Αποκάλυψη: Δισεκατομμυριούχοι οι «τελικοί δικαιούχοι» των γεωργικών επιδοτήσεων ύψους 3 δισ. ευρώ από την ΕΕ
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Guardian, η Ευρωπαϊκή Ένωση χορήγησε γενναιόδωρες γεωργικές επιδοτήσεις στις εταιρείες περισσότερων από δώδεκα δισεκατομμυριούχων μεταξύ 2018 και 2021, συμπεριλαμβανομένων επιχειρήσεων που ανήκουν στον πρώην πρωθυπουργό της Τσεχίας Andrej Babiš και στον Βρετανό επιχειρηματία Sir James Dyson.
Έτσι, οι δισεκατομμυριούχοι ήταν οι «τελικοί δικαιούχοι» 3,3 δισ. ευρώ επιδοτήσεων της ΕΕ κατά την τετραετία, περίοδο που χιλιάδες μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις έκλεισαν, σύμφωνα με την ανάλυση επίσημων αλλά «σκοτεινών» στοιχείων από τα κράτη-μέλη της ΕΕ.
Ανάμεσα στους 17 πάμπλουτους δικαιούχους βρίσκονται ονόματα που φιγουράρουν στον κατάλογο των πλουσίων του Forbes για το 2022, όπως ο Babiš, πρώην πρωθυπουργός της Τσεχίας, ο οποίος αθωώθηκε τον Φεβρουάριο για απάτη σχετικά με αγροτικές επιδοτήσεις, ο Dyson, ο Βρετανός μεγιστάνας-εφευρέτης της ηλεκτρικής σκούπας που υποστήριξε ότι η Βρετανία πρέπει να αποχωρήσει από την ΕΕ και του οποίου η εταιρεία έλαβε πληρωμές πριν από το Brexit, και ο Guangchang Guo, ένας Κινέζος επενδυτής στον οποίο ανήκει η ποδοσφαιρική ομάδα Wolverhampton Wanderers.
Άλλοι δισεκατομμυριούχοι που επωφελούνται από τα κονδύλια των φορολογουμένων της ΕΕ είναι ο Clemens Tönnies, Γερμανός μεγιστάνας του κρέατος, ο οποίος παραδέχτηκε ότι «έκανε λάθος» για τον Βλαντιμίρ Πούτιν το 2022, ο Anders Holch Povlsen, Δανός δισεκατομμυριούχος και ιδιοκτήτης γης στο Ηνωμένο Βασίλειο, και ο Kjeld Kirk Kristiansen, Δανός κατασκευαστής παιχνιδιών και πρώην διευθύνων σύμβουλος της Lego.
Ανισότητες
«Είναι τρέλα», δήλωσε ο Benoît Biteau, Γάλλος βιοκαλλιεργητής και ευρωβουλευτής των Πρασίνων στην τελευταία ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Guardian. «Η συντριπτική πλειονότητα των αγροτών αγωνίζεται να ζήσει».
Οι αυστηροί κανόνες προστασίας προσωπικών δεδομένων και οι περίπλοκες αλυσίδες ιδιοκτησίας των εταιρειών σημαίνουν ότι δεν ήταν δυνατό να ελεγχθεί επαρκώς ποιος παίρνει τα χρήματα. Σε μελέτη που ανέθεσε η επιτροπή δημοσιονομικού ελέγχου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2021, ερευνητές του Κέντρου Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (Ceps) διαπίστωσαν ότι είναι «επί του παρόντος de facto αδύνατο» να προσδιοριστούν με σιγουριά οι μεγαλύτεροι τελικοί δικαιούχοι των χρηματοδοτήσεων της ΕΕ.
Για να κάνουν την καλύτερη δυνατή εκτίμηση, οι ερευνητές συνέδεσαν τα δεδομένα για τους δικαιούχους από κάθε κράτος-μέλος με μια εμπορική βάση δεδομένων εταιρειών. Δουλεύοντας αντίστροφα, εντόπισαν τα άτομα που κατείχαν τουλάχιστον το 25% μιας εταιρείας σε κάθε στάδιο της αλυσίδας ιδιοκτησίας για να υπολογίσουν τους «τελικούς δικαιούχους».
Η ανάλυση εξέτασε τα φυσικά πρόσωπα στο τέλος μιας αλυσίδας εταιρειών, σύμφωνα με τον Damir Gojsic, ερευνητή των χρηματοπιστωτικών αγορών, ο οποίος συνέγραψε την έκθεση της Ceps και επικαιροποίησε την ανάλυση για την Guardian. «Ιδανικά, