ASH: Καινοτομία στον προσδιορισμό συγκομιδής σπαραγγιού με χρήση φασματικών και δορυφορικών δεδομένων

Η επιχειρησιακή ομάδα ASH «Προσδιορισμός ακριβούς χρόνου συγκομιδής καλλιέργειας σπαραγγιού», με κωδικό Μ16ΣΥΝ2-00226, ολοκληρώνει με επιτυχία τον κύκλο των εργασιών της στο πλαίσιο του Μέτρου 16 – «Συνεργασία» του ΠΑΑ 2014-2020, αφήνοντας σημαντική παρακαταθήκη τόσο σε τεχνογνωσία όσο και σε εφαρμοσμένα εργαλεία για τον αγροτικό τομέα.

Η επιχειρησιακή ομάδα είχε ως στόχο την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου συστήματος υποστήριξης αποφάσεων για τον προσδιορισμό του κατάλληλου χρόνου συγκομιδής στην καλλιέργεια του σπαραγγιού, με βάση φασματικά, εδαφοκλιματικά και δορυφορικά δεδομένα.

Τα μέλη της Επιχειρησιακής Ομάδας ASH

Στο έργο συμμετείχαν η Αειφορική ΑΕ (συντονιστής – φορέας), το Εργαστήριο Τηλεπισκόπησης, Φασματοσκοπίας και Γεωργικών Συστημάτων Πληροφοριών του ΑΠΘ, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Σπαραγγοπαραγωγών Νέστου και η Οργάνωση Παραγωγών Συνεργασία Παραγωγών Αλμωπίας, εκπροσωπώντας διαφορετικά προφίλ και γεωγραφικές περιοχές – συγκεράζοντας με αυτόν τον τρόπο την εμπειρία από τις συμβουλευτικές, ερευνητικές και παραγωγικές δυνάμεις του αγροδιατροφικού τομέα.

Καινοτομία & μεθοδολογία

Η μεθοδολογία του έργου περιλάμβανε:

• Την εγκατάσταση τηλεμετρικών σταθμών και ειδικών αισθητήρων σε δύο διαφορετικές πιλοτικές περιοχές: Αλμωπία (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας) και Νέστος
• (Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης).Την καταγραφή και την ανάλυση δεδομένων από φασματικές υπογραφές, δορυφορικές εικόνες και εδαφοκλιματικές μετρήσεις.
• Την ανάπτυξη μοντέλων πρόβλεψης για τον ακριβή χρονικό προσδιορισμό της συγκομιδής.
• Την πιλοτική εφαρμογή και επικύρωση του δείκτη «ποιότητα σπαραγγιού», που αποτέλεσε βασικό πυλώνα για την υποστήριξη της απόφασης συγκομιδής για τους παραγωγούς.

Πολλαπλά οφέλη και επιπτώσεις

Τα αποτελέσματα του έργου ήταν πολλαπλά και με άμεση εφαρμογή στην πράξη:

• Βελτίωση της ποιότητας του σπαραγγιού μέσω συγκομιδής στον βέλτιστο χρόνο.
• Υποβοήθηση στη λήψη απόφασης για έναρξη συγκομιδής, με τεκμηριωμένο τρόπο, ώστε να επιτευχθεί μείωση απωλειών λόγω πρόωρης ή καθυστερημένης εκτέλεσής της.
• Παραγωγή νέας γνώσης σχετικά με τις παραμέτρους που επηρεάζουν την παραγωγικότητα και την ποιότητα του σπαραγγιού.
• Θεμελίωση καινοτόμου μοντέλου συνεργασίας μεταξύ παραγωγών, γεωργικών συμβούλων και ερευνητών.

Δράσεις διάχυσης και ενημέρωσης

Η διάχυση των αποτελεσμάτων υπήρξε βασικό στοιχείο του έργου. Συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκαν:

• Συναντήσεις συντονισμού ενεργειών με ανταλλαγή απόψεων, με στόχο τη διερεύνηση βελτιώσεων και αδυναμιών κατά την υλοποίηση.
• Παρουσίαση του έργου στην AgroThessaly, ενισχύοντας την προβολή του σε πανελλαδικό επίπεδο (8 Μαρτίου 2025).
• Ημερίδα ενημέρωσης στον Μεγαπλάτανο Αλμωπίας (12 Μαΐου 2025), με συμμετοχή παραγωγών, γεωργικών συμβούλων, συλλογικών σχημάτων και ερευνητών.

