Γ. Δημαράς: Τώρα είναι η ώρα για την Εθνική Στρατηγική για τα δάση

Γ. Δημαράς: Τώρα είναι η ώρα για την Εθνική Στρατηγική για τα δάση

Χαιρετισμό απεύθυνε σήμερα Πέμπτη 21/3 ο Υφ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Δημαράς, στην ημερίδα «Μαθαίνω να αγαπώ το Δάσος» που συνδιοργάνωσαν η Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας και το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού (ΕΛΓΟ) ΔΗΜΗΤΡΑ, στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Δασοπονίας.

Ακολουθεί ολόκληρη η εισήγηση του Υφ. Περιβάλλοντος, Γ. Δημαρά

κυρίες και κύριοι,

Η Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας είναι για όλους μας μια ημέρα περισυλλογής, αυτοκριτικής και αναστοχασμού. Ιδιαίτερα για εμάς που έχουμε την πολιτική ευθύνη για την διαφύλαξη αυτού του μοναδικού φυσικού πλούτου της χώρας μας και συνολικά του πλανήτη. Είμαστε τυχεροί που ζούμε σ’ αυτή τη χώρα από άποψη φυσικού πλούτου, περιβάλλοντος και δασών, αφού το 50% της χώρας καλύπτεται από δάση και δασικές εκτάσεις.

Τα δάση μας είναι ο φυσικός πόρος για την διατήρηση του νήματος της ζωής και της ανθρώπινης κοινωνίας στο άμεσο μέλλον. Είναι άμυνα απέναντι στην κλιματική αλλαγή  με την αποθήκευση άνθρακα στα φύλλα, τα κλαδιά και τον κορμό. Δυστυχώς τα δάση στον πλανήτη μειώνονται, στη Βραζιλία και στον Αμαζόνιο, αλλά και τα τελευταία χρόνια στη νότια Ευρώπη και στην Αυστραλία, στη Βόρεια Αμερική, ακόμη και στη Φιλανδία, πλήττονται από πρωτόγνωρες και πρωτοφανείς σε ένταση φονικές πυρκαγιές.

Δυστυχώς όλο και συχνότερα θρηνούμε πλέον ανθρώπινα θύματα και οι κρατικοί μηχανισμοί, ακόμη και εκεί όπου είναι πολύ ισχυρότεροι και καλύτερα οργανωμένοι από την χώρα μας, δείχνουν ανέτοιμοι στην αντιμετώπιση των ακραίων φαινομένων της κλιματικής αλλαγής. Έχει αποδειχθεί ότι χρειάζεται να στηριχθούμε στο δόγμα της προφύλαξης όχι της καταστολής. Δυστυχώς ακόμη τα διαθέσιμα οικονομικά μέσα για την πρόληψη είναι υπο-δεκαπλάσια από εκείνα για την καταστολή. Έχει αποδειχθεί διεθνώς ότι δεν χρειάζεται να αγοράζουμε πανάκριβα εναέρια μέσα αλλά ότι ο χρόνος της πρώτης προσβολής και οι επίγειες δυνάμεις είναι αυτές που στο ξεκίνημα της πυρκαγιές παίζουν τον κυρίαρχο ρόλο.

Οι επιστήμονες από όλο τον πλανήτη, όπως από τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος των Ηνωμένων Εθνών (Intergovernmental Panel on Climate Change – IPCC) κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου αφού δεν έχουμε πλέον χρόνο,  καλούν την πολιτική ηγεσία του πλανήτη για άμεσες ενέργειες όπως η μείωση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά το ήμισυ έως το 2030 και την ευθυγράμμιση των εθνικών στόχων σ’ αυτό. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του ΟΗΕ μεταξύ 1995-2015, 700.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και 1,7 δισεκατομμύρια άνθρωποι επλήγησαν από ακραίες καιρικές συνθήκες, που κόστισαν 1,4 τρις. δολ. Μεταξύ του 2010 και του 2016, εκδηλώθηκαν ετησίως κατά μέσο όρο περίπου 700 ακραία καιρικά φαινόμενα, κοστίζοντας κατά μέσον όρο 127 δισ. δολάρια τον χρόνο!

