Ανοικτό και για τους επαγγελματίες αγρότες, προκειμένου να αντλήσουν χρηματοδότηση με ελκυστικό επιτόκιο για την αγορά εξοπλισμού θα είναι το Ταμείο Μικροπιστώσεων, που αναμένεται να μπει σε λειτουργία μέχρι το τέλος του 2018, όπως αποκαλύπτει στη συνέντευξη του στην «Ύπαιθρο Χώρα» ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης, Δημήτρης Παπαδημητρίου. Παράλληλα, περιγράφει την αρχιτεκτονική της Αναπτυξιακής Τράπεζας η οποία, εκτός απροόπτου, παίρνει μπροστά στα τέλη του Ιουνίου, με σκοπό να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό των συστημικών τραπεζών.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ας ξεκινήσουμε από το θέμα που αποκάλυψε στο προηγούμενο φύλλο η «ΥΧ», δηλαδή τις διμερείς εμπορικές συμφωνίες που προωθεί η ΕΕ με τις χώρες Mercosur, και για το οποίο στείλατε μαζί με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης επιστολή. Στο τραπέζι μπήκαν και τα εσπεριδοειδή και ενδεχομένως και ζητήματα που αφορούν προϊόντα με γεωγραφικές ενδείξεις. Τι έχει συμβεί;
Το πρόβλημα δυστυχώς στο συγκεκριμένο θέμα είναι ότι μένουμε μόνοι μας. Εκεί που νομίζαμε ότι η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία θα είναι μαζί μας, τελικά άλλαξαν γνώμη. Αυτό, φυσικά, δεν μας σταμάτησε να δηλώσουμε την αντίθεσή μας για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί πρέπει να δείξουμε ότι είμαστε ενάντια στη Συμφωνία και, δεύτερον, γιατί δεν θέλουμε αυτή να αποτελέσει βάση για τις επόμενες.
H Επίτροπος με την οποία είχα τουλάχιστον δύο τηλεφωνικές επικοινωνίες είπε ότι μας καταλαβαίνει απόλυτα αλλά και ότι, από τη δική της έρευνα, προκύπτει ότι για την Ελλάδα η συμφωνία θα έχει ελάχιστη επίδραση. Η απάντηση αυτή δεν μας ικανοποιεί. Δεν μπορούμε να δεχθούμε να δημιουργηθεί ένα προηγούμενο με βάση κάποια έρευνα την οποία δεν γνωρίζουμε πόσο αξιόπιστη είναι. Ξέρουμε ότι όταν τεθεί ένα πλαίσιο, είναι δύσκολο να αλλάξει μετά. Περιμένω μια απάντηση γραπτή για να μπορέσω να κάνω το επόμενο βήμα, δηλαδή να θέσω το ζήτημα σε επίπεδο Συνόδου με τους ομολόγους μου.
Όσον αφορά στις γεωγραφικές ενδείξεις, εμείς προωθούμε μέσω της συμφωνίας τη φέτα, το κρασί της Σάμου και άλλο ένα κρασί από την Ήπειρο, όπως βεβαίως και όλα τα άλλα προϊόντα που έχουμε εντάξει σε άλλες εμπορικές συμφωνίες.
Να περάσουμε στο ζήτημα των επενδύσεων. Ποια είναι η εικόνα αυτή τη στιγμή;
Καταρχήν, έχουμε δύο ειδών επενδύσεις, τις ιδιωτικές και τις δημόσιες. Οι ιδιωτικές διακρίνονται στις εγχώριες και στις ξένες άμεσες επενδύσεις. Και οι δύο πάνε πάρα πολύ καλά. Οι ξένες, για παράδειγμα, σημείωσαν 69% αύξηση στο εννεάμηνο σε σχέση με το 2016. Το πρόβλημα έχει να κάνει με τις δημόσιες επενδύσεις που σχετίζονται με τον αναπτυξιακό νόμο, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και τις συγχρηματοδοτήσεις μέσω των ευρωπαϊκών χρηματοπιστωτικών εργαλείων, που αθροιστικά ανέρχονται σε περίπου 675 δισ. ευρώ και οι οποίες παρουσιάζουν κάποια καθυστέρηση. Στο τέλος του χρόνου, ωστόσο, εκτιμούμε ότι το σύνολο των επενδύσεων θα είναι αυξημένο κατά 2,7% σε σχέση με πέρυσι.
