Διπλό καπέλο στις εισφορές των αγροτών από το 2018 και μετά (upd)

Ψυχρολουσία για χιλιάδες επαγγελματίες αγρότες, αλλά και ετεροεπαγγελματίες με γεωργικά εισοδήματα για τα οποία υποχρεούνται να καταβάλουν ασφαλιστικές εισφορές στον ΕΦΚΑ, επιφυλάσσει η συμφωνία με τους δανειστές, βάσει της οποίας αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλίστρων από το 2018 και μετά.

Η απαίτηση να συμπεριλαμβάνονται από το 2018 και μετά στο ασφαλιστέο εισόδημα των αυτοαπασχολούμενων και των αγροτών οι εισφορές του προηγούμενου έτους οδηγεί σε νέες επιβαρύνσεις που, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, αγγίζουν κατά μέσο όρο τα 100 ευρώ τον μήνα. Έρχεται, δε, να προστεθεί στις αυξήσεις του συντελεστή για τις εισφορές σύνταξης –άρα και του συνολικού ποσοστού των ασφαλιστικών εισφορών ως μέρους του εισοδήματος– που έχουν ήδη προβλεφθεί στο πλαίσιο της σταδιακής, μέχρι το 2022, «ενσωμάτωσης» των αγροτών στον ΕΦΚΑ.

Σύμφωνα με τα όσα προκύπτουν από το κείμενο της συμφωνίας –και επιβεβαιώνονται από στελέχη του υπουργείου Εργασίας– για την πρώτη χρονιά εφαρμογής του μέτρου, δηλαδή το 2018, θα υπάρξει «έκπτωση» 15% στη βάση υπολογισμού των εισφορών. Δηλαδή, θα λαμβάνεται υπόψη το 85% του αθροίσματος του φορολογητέου εισοδήματος των αγροτών και των εισφορών του προηγούμενου έτους.

Tι προβλέπει το πολυνομοσχέδιο 

Στο Άρθρο 58 του πολυνομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή ορίζεται ότι από 1.1.2018 και μετά, τα προβλεπόμενα ποσοστά ασφαλιστικής εισοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης για τους αυτοαπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες αφενός και όσους υπάγονταν ως αυτοαπασχολούμενοι στον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του ΟΓΑ αφετέρου, υπολογίζονται επί του μηνιαίου εισοδήματος, όπως αυτό καθορίζεται με βάση το φορολογητέο αποτέλεσμα από την άσκηση της δραστηριότητάς τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε. στο οποίο συμπεριλαμβάνονται οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές. Ειδικά, για το έτος 2018, η ασφαλιστική εισφορά υπολογίζεται επί του 85% του ως άνω φορολογητέου αποτελέσματος. 

Οι αυξήσεις στις ασφαλιστικές εισφορές με αριθμούς

Ετήσιο φορολογητέο εισόδημα

Βάση υπολογισμού

 

Σύνολο εισφορών

 
 

2017

2018

2019

2017

2018

2019

       

21,20%

23,2

25,2

3.000

4.923,12

4.923,12

4.923,12

1.043,76

1.142,16

1.240,62

5.000

5.000

5.150,96

6.194,94

1.059,96

1.194,94

1.561,12

8.000

8.000

9.441,56

10.190,44

1.695,96

2.190,44

2.557,88

10.000

10.000

10.302,88

12.390,26

2.120,04

2.390,26

3.122,34

15.000

15.000

15.453,10

18.585,11

3.180,12

3.585,11

4.683,44

20.000

20.000

20.603,96

24.780,11

4.239,96

4.780,11

6.244,58

25.000

25.000

25.755,03

30.975,16

5.300,04

5.975,16

7.805,74

35.000

35.000

36.056,96

43.365,20

7.419,96

8.365,20

10.928,03

45.000

45.000,00

46.359,10

55.755,31

9.540,12

10.755,31

14.050,32

             

 

Έκπτωση μόνο το 2018

Από το 2019 και μετά η έκπτωση αυτή θα καταργηθεί και τα ασφάλιστρα θα προκύπτουν από το 100% του αθροίσματος του φορολογητέου εισοδήματος και των εισφορών, καταργώντας ουσιαστικά την ελάφρυνση που έχουν οι αγρότες –όπως και όλοι οι υπόλοιποι ελεύθεροι επαγγελματίες– από την ένταξη των ασφαλιστικών εισφορών στα έξοδα της εκμετάλλευσής τους.

Την ίδια στιγμή, για το 2018, έχει προγραμματιστεί το δεύτερο «κύμα» αυξήσεων στις εισφορές σύνταξης των αγροτών που θα διαμορφωθούν στο 16% (από 14% σήμερα), ενώ ακολουθούν νέες αυξήσεις στο 18%, στο 19%, στο 19,5% και στο 20% για τα έτη 2019, 2020, 2021 και 2022 αντίστοιχα.

Από τη νέα ανατροπή, όπως προκύπτει από τα παραδείγματα που παρουσιάζει σήμερα η «ΥΧ», δεν θίγονται αγρότες με μικρά εισοδήματα κάτω των 5.000 ευρώ περίπου (για τους οποίους η βάση υπολογισμού των εισφορών παραμένει, ως επί το πλείστον, το κατώτατο πλαφόν των 4.923 ευρώ που προβλέπει ο ασφαλιστικός νόμος). Από εκεί και πάνω, όμως, η επιβάρυνση αυξάνεται με γεωμετρική πρόοδο, ανάλογα με τον τζίρο του παραγωγού. Μεγάλοι χαμένοι, για άλλη μια φορά, οι επαγγελματίες του κλάδου που διαχειρίζονται μεσαίου μεγέθους οργανωμένες εκμεταλλεύσεις και οι οποίοι, σε πείσμα των καιρών, κατορθώνουν να διατηρούνται στο όριο της βιωσιμότητας.

Η σταδιακή αύξηση εισφορών στην εξαετία

Έτος

Ποσοστό Εισφορών στο Εισόδημα

 

Σύνταξη

Περίθαλψη

ΛΑΕ

Σύνολο

2017

14%

6,95%

0,25%

21,20%

2018

16%

6,95%

0,25%

23,20%

2019

18%

6,95%

0,25%

25,20%

2020

19%

6,95%

0,25%

26,20%

2021

19,50%

6,95%

0,25%

26,70%

2022

20%

6,95%

0,25%

27,20%

Κερκόπορτα για τον φόρο

Παράγοντες της αγοράς εκφράζουν έντονους φόβους και για τις αιτιάσεις των δανειστών προς την ελληνική πλευρά να ξεκαθαρίσουν άμεσα τι σημαίνει «φορολογητέο εισόδημα» και ο ίδιος όρος να χρησιμοποιείται τόσο από τη φορολογική διοίκηση όσο και από το ασφαλιστικό σύστημα. Εφόσον για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος ακολουθηθεί η ίδια λογική με το ασφαλιστέο εισόδημα (δηλαδή, συνυπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών), εξυπακούεται ότι η ανατροπή αυτή φέρνει και καινούργια φορολογικά βάρη για τους αγρότες, πέραν των όσων ήδη προβλέπονται από τη μείωση του αφορολόγητου από το 2020 και μετά.

Το δις εξαμαρτείν

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο «νόμος Κατρούγκαλου», στον οποίο επένδυσε και πολιτικά η κυβέρνηση, αλλάζει επί τα χείρω για τους αγρότες. Υπενθυμίζεται ότι στο αρχικό νομοσχέδιο, που ψηφίστηκε από τη Βουλή, υπήρχε πρόβλεψη για τριετή μεταβατική περίοδο για τις εισφορές υγειονομικής περίθαλψης των πρώην ασφαλισμένων του ΟΓΑ. Η μέριμνα αυτή, ωστόσο, καταργήθηκε στα τέλη του 2016, με το προηγούμενο πολυνομοσχέδιο των προαπαιτουμένων, με αποτέλεσμα από 1/1/2017 οι εισφορές υγείας των αγροτών να διαμορφωθούν στο 6,95% του φορολογητέου εισοδήματός τους.