Έχουν λοιπόν δίκιο οι νέοι και οι μαθητές κάθε Παρασκευή, που πλέον σε όλο και περισσότερες πόλεις σε όλο τον κόσμο διαδηλώνουν για να σταματήσουμε τον κατήφορο που απειλεί τα δάση, τα νερά, την τροφή μας, τα πάντα. Δεν έχουμε να κάνουμε τίποτε άλλο παρά να τους ακούσουμε και να υλοποιήσουμε τα αιτήματά τους.

Η ενεργειακή μετάβαση και η απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα είναι πλέον επιτακτική και αφορά και στην προστασία των δασών. Είναι αδιανόητο για τον πολιτικό χώρο των Οικολόγων Πράσινων, να βλέπουμε δυστυχώς ακόμη την διακομματική συμφωνία υπέρ των εξορύξεων υδρογονανθράκων στην Ελληνική βουλή και μόνοι μας να αντετιθέμεθα στο σχέδιο επείγουσας ανάγκης της  απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα.

Σε εμάς λοιπόν, που έχουμε την πολιτική ευθύνη για την διαφύλαξη του μοναδικού φυσικού πλούτου των δασών αλλά και την διασφάλιση της κοινωνίας και της ανθρώπινης ζωής, τα τραγικά γεγονότα στο Μάτι δεν μπορούν να σβηστούν από την μνήμη μας.

Σήμερα  7 και πλέον μήνες από τα τραγικά γεγονότα, έχοντας πλέον όλα τα δεδομένα της σχετικής έρευνας στα χέρια μας, καθώς και το πόρισμα Γκολντάμερ, χρειάζεται να αναλογιστούμε και να πάρουμε γενναίες αποφάσεις:

  • Τι αποτελεί διαχρονική παθογένεια που κληρονομήσαμε και πρέπει τώρα να αλλάξει;
  • Ποια είναι τα λάθη της διακυβέρνησης που είναι άμεσα δυνατόν να αλλάξουν σε ένα ρεαλιστικό χρονικό πλάνο;
  • Τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να κληρονομήσουμε στα παιδιά και τα εγγόνια μας ένα ασφαλέστερο περιβάλλον διαβίωσης;

Για εμένα προσωπικά και την πολιτική οικολογία η προστασία των δασών αποτελεί  Εθνική προτεραιότητα, η οποία χρειάζεται για να υλοποιηθεί ένα Εθνικό Πολιτικό Σχέδιο με  Διακομματική Συνεννόηση.

Τώρα έχουμε για πρώτη φορά με την πρόσφατη υπογραφή της εικοσαετούς Εθνικής Στρατηγικής για τα Δάση. Τώρα  είναι η ώρα για την υλοποίηση της, να μην μείνει ακόμη ένα «σχέδιο επί χάρτου», με την υλοποίηση των Σχεδίων Δράσης για τα Δάση και για κάθε άξονα δράσης. Εργαζόμαστε ήδη ώστε να ενσωματώσουμε και τις προτάσεις του πορίσματος Γκολντάμερ. Το πώς θα γίνει αυτό θα το ακούσουμε από τις πρώτες εισηγήσεις αυτής της ημερίδας και θα έχουμε την δυνατότητα να τις συζητήσουμε.