Συχνά ακούγεται το επιχείρημα ότι το ελληνικό κράτος είναι διαρθρωμένο με τέτοιον τρόπο που δεν βοηθά να έρθουν άμεσες ξένες επενδύσεις. Ασπάζεστε αυτή την αντίληψη;
Μα πραγματοποιούνται επενδύσεις, απλά δεν γίνονται πάντα γνωστές. Και δεν μιλάμε μόνο για πορτφόλιο που έχει να κάνει με χρηματιστήριο ή ομόλογα, αλλά για επενδύσεις άμεσες, παραγωγικές, που αφορούν την πραγματική οικονομία. Όντως υπάρχει μια κουλτούρα η οποία λέει ότι «τίποτα δεν γίνεται» στο κράτος. Όμως δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Πράγματι, υπάρχουν επενδύσεις που έχουν «κολλήσει» ή παίρνουν περισσότερο χρόνο απ’ όσο πρέπει, αυτό όμως οφείλεται στο ότι είναι ιδιότυπες ή ιδιόμορφες, όπως για παράδειγμα το Ελληνικό. Επιπλέον, από τον Δεκέμβριο του 2015 το υπουργείο μας έχει απλοποιήσει τη διαδικασία για τη σύσταση και λειτουργία μιας εταιρείας. Στο ίδιο πλαίσιο, προχωρήσαμε και σε αλλαγές στον νόμο για τα Επιμελητήρια, με σκοπό να ενισχύσουμε τον θεσμικό τους ρόλο και να τους κάνουμε συνεργάτες στην ανάπτυξη.
Στον τομέα των τροφίμων υλοποιούνται άμεσες επενδύσεις;
Βεβαίως. Μάλιστα οι επενδυτές δεν ενδιαφέρονται μόνο για τα τρόφιμα, αλλά κοιτάζουν τη σύνδεση μεταξύ τουρισμού και αγροτικού τομέα. Παρατηρούμε ότι πολλές επενδύσεις πραγματοποιούνται δίπλα σε μεγάλες αγροτικές εκτάσεις, διευκολύνοντας τη διαδρομή των αγροτικών προϊόντων από το χωράφι στο τραπέζι. Εδώ υπάρχουν σοβαρές προοπτικές, αν συνυπολογίσουμε ότι η μεσογειακή δίαιτα προβάλλεται και προωθείται αυτήν τη στιγμή από όλες τις ανεπτυγμένες χώρες. Δεν είναι τυχαίο ότι καταγράφεται σημαντική αύξηση στις εξαγωγές τυποποιημένων προϊόντων.
Πάνω σε αυτό, υπάρχουν στοιχεία του ΣΕΒΤ που δείχνουν ότι για 100 ευρώ που εισπράττουμε από εξαγωγές στα τρόφιμα, τα 40 μόνο αφορούν τελικό προϊόν και τα υπόλοιπα 60 προϊόν που εξάγεται χύμα…
Αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει. Υπάρχουν πολλά χρηματοδοτικά εργαλεία για την τυποποίηση και τη δημιουργία brandname. Παράλληλα, προωθούμε τις συστάδες (clusters), δηλαδή τις συνεργασίες μεταξύ μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες αποτελούν το 95% του συνόλου στη χώρα μας. Αντί να αντιμετωπίζεται το μικρό μέγεθός τους ως μειονέκτημα, μέσω των συνεργασιών μπορούν να βελτιώσουν τη θέση τους στην αλυσίδα αξίας και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των διεθνών αγορών. Δική μου εκτίμηση, πάντως, είναι ότι ο αγροτικός τομέας θα αναπτυχθεί περισσότερο από τις εγχώριες και λιγότερο από τις άμεσες ξένες επενδύσεις.