Συμπεράσματα και προοπτικές

Το ASH αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η καινοτομία στην αγροδιατροφή μπορεί να προκύψει μέσα από συνεργασίες. Η επιτυχής πιλοτική εφαρμογή του δείκτη «ποιότητας σπαραγγιού» ανοίγει τον δρόμο για ευρύτερη εφαρμογή σε άλλες περιοχές και καλλιέργειες. Η προσέγγιση αυτή συνιστά μοντέλο για τη μετάβαση σε μία πιο βιώσιμη, ανταγωνιστική και τεχνολογικά υποστηριζόμενη γεωργία. Στο πλαίσιο του παρόντος έργου, αναπτύχθηκε μια ολοκληρωμένη μεθοδολογική προσέγγιση για τον υπολογισμό ενός αξιόπιστου δείκτη ποιότητας σπαραγγιού, με σκοπό την υποστήριξη της διαδικασίας λήψης απόφασης σχετικά με τον βέλτιστο χρόνο συγκομιδής.

Η μεθοδολογία βασίστηκε στη συνδυαστική αξιοποίηση περιβαλλοντικών δεδομένων, τεχνολογιών τηλεπισκόπησης και φασματοσκοπικής ανάλυσης με χρήση MEMs, με στόχο την ακριβή αποτίμηση της φυσιολογικής κατάστασης των φυτών και την ποιοτική εκτίμηση της καλλιέργειας. Η συλλογή και η ανάλυση δεδομένων πεδίου και εργαστηρίου επέτρεψαν την αναγνώριση κρίσιμων εδαφικών και κλιματικών παραμέτρων (π.χ. υγρασία, θερμοκρασία, θρεπτικά στοιχεία, οργανική ουσία), καθώς και φυσιολογικών χαρακτηριστικών των φυτών (π.χ. σχετική υγρασία βλαστών).

Παράλληλα, η φασματοσκοπική ανάλυση των βλαστών παρείχε τη δυνατότητα μη καταστροφικής εκτίμησης της ποιότητάς τους, με υψηλό βαθμό ακρίβειας, ενισχύοντας την εγκυρότητα του προτεινόμενου δείκτη. Τα αποτελέσματα αποδεικνύουν την επιτυχία της μεθοδολογίας και τη δυνατότητα ευρύτερης εφαρμογής της, είτε σε άλλες καλλιέργειες είτε στο πλαίσιο ευφυών γεωργικών πρακτικών. Η προτεινόμενη προσέγγιση συμβάλλει καθοριστικά στην τεκμηριωμένη και έγκαιρη λήψη αποφάσεων, βελτιώνοντας τόσο την ποιότητα όσο και την αποδοτικότητα της παραγωγής.

Η αξιοποίηση αυτής της μη καταστροφικής τεχνικής συνέβαλε σημαντικά στην ανάπτυξη ενός αξιόπιστου δείκτη ποιότητας σπαραγγιού, ο οποίος υποστηρίζει τη λήψη έγκαιρων και τεκμηριωμένων αποφάσεων σχετικά με τον βέλτιστο χρόνο συγκομιδής. Συνολικά, η μεθοδολογία κρίνεται ιδιαίτερα επιτυχής και αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποδοτικότητας της παραγωγής.

Μελλοντικά, προτείνεται η ενσωμάτωση της μεθοδολογίας σε ολοκληρωμένα συστήματα γεωργίας ακριβείας, καθώς και η επέκταση της φασματοσκοπικής τεχνικής σε άλλες ποικιλίες ή καλλιέργειες υψηλής προστιθέμενης αξίας. Επιπλέον, η συνεχής ενημέρωση και βελτιστοποίηση του δείκτη, μέσω νέων δεδομένων και τεχνολογικών εξελίξεων, θα ενισχύσει περαιτέρω την αποτελεσματικότητα του εργαλείου.

Υπεύθυνος Περιεχομένου: Αειφορική ΑΕ – Συντονιστής Επιχειρησιακής Ομάδας ASH
Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης: Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογής του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης
Αρμόδια Αρχή για το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020: Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020

Για περισσότερες πληροφορίες: https://ash-metro16.gr