Στους χώρους του τέως ΤΕΙ Αθηνών, που από φέτος μετονομάζεται σε Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής μετά από συγχώνευση με το Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα, βρέθηκε to ypaithrosTV στο πλαίσιο συνέντευξης με τον καθηγητή Γιάννη Παρασκευόπουλο, ο οποίος διατελεί πρόεδρος του Τμήματος Οινολογίας του πανεπιστημίου. Η συγκυρία της περίστασης μας έδωσε την ευκαιρία να περιηγηθούμε στις εγκαταστάσεις των εργαστηρίων του τμήματος και να παρακολουθήσουμε τους φοιτητές σε δημιουργική δράση…
Το ypaithrosTV επισκέφθηκε το νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής. Δείτε το βίντεο:
«Επιστροφή στην κανονικότητα»
Από το νέο ακαδημαϊκό έτος, το νεοσύστατο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής θα υποδεχθεί τους πρώτους φοιτητές. Όπως τονίζει ο κ. Παρασκευόπουλος, η αναβάθμιση του Τμήματος Οινολογίας είναι μια λογική εξέλιξη, καθώς η ακαδημαϊκή παρουσία του ανταποκρίνεται εδώ και καιρό στα μέτρα και τα σταθμά της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. «Στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, ιδρύματα που ουσιαστικά υποστηρίζουν το ίδιο πρόγραμμα σπουδών είναι πανεπιστημιακού επιπέδου. Προκαλεί, λοιπόν, εντύπωση το γεγονός ότι ενώ εκείνοι ήταν αναγνωρισμένοι εδώ και καιρό, εμείς παραμέναμε επιπέδου ΤΕΙ, παρότι προσφέραμε ισάξιο πακέτο γνώσης. Επομένως, δεν θα χαρακτήριζα αυτό που έγινε εδώ ως αναβάθμιση, όσο ως επιστροφή στην κανονικότητα. Μπήκε, δηλαδή, το εκκρεμές στη σωστή του ώρα».
Η μη αρμονική διάρθρωση του οινοποιητικού κλάδου δημιουργεί κορεσμό Ο πρόεδρος του Τμήματος Οινολογίας στέκεται στη μη αρμονική διάρθρωση του οινοποιητικού κλάδου στην Ελλάδα, γεγονός που έχει αντίκτυπο στην αγορά εργασίας. «Σε μια μικρή χώρα όπως η Ελλάδα, ο κλάδος δεν έχει συγκρίσιμο μέγεθος με πολύ μεγαλύτερα κράτη, όπως η Ιταλία. Στη χώρα μας, υπάρχουν περίπου 900 οινοποιεία, εκ των οποίων μόλις τα δέκα είναι πραγματικά πολύ μεγάλα, ενώ τα υπόλοιπα είναι πολύ μικρά. Δεν υπάρχει, λοιπόν, μια ενδιάμεση «μεσαία» κατηγορία, η οποία θα έφερνε μία ουσιαστική δυναμική ως προς την απορροφησιμότητα των σπουδαστών μας. Συνεπώς, αυτήν τη στιγμή τα πολύ μεγάλα οινοποιεία, μαζί με έναν σημαντικό αριθμό από τα μικρά, έχουν ήδη επανδρωθεί με πολύ νεαρό προσωπικό, τα υπόλοιπα δεν έχουν ούτε τον όγκο ούτε την οικονομική ευχέρεια να προσλάβουν εργαζομένους. Άρα, το κενό μοιραία θα καλυφθεί είτε εκ των έσω, με τις όποιες αδυναμίες συνεπάγεται αυτό σε επίπεδο κατάρτισης, είτε από κάποιους συναδέλφους, οι οποίοι προσφέρουν συμβουλευτικές υπηρεσίες. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο κλάδος μας έχει κορεστεί». |
Νέες διέξοδοι στην προώθηση, ισχυρό ρεύμα προς τη ζυθοποίηση
Ως προς την παραγωγή, ο κ. Παρασκευόπουλος επισημαίνει ότι ο κλάδος είχε εμφανίσει σημάδια κορεσμού ήδη πριν από την οικονομική κρίση. Παρ’ όλα αυτά, οι ευκαιρίες εξακολουθούν να υφίστανται, διαμορφώνοντας νέες τάσεις ανάμεσα στους σπουδαστές. Μία από αυτές έχει να κάνει με το μάρκετινγκ του κρασιού.
«Είναι η δομή της βιομηχανίας μας τέτοια, που το νέο κύμα απαιτήσεων για οινολόγους στα οινοποιεία θα έρθει μετά από πολύ καιρό.
Παράλληλα, όμως, μέσω της διαρκούς βελτίωσης της ποιότητας των προϊόντων που προσφέρονται, αλλά και των γνώσεων -και των αυξημένων απαιτήσεων- που έχει αποκτήσει ο καταναλωτής, έχει δημιουργηθεί η ανάγκη για νέους επαγγελματίες που θα δουλέψουν στην προώθηση του κρασιού. Έτσι, ένα μεγάλο πλήθος των αποφοίτων μας κατευθύνεται προς το κομμάτι της προώθησης, που, σε αντίθεση με το κορεσμένο κομμάτι της παραγωγής, είναι πάρα πολύ ανοιχτό».
Αυτήν τη στιγμή τα πολύ μεγάλα οινοποιεία, μαζί με έναν σημαντικό αριθμό από τα μικρά, έχουν ήδη επανδρωθεί με πολύ νεαρό προσωπικό, τα υπόλοιπα δεν έχουν ούτε τον όγκο ούτε την οικονομική ευχέρεια να προσλάβουν εργαζομένους.
Βεβαίως, οι σπουδαστές του Τμήματος Οινολογίας δεν έχουν να επιλέξουν μόνο ανάμεσα στο προφίλ του οινολόγου ή στο να δουλέψουν σε θέσεις που έχουν να κάνουν με την προώθηση του κρασιού.
Υπάρχουν εκκολαπτόμενοι αποσταγματοποιοί, αλλά και ζυθοποιοί, με όλο και περισσότερους φοιτητές να προσανατολίζονται προς τα εκεί.
«Τα μικροζυθοποιεία είναι μία καινούργια τάση, με πάρα πολλούς φοιτητές να αντιλαμβάνονται ότι εκεί υπάρχει μια νέα ευκαιρία για εκείνους.
Σας πληροφορώ ότι αυτήν τη στιγμή, παραπάνω από τους μισούς σπουδαστές μας βλέπουν τους εαυτούς τους ως μελλοντικούς ζυθοποιούς.
Και για να πούμε την αλήθεια, είναι πολύ πιο εύκολο να στήσει κανείς ένα μικροζυθοποιείο από ό,τι ένα οινοποιείο, τόσο στο οικονομικό όσο και στο πρακτικό κομμάτι», τονίζει με νόημα ο κ. Παρασκευόπουλος, προσθέτοντας ότι «η Ελλάδα διαθέτει το υπόβαθρο, ώστε να αυξήσει τον αριθμό των μπυρών craft», οι οποίες παράγονται κατά κανόνα από μικροζυθοποιεία.
Αύξηση, πάντως, παρατηρείται και στον αριθμό των ελληνικών οινοποιείων, κυρίως επειδή το προϊόν αποκτά υπεραξία. «Αφενός έχουμε πιο απαιτητικούς καταναλωτές και αφετέρου αναδύεται η επόμενη γενιά. Στην ελληνική επικράτεια, υφίστανται πολλά οινοποιεία, τα οποία μέχρι σήμερα δεν είχαν ασχοληθεί με την εμφιάλωση, έχοντας περιοριστεί στην παραγωγή χύμα κρασιού. Η γενιά που διαδέχτηκε αυτούς τους οινοποιούς έχει μεγαλώσει σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον και επιθυμεί να εξελιχθεί από αυτή την πρωτόλεια κατάσταση. Παρατηρείται, λοιπόν, μια μετεξέλιξη των εμπειρικών οινοποιών σε επαγγελματίες οινοπαραγωγούς.