Με την αναπτυξιακή τράπεζα πού βρισκόμαστε;
Χρειάζεται να πειστούν οι θεσμοί ότι δεν υπάρχει ανταγωνισμός με τις συστημικές τράπεζες. Εγώ έχω συναντηθεί με τις τράπεζες και τους έχω ενημερώσει ότι η λειτουργία της αναπτυξιακής τράπεζας θα έχει συμπληρωματικό χαρακτήρα και όχι ανταγωνιστικό. Θα προσπαθήσουμε μέχρι τέλος του μήνα να έρθει το νομοσχέδιο στη Βουλή, ώστε να ψηφιστεί μετά τις γιορτές. Προβλέπουμε ότι θα είναι έτοιμη να λειτουργήσει στο τέλος του β’ τριμήνου του 2018. Στην προσπάθεια αυτή έχουμε τεχνική βοήθεια από τη γαλλική αναπτυξιακή τράπεζα.
Η τράπεζα θα βάλει κάτω από την ομπρέλα της το ΕΤΕΑΝ, το ΤΑΝΕΟ και τον ΟΑΕΠ, φορείς δηλαδή που σήμερα λειτουργούν αυτόνομα και οι οποίοι θα γίνουν διευθύνσεις στο νέο σχήμα, η δραστηριότητά τους θα εμπλουτισθεί, ενώ θα γίνουν και κάποιες αλλαγές στους κανόνες λειτουργίας τους. Ο στόχος είναι να εξασφαλιστούν κεφάλαια κίνησης και γραμμές χρηματοδότησης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μας.
Ένας ακόμα εξίσου σημαντικός στόχος μας είναι η δημιουργία του Ταμείου Μικροπιστώσεων, το οποίο έχει ανακοινώσει και ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Οι τράπεζες είναι διστακτικές να μπουν σε αυτό το είδος δανεισμού, λόγω των πολλών «κόκκινων» δανείων που έχουν από τα καταναλωτικά. Ο σκοπός μας είναι ένας επιχειρηματίας που χρειάζεται, για παράδειγμα, ένα μικρό δάνειο 15.000 ευρώ να μη χρειάζεται να βάλει υποθήκη το σπίτι του για να το εξασφαλίσει. Το Ταμείο αυτό θα είναι λειτουργικό και για ελεύθερους επαγγελματίες.
Θα αφορά και τους αγρότες;
Μπορεί να αφορά και επαγγελματίες αγρότες, ιδίως για θέματα εξοπλισμού. Επειδή πρόκειται για έναν δημόσιο φορέα, θα έχει και κοινωνικό χαρακτήρα. Να πω ότι έχουμε δει πολύ καλή ανταπόκριση από άλλες αναπτυξιακές τράπεζες της Ευρώπης, όπως επίσης την αναπτυξιακή τράπεζα της Κίνας και της Βραζιλίας, καθώς και την αναπτυξιακή τράπεζα που έχουν δημιουργήσει οι BRICS. Μας ενδιαφέρει, επίσης, τα επιτόκια να είναι όσο το δυνατόν μειωμένα, χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει ότι το Ταμείο θα είναι ζημιογόνο.
Πότε υπολογίζετε να είναι έτοιμο για λειτουργία;
Προγραμματίζουμε να ξεκινήσουμε από το καινούργιο έτος, ώστε να είναι έτοιμο να λειτουργήσει στο τέλος του 2018. Θέλουμε να το σχεδιάσουμε σωστά και υπάρχει ένα καθεστώς που έρχεται από το Ευρωπαϊκό Επενδυτικό Ταμείο το οποίο σχεδιάζουμε να επεκτείνουμε.
