδευσης, τα οποία ενδυναμώνουν ιδιαίτερα την παραγωγική δυνατότητα της ομάδας και θα αυξήσουν τις δυνητικές επιλογές καλλιεργειών.

Όπως επισημαίνει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού, Αριστείδης Πίππας, μέχρι στιγμής, το παραγόμενο ελαιόλαδο είναι κατά μισό βιολογικό και μισό συμβατικό. Ωστόσο, βασική επιδίωξη είναι να πιστοποιηθεί ως βιολογική όλη η παραγωγή και να γίνει από τους ίδιους η τυποποίησή του

Στην Ομάδα Παραγωγών Ακρόδρυων, συμμετέχουν 23 παραγωγοί, οι οποίοι εκμεταλλεύονται 350 στρέμματα. Σε αυτά υπάρχουν 4.000 δέντρα καστανιάς και 2.500 δέντρα καρυδιάς. Η ύπαρξη των ακρόδρυων, ιδιαίτερα της καστανιάς, είναι διαχρονική στην ευρύτερη περιοχή της Φολόης. Ειδικότερα, η ποικιλία του μαύρου κάστανου, που καλλιεργείται στην περιοχή, χαρακτηρίζεται από πλούσια εμπορικά χαρακτηριστικά

Με τη σύσταση της ομάδας τέθηκαν οι βάσεις για επιστημονική παρακολούθηση των εκμεταλλεύσεων, μηχανοποίηση της παραγωγής, αντιμετώπιση των φυτοπαθολογικών προβλημάτων και αύξηση της ποιότητας και της ποσότητας του παραγόμενου προϊόντος. Κύρια επιδίωξη και σε αυτή την ομάδα παραγωγών αποτελεί η εναρμόνιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα πιστοποίησης και καλλιέργειας.

Συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Τον περασμένο Απρίλιο παρουσιάστηκε η συνεργασία του Αγροτικού Συνεταιρισμού Οροπεδίου Φολόης με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η οποία συνεχίζεται με πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Ο λόγος για το ερευνητικό έργο με τίτλο «Following Foloi Crops», που υλοποιείται με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Φολόη, έχει ως στόχο την πειραματική καλλιέργεια διάφορων χειμερινών και ανοιξιάτικων ειδών στο Οροπέδιο της Φολόης, την αξιολόγηση της προσαρμοστικότητάς τους και τη βελτιστοποίηση των καλλιεργητικών πρακτικών.

Ο επιστημονικός υπεύθυνος του έργου, καθηγητής Ηλίας Τραυλός, επισημαίνει ότι επιλέχθηκαν διάφορα σιτηρά (τριτικάλε, κριθάρι, αραβόσιτος), ψυχανθή (λούπινο, μπιζέλι, κουκιά, σόγια) και άλλα είδη, με γνώμονα την προσαρμοστικότητα στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής, τις αγροοικολογικές προσεγγίσεις και τις δυνατότητες απορρόφησης των προϊόντων στην ευρύτερη περιοχή και την ενδυνάμωση της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.

Όπως εξηγεί στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του συνεταιρισμού, πραγματοποιήθηκαν τρεις πειραματικές χειμερινές καλλιέργειες (μπιζέλι, λούπινο και τριτικάλε), εκ των οποίων ως αποδοτικότερη αναδείχθηκε αυτή του λούπινου, και τρεις καλοκαιρινές (σουσάμι, καλαμπόκι και σόγια), που το επόμενο διάστημα θα ανακοινωθεί από το πανεπιστήμιο ποια θεωρείται η καλύτερη, με τη μέγιστη απόδοση.