Με … καχυποψία βλέπουν πλέον οι πολίτες του Ηρακλείου τα ψηλά δέντρα στην πόλη, μετά το ασύλληπτο δυστύχημα της 18ης Αυγούστου με θύμα έναν συμπολίτη μας. Πρόκειται για ένα θλιβερό περιστατικό που ποτέ όμοιό του δεν είχε καταγραφεί στον δήμο, αν και οι πτώσεις δέντρων- μικρότερων διαστάσεων- γίνονται με μεγάλη συχνότητα, προκαλώντας υλικές ζημιές συνήθως σε αυτοκίνητα, για τις οποίες οι ιδιοκτήτες τους αποζημιώνονται μετά από μεγάλη γραφειοκρατία…
Στη σκιά της ανείπωτης τραγωδίας, η κοινωνία ζητά συγκεκριμένες απαντήσεις για τα λάθη που έγιναν στη συντήρηση του “φονικού” πεύκου. Η δημοτική αρχή έχει ήδη αποτανθεί – σύμφωνα με την πληροφόρηση της Νέας Ματιάς – σε εξειδικευμένο φορέα στην Αθήνα για να εντοπιστούν τα αίτια, ενώ σε εξέλιξη βρίσκεται προκαταρκτική εξέταση από την Εισαγγελία Ηρακλείου. Αίσθηση, παράλληλα, έχει προκαλέσει η αναφορά ότι προ δεκαετίας είχε συσταθεί 5μελής επιστημονική επιτροπή, υποδεικνύοντας ότι το εν λόγω πεύκο έδειχνε “κουρασμένο” και έπρεπε να στηριχθεί.
Εν αναμονή των απαντήσεων που θα δοθούν για το μοιραίο συμβάν, η ΝΕΑ Ματιά απευθύνθηκε σε ειδικούς σε μια προσπάθεια να φωτίσει τις παραμέτρους που επηρεάζουν τη συμπεριφορά μεγάλων δέντρων, τα οποία προϋπήρχαν του αστικού ιστού και που μετά την επέκτασή της πόλης έχουν γίνει στοιχεία του.
“Τα δέντρα ψάχνουν φως”
Ο Δρ. Γιώργος Καρέτσος από το Ινστιτούτο Μεσογειακών και Δασικών οικοσυστημάτων με έδρα την Αθήνα, μιλώντας στη ΝΕΑ Ματιά, προτάσσει ως κύρια αιτία την υποστελέχωση των υπηρεσιών πρασίνου των δήμων και την έλλειψη δενδροκόμων, οι οποίοι γνωρίζουν ακριβώς τί πρέπει να γίνει τόσο στη συντήρηση δέντρων που βρίσκονται στη φάση γήρανσης μέσα στον αστικό ιστό, όσο και στις νέες φυτεύσεις. “Η ρίζα του κακού βρίσκεται στην υποστελέχωση των δημοτικών υπηρεσιών. Δεν γίνεται μετρημένοι στα δάκτυλα υπάλληλοι – χωρίς τις κατάλληλες γνώσεις – να έχουν στην ευθύνη τους μεγάλες περιοχές με αστικό πράσινο” υπογραμμίζει.
Αναφορικά με τις αιτίες πίσω από πτώσεις μεγάλων δέντρων που προϋπήρχαν του αστικού ιστού επισημαίνει: “Η κλίση του δέντρου και η μετατόπιση του κέντρου βάρους του δημιουργεί προβλήματα. Σε αρκετές περιπτώσεις πίσω από την κλίση βρίσκεται η αναζήτηση φωτός, εφόσον σκιάζεται από παρακείμενες πολυκατοικίες.” Συμπληρώνει δε ότι “Συχνό είναι το φαινόμενο εργασίες και σκαψίματα που γίνονται είτε για την όδευση καλωδίων είτε αγωγών, ή η τοποθέτηση νέων πεζοδρομίων να πληγώνουν τους κορμούς, οι οποίοι βρίσκονται εκτεθειμένοι σε διάφορους μύκητες. Στα σημεία προσβολής δημιουργούνται “κάλοι”, που καλύπτονται από τον κορμό, ωστόσο το “σφάλμα” παραμένει, τα σημεία υποφέρουν και μπορεί να επέλθει η θλάση του δέντρου.” Για τη χωροταξία τους σχολιάζει: “Δεν γίνεται να δίνουμε μόλις τέσσερες πλάκες πεζοδρομίου χώρο σε ένα πεύκο, χρειάζεται πάνω από 10 πλάκες για να αναπνεύσει το ριζικό του σύστημα!“.