Πώς κρίνετε την μέχρι στιγμής ανταπόκριση στον εξωδικαστικό;
O μηχανισμός άρχισε να λειτουργεί στις 3 Αυγούστου. Μέχρι τώρα, 8.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν εγγραφεί και περισσότερες από 2.000 έχουν ανεβάσει τουλάχιστον ένα αρχείο. Έχουν ήδη εγκριθεί τρεις αιτήσεις, η μία έχει να κάνει μόνο με τραπεζικές οφειλές και οι άλλες δύο με ασφαλιστικά ταμεία. Πιστεύω ότι θα δούμε μεγαλύτερη ανταπόκριση, γιατί πολλές επιχειρήσεις περιμένουν το κλείσιμο της χρήσης προκειμένου να ενταχθούν με τους καλύτερους δυνατούς όρους. Σε γενικές γραμμές είμαστε πολύ ευχαριστημένοι. Έχουμε δει ένα τεράστιο ενδιαφέρον μέσα από τα κέντρα εξυπηρέτησης και ενημέρωσης, στα οποία ο κάθε συνεργάσιμος δανειολήπτης μπορεί να ενημερωθεί για τα δικαιώματα και τις δυνατότητες που έχει.
Επειδή υπήρχαν αντικρουόμενες ερμηνείες, τελικά οι αγρότες μπορούν ή όχι να υπαχθούν;
Οι ατομικές επιχειρήσεις μπορούν να μπουν, ενώ και οι ελεύθεροι επαγγελματίες εντάσσονται για τα χρέη σε ασφαλιστικά ταμεία και δημόσιο. Το βασικό ζήτημα των αγροτών ήταν αν μπορούν να μπουν ως ατομικές επιχειρήσεις για τα δάνειά τους προς τις τράπεζες, κάτι το οποίο δεν μπορεί όμως να γίνει.
“Πριν το νέο έτος οι πρώτες εγκρίσεις στον Αναπτυξιακό”
Πώς προχωρά η υλοποίηση του Αναπτυξιακού νόμου;
Υπάρχουν δύο δέσμες και η κάθε μία έχει τέσσερα καθεστώτα. Τα πρώτα τέσσερα έχουν προκηρυχθεί. Από αυτά, η πληθώρα των αιτήσεων εντοπίζεται στα πρώτα δύο που έχουν να κάνουν με τις νέες επιχειρήσεις και τον εξοπλισμό. Το άλλο αφορά τις μεγάλες και τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Τα υπόλοιπα τέσσερα καθεστώτα θα προκηρυχθούν μέχρι τέλος του χρόνου. Μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 772 αιτήματα, για τα οποία έχουμε ολοκληρώσει τον έλεγχο της πληρότητας των δικαιολογητικών και της νομιμότητας και βρισκόμαστε στο στάδιο της αξιολόγησης. Εκτιμώ ότι οι πρώτες εγκρίσεις θα ανακοινωθούν πριν το τέλος του χρόνου.
Eίναι πολύ ενθαρρυντικό ότι η πλειονότητα δεν αφορά τουριστικές επιχειρήσεις αλλά κυρίως τη μεταποίηση, ενώ ισχυρό ενδιαφέρον βλέπουμε και για τον αγροτικό τομέα. Αυτό το θεωρούμε σημαντικό, καθώς μας ενδιαφέρει να αρχίσουμε τη βιομηχανοποίηση της χώρας. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι, παρά την κρίση, υπάρχουν πολλές μεγάλες και υγιείς επιχειρήσεις οι οποίες εντείνουν την εξωστρέφειά τους και, τώρα που η χώρα έχει αλλάξει σελίδα, κάνουν επενδύσεις, δημιουργώντας πλούτο και νέες θέσεις εργασίας.
Συνέντευξη στους Νίκο Λάππα – Γιάννη Τσατσάκη