Ταυτόχρονα ως ΥΠΕΝ εργαζόμαστε σε τρία ακόμη σχετικά αντικείμενα:

Το πρώτο είναι στην ενεργοποίηση των δασικών έργων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, με στόχο να «ξεκλειδώσουμε» άμεσα στους επόμενους μήνες 250 εκατ. €, εκ των οποίων θα διατεθούν για την: «Πρόληψη (Μέτρο 8.3.), 53 εκατ. και για την αποκατάσταση ζημιών σε δάση εξαιτίας δασικών πυρκαγιών, φυσικών καταστροφών κτλ (Μέτρο 8.4), 75 εκατ. €»

Σημειώνουμε εδώ ότι έχουμε ήδη ετοιμάσει τα προσχέδια των ΚΥΑ και ΥΑ και τις προδιαγραφές, οπότε αναμένουμε εντός του ερχόμενου μήνα να έχουμε την έναρξη υλοποίησής τους. Ειδικότερα θέλω να αναφερθώ επιπλέον στο καινοτόμο μέτρο της Αγροδασοπονίας, το Μέτρο 8.2 («ενίσχυση για γεωργο-δασοκομικά συστήματα») που για πρώτη φορά θα εφαρμοστεί στην χώρα και το οποίο επίσης σύντομα προγραμματίζουμε την προδημοσίευσή του ώστε να προετοιμαστούν οι πιθανοί δικαιούχοι. Αυτό αφορά στην επιδότηση για την αραιή φύτευση δέντρων της ελληνικής χλωρίδας, είτε οπωροφόρων και συν-καλλιέργειά τους με άλλες ετήσιες καλλιέργειες, ώστε οι αγρότες να έχουν πολλαπλασιαστικά οικονομικά οφέλη και από τα δέντρα (ξύλο, φρούτα και καρπούς κτλ) αλλά και να βελτιωθεί το αγροτικό περιβάλλον, το τοπίο, η βιοποικιλότητα, το κλίμα κλπ.

Επίσης εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης και πιστοποίησης της παραγωγής των μη ξυλωδών προϊόντων, όπως είναι τα αρωματικά φυτά και τα μανιτάρια και αναμένουμε το επόμενο διάστημα να δοθεί στην δημοσιότητα το πόρισμα της επιτροπής που εργάζεται σχεδόν τρία έτη για την ολοκλήρωσή του.

Τέλος, υπογράφουμε επιτέλους εντός εβδομάδας από πλευρά του ΥΠΕΝ την νέα ΚΥΑ για την προστασία των πλατάνων από την καταστρεπτική ασθένεια του μετα-χρωματικού έλκους του πλατάνου, ίσως το μεγαλύτερο αυτή την περίοδο  περιβαλλοντικό πρόβλημα των δασών της χώρας.

Το πρόβλημα είχε παραμεληθεί τα προηγούμενα χρόνια και απειλεί την σταθερότητα των ποτάμιων οικοσυστημάτων και υποδομών αλλά και την συλλογική ταυτότητά μας, δεδομένου ότι τα πλατάνια αποτελούν αγαπημένα δέντρα των Ελλήνων και συνδέονται άρρηκτα με την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας μας.

Χρειαζόμαστε επίσης βιώσιμες «πράσινες» πόλεις, αύξηση του πρασίνου στις πόλεις και για τούτο επεξεργαζόμαστε νομοσχέδιο για το πρασίνισμα των πόλεων και την ανθεκτικότητα στις νέες δυσμενείς συνθήκες.

Έτσι λοιπόν ας αναλάβει ο καθένας και η κάθε μία την ευθύνη που μας αναλογεί, να ξεπεράσουμε γραφειοκρατίες και άλλα εμπόδια. Να δώσουμε προτεραιότητα στην αειφορία και την βιωσιμότητα. Όσο αφορά στους δασικούς χάρτες πρέπει να πούμε ότι έχουνε αναρτηθεί σε ποσοστό πάνω από 55% ενώ παραλάβαμε περίπου το 1%. Οι δασικοί χάρτες και το κτηματολόγιο θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2021.

Λιγότερο ή περισσότερο όλοι εμείς που συμμετέχουμε στην ημερίδα γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε. Το ζήτημα είναι να το κάνουμε πράξη με τον καλύτερο τρόπο. Τα δάση, όπως και τους φυσικούς πόρους πρέπει να τα διαφυλάξουμε. Δεν μας ανήκουν, τα πήραμε από τους προγόνους μας και πρέπει να τα παραδώσουμε στα παιδιά μας.