Ακολούθησε η ανατροπή στη βάση υπολογισμού του ασφαλιστέου εισοδήματος, ώστε να συμπεριλαμβάνονται σε αυτό και οι ασφαλιστικές εισφορές από το 2018 και μετά, την οποία απαίτησαν και, όπως αποδεικνύεται από το κείμενο που δημοσίευσε η γερμανική οικονομική εφημερίδα «Handelsblatt», πέτυχαν οι δανειστές να ενταχθεί στη λίστα με τα νέα προαπαιτούμενα. Ειδικότερα, στο σχετικό απόσπασμα αναφέρεται ότι «οι ελληνικές αρχές θα τροποποιήσουν τον συνταξιοδοτικό νόμο, ώστε, από την 1η Ιανουαρίου 2018 και μετά, η βάση συνεισφοράς των αυτοαπασχολούμενων θα ορίζεται ως τα ακαθάριστα έσοδα πριν από τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης του προηγούμενου έτους. Η βάση συνεισφοράς θα μειωθεί προσωρινά κατά 15% το 2018, χωρίς καμία άλλη μείωση από τη χρονιά αυτή και μετά». Σημειωτέον ότι η τελευταία παρατήρηση έρχεται σε αντίθεση με τις διαρροές του υπουργείου Εργασίας, το οποίο, μέχρι την τελευταία στιγμή, έκανε λόγο για περαιτέρω παρεμβάσεις ελάφρυνσης και για το 2019.

Ο όρος «αυτοαπασχολούμενοι», παρά το γεγονός ότι δεν διευκρινίζεται σαφώς, σύμφωνα με ειδικούς της ασφάλισης, αλλά και με παραδοχές στελεχών του υπουργείου, δεν περιορίζεται μόνο στους ελεύθερους επαγγελματίες, αλλά περιλαμβάνει και τους αγρότες.

 