Όσον αφορά τους αμπελουργούς, μέχρι σήμερα βλέπαμε ότι η σχέση τους με το αντικείμενο εξαντλούνταν στην πρωτογενή παραγωγή, δηλαδή έως το σημείο που παρέδιδαν τα σταφύλια τους στο οινοποιείο, χωρίς να έχουν επαφή με το τι γίνεται στο επόμενο στάδιο. Σταδιακά, η δική τους γενιά και η αμέσως επόμενη διαπιστώνουν ότι υπάρχει μια υπεραξία που μπορούν να την εισπράξουν οι ίδιοι. Ξαφνικά, λοιπόν, βλέπουμε παιδιά σε αμπελουργικές περιοχές -από οικογένειες αμπελουργών- να συζητούν πάρα πολύ σοβαρά να εκμεταλλευτούν οι ίδιοι την πρώτη τους ύλη. Επίσης, παρατηρούμε ένα φαινόμενο κατά το οποίο συνεταιριστές που προμήθευαν οινοποιητικούς συνεταιρισμούς με τα σταφύλια τους, αναζητούν άλλες διεξόδους, διότι αυτοί οι συνεταιρισμοί δεν είναι κερδοφόροι. Αυτό το φαινόμενο μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων μικρών οινοποιείων».
Ο κομβικός ρόλος της συνύπαρξης οινολόγου – αμπελουργούΌταν η συζήτηση μετατοπίζεται στους εισαχθέντες στη σχολή και το εάν έχουν επίγνωση της εξειδίκευσης που τους προσφέρει το εκπαιδευτικό της πρόγραμμα, ο κ. Παρασκευόπουλος επαναλαμβάνει ένα εκπεφρασμένο κυνικό συμπέρασμα για μια παγιωμένη παθογένεια του εκπαιδευτικού συστήματος, η οποία αποτυπώνεται στη νοοτροπία που διέπει πολλούς από τους σπουδαστές σε τεχνολογικά και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. «Στη σχολή μας ισχύει ό,τι και στις υπόλοιπες σχολές: Ένα μεγάλο ποσοστό των εισακτέων δεν έχει την παραμικρή ιδέα για το περιβάλλον της εργασίας στην οποία θα καταλήξουν όταν ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Με λίγα λόγια, έχουν διαλέξει τη σχολή τους τυχαία… Αυτό είναι ένα ζήτημα για εμάς, καθότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των σπουδαστών μας προέρχεται από αστικό περιβάλλον.
|
Το εργαστήριο ως χώρος δημιουργικότητας
Στο πλαίσιο της επίσκεψης στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, η «ΥΧ» ξεναγήθηκε από τον κ. Παρασκευόπουλο στους εργαστηριακούς χώρους του μικροοινοποιείου και του μικροζυθοποιείου. Σε αυτόν τον χώρο «δημιουργικότητας» είχαμε την ευκαιρία να δούμε τους σπουδαστές επί το έργον της ζυθοποίησης, να παράγουν το δικό τους προϊόν. Με τα χρήματα που συγκεντρώνουν οι σπουδαστές από τη διάθεση του προϊόντος, χρηματοδοτούν εκδρομές στο εξωτερικό, όπου επισκέπτονται οινοποιεία ή ζυθοποιεία.
Σημείο-κλειδί αποτελεί ο εθελοντικός χαρακτήρας των εργαστηρίων. «Η παρουσία στα εργαστήρια είναι ανοιχτή σε όλα τα εξάμηνα, με ευεργετικά αποτελέσματα για όσους σπουδαστές εκτεθούν από νωρίς σε αυτά. Ακριβώς επειδή η παρουσία των φοιτητών δεν είναι υποχρεωτική, το εργαστήριο είναι τόσο ελκυστικό για αυτούς. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία δεν μυούνται μόνο στην οινοποίηση και τη ζυθοποίηση, αλλά και στο πώς να λειτουργούν ως ομάδα» επισημαίνει, κλείνοντας ο πρόεδρος του Τμήματος Οινολογίας.