Το καλό ριζικό σύστημα
Την αναγκαιότητα οι δήμοι να ασχοληθούν σοβαρά με το αστικό περιβάλλον και τις ειδικές απαιτήσεις του πρασίνου, διακρίνει και ο δασολόγος Δρ. Πέτρος Κακούρος, επισημαίνοντας στη ΝΕΑ Ματιά ότι τα δέντρα τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και το αστικό αναζητούν την ισορροπία τους, η οποία υπόκεινται στους νόμους της φυσικής. “Όταν ένα δέντρο έχει ασύμμετρη κόμη- φύλλωμα δηλαδή- μεταβάλλει τη θέση του, παίρνει κλίση, για να σταθεροποιηθεί. Σε ελεύθερες συνθήκες το ριζικό σύστημα αντιδρά, όταν όμως συναντήσει εμπόδιο, όπως συμβαίνει συνήθως στις πόλεις, δε θα μπορέσει να στηρίξει τον οργανισμό του δέντρου” Όπως και ο κ. Καρέτσος, σημειώνει τη σημασία που έχει για την ευστάθεια του δέντρου ένα υγιές ριζικό σύστημα: “Στην πόλη το ριζικό σύστημα των δέντρων κακοποιείται ακούσια ή εκούσια. Τα δέντρα συχνά δεν αναπνέουν, εξαιτίας των τσιμεντοστρώσεων, των δρόμων και των πεζοδρομίων. Ακόμη και τα είδη που έχουν βαθύ ριζικό σύστημα, αναπτύσσουν πιο επιφανειακές ρίζες προκειμένουν να βρουν οξυγόνο. Όταν γίνονται τεχνικές εργασίες πρέπει να εξετάζουμε εάν οι ρίζες παραμένουν υγιείς ή εάν έχουν αδρανοποιηθεί. Γενικά, όταν επεκτείνουμε τον αστικό ιστό πρέπει να μελετάμε σοβαρά πώς ενσωματώνουμε τα δέντρα που υπάρχουν εκεί”
Για τη σημασία του κλαδέματος αναφέρει ότι τη λάθος εποχή και με λάθος τρόπο μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο του δέντρου. “Απαιτείται σχέδιο διαχείρισης: είναι διαφορετικό το κλάδεμα που πρέπει να γίνεται σε δέντρα πάρκου και άλλο σε πεζόδρομια. Ακόμη και εάν τα δέντρα βρίσκονται σε μικρά ή μεγάλα πεζοδρόμια παίζει ρόλο. Επίσης, σημασία έχει εάν τα περιβάλλοντα κτίρια έχουν μικρά ή μεγάλα ύψη. Άλλη πρέπει να είναι η συντήρηση των δέντρων στο Ηράκλειο, που έχει ανάγκη από πράσινο, και άλλη στη Φλώρινα που πρέπει το φύλλωμα να αραιώνει, ώστε να μην υπάρχει σκίαση τον χειμώνα και να φθάνει ανεμπόδιστα το φως σε αυτά…“
Λανθασμένο κλάδεμα: “Τα δέντρα μέσα στον αστικό ιστό ταλαιπωρούνται είτε βρίσκονται μόνα τους στα πεζοδρόμια, είτε περιορισμένα σε πάρκα επειδή οι υπηρεσίες των δήμων τα κλαδεύουν μονόπλευρα” μεταφέρει στη ΝΕΑ Ματιά η δασολόγος Μαρία Παναγιωτοπούλου, υπογραμμίζοντας ότι “εάν κόψεις ξαφνικά σε ένα πεύκο ένα μεγάλο κλάδο, η ισορροπία δεν αναπληρώνεται σε μια βλαστική περίοδο, όπως συμβαίνει στις ελιές ή τις μηλιές – τα κωνοφόρα είναι αργά στην ανάπτυξή τους“. Επίσης, παράγοντες όπως η ανεμοπίεση αλλά και οι σεισμοί, καταπονούν τα δέντρα στον αστικό ιστό, καθώς, σύμφωνα με την κ Παναγιωτοπούλου: “Ο όγκος του δέντρου λειτουργεί ως ιστίο, για παράδειγμα, τα κλαδιά και οι βελόνες ενός πεύκου αντστέκονται στην ελεύθερη κίνηση του αέρα.”
Ένα άστοχο κλάδεμα μπορεί να οδηγήσει στον θάνατο του δέντρου – Το πεύκο στη λεωφόρο Δημοκρατίας στο ύψος του Εργατικού Κέντρου
Πηγή: neamatia.gr