Χαρακτηριστικά παραδείγματα εισοδήματος και εισφορών

  • Aγρότης με καθαρό φορολογητέο εισόδημα 3.000 ευρώ θα κληθεί να πληρώσει το 2017 συνολικά 1.043,76 ευρώ για εισφορές –ως βάση υπολογισμού των εισφορών λαμβάνονται τα 4.923,12 ευρώ–, εκ των οποίων τα 689,28 ευρώ για τον κλάδο σύνταξης (14% ή 57,44 ευρώ τον μήνα), τα 342,12 ευρώ (6,95% ή 28,51 ευρώ τον μήνα) για υγειονομική περίθαλψη και 12,26 ευρώ (1,03 ευρώ τον μήνα) για τον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας (0,25% ή 1,03 τον μήνα). Για το 2018, στα 3.000 ευρώ του καθαρού εισοδήματος προστίθενται τα 1.043,76 ευρώ, που είναι οι εισφορές του προηγούμενου χρόνου, ωστόσο η βάση υπολογισμού παραμένει η ίδια (4.923,12 ευρώ), αφού το άθροισμα είναι και πάλι μικρότερο από το ελάχιστο πλαφόν που ορίζει ο νόμος. Αυξάνεται, όμως, ο συντελεστής του κλάδου κύριας σύνταξης από το 14% στο 16% και συνολικά το ποσοστό των εισφορών στο 23,20%. Επομένως, ο αγρότης του παραδείγματός μας θα κληθεί να πληρώσει για ασφαλιστικές εισφορές συνολικά 23,20% x 4.923,12 = 1.142,16 ευρώ, δηλαδή 98,40 ευρώ παραπάνω σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Αντίστοιχα, για το 2019 το σύνολο των εισφορών (σ.σ. και πάλι το συνολικό εισόδημα παραμένει κάτω από το πλαφόν) θα είναι 25,20% x 4.923,12 = 1.240,62 ευρώ.
  • Αγρότης, με καθαρό φορολογητέο εισόδημα 5.000 ευρώ, θα πληρώσει το 2017 συνολικά για ασφαλιστικές εισφορές 1.059,96 ευρώ, οι οποίες κατανέμονται ως εξής: Εισφορές κύριας σύνταξης 699,96 ευρώ, υγειονομική περίθαλψη 347,52 ευρώ και εισφορά ΛΑΕ 12,48 ευρώ. Το 2018, η βάση υπολογισμού των εισφορών διαμορφώνεται ως εξής: Στα 5.000 ευρώ προστίθενται τα 1.059,96 ευρώ του προηγούμενου έτους και το άθροισμα μειώνεται κατά 15%, δηλαδή η βάση είναι 5.150,96 ευρώ. Από αυτή και μόνο την αλλαγή, η αύξηση στις εισφορές σύνταξης είναι 21,17 ευρώ, στις εισφορές υγείας 10,40 ευρώ (6,95% x 5.150,96 = 357,92 μείον 347,52 ευρώ) και στην εισφορά ΛΑΕ 0,39 ευρώ (12,87-12,48). Ταυτόχρονα, όμως, αυξάνεται και ο συντελεστής εισφορών κύριας σύνταξης από το 14% στο 16%, επομένως ο αγρότης θα πληρώσει για αυτές 824,15 ευρώ, δηλαδή 124,19 ευρώ παραπάνω σε σχέση με το 2017. Αν προσθέσουμε στο ποσό αυτό τα 10,40 και τα 0,39 ευρώ, συνολικά η αύξηση σε σχέση με το 2017 είναι 134,98 ευρώ (σύνολο εισφορών 1.194,94 ευρώ). Για το 2019 (καταργείται η έκπτωση 15% στο ακαθάριστο εισόδημα και, ταυτόχρονα, αυξάνεται ο συντελεστής για τη σύνταξη στο 18%), η βάση υπολογισμού είναι 6.194,94 ευρώ (5.000 συν 1.194,94 ευρώ) και συνολικά οι ασφαλιστικές εισφορές 1.561,12 ευρώ 25,20% x 6.194,94), δηλαδή 366,18 ευρώ παραπάνω σε σχέση με το 2018 και 501,16 ευρώ σε σχέση με το 2017.
  • Aγρότης με καθαρό φορολογητέο εισόδημα 8.000 ευρώ θα πληρώσει το 2017 ασφαλιστικές εισφορές 1.695,96 ευρώ. Για το 2018, για το ίδιο εισόδημα, η βάση υπολογισμού των εισφορών τα 9.441,56 ευρώ και θα πληρώσει συνολικά εισφορές 2.190,44 ευρώ (23,20% x 9.441,56). Για το 2019 η βάση υπολογισμού θα είναι τα 10.190,44 ευρώ και οι συνολικές εισφορές 2.567,99 ευρώ (25,20% x 10.190,44).
  • Αγρότης με φορολογητέο εισόδημα 10.000 ευρώ θα πληρώσει το 2017 ασφαλιστικές εισφορές 2.120,04 ευρώ. Το 2018, η βάση υπολογισμού εισφορών είναι 10.302,88 ευρώ και οι εισφορές στο σύνολό τους 2.390,26 ευρώ. Αντίστοιχα για το 2019, η βάση εισφορών είναι 12.390,26 ευρώ και οι συνολικές ασφαλιστικές εισφορές 3.122,34 ευρώ (25,20% x 12.390,26).
  • Αγρότης με φορολογητέο εισόδημα 15.000 ευρώ, για το 2017 θα πληρώσει σε ασφαλιστικές εισφορές 3.180,12 ευρώ. Το 2018, η βάση υπολογισμού εισφορών θα διαμορφωθεί στα 15.453,10 ευρώ και το σύνολο των εισφορών στα 3.585,11 ευρώ. Για το 2019, η βάση υπολογισμού διαμορφώνεται στα 18.585,11 ευρώ και οι συνολικές ασφαλιστικές εισφορές στα 4.683,44 ευρώ.
  • Αγρότης με φορολογητέο εισόδημα 20.000 ευρώ, το 2017 θα καταβάλει 4.239,96 ευρώ για ασφαλιστικές εισφορές. Το 2018, η βάση υπολογισμού εισφορών είναι τα 20.603,96 ευρώ και το σύνολο των εισφορών 4.780,11 ευρώ. Το 2019, η βάση υπολογισμού εισφορών είναι τα 24.780,11 ευρώ και το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών που θα πρέπει να καταβληθούν θα είναι 6.244,58 ευρώ.
  • Αγρότης με φορολογητέο εισόδημα 25.000 ευρώ, το 2017, θα καταβάλει 5.300,04 ευρώ για ασφαλιστικές εισφορές. Για το ίδιο εισόδημα, το 2018 η βάση υπολογισμού των εισφορών διαμορφώνεται σε 25.755,03 ευρώ και οι συνολικές ασφαλιστικές εισφορές σε 5.975,16 ευρώ. Το 2018, η βάση υπολογισμού ανεβαίνει στα 30.975,16 ευρώ και οι συνολικές εισφορές στα 7.805,74 ευρώ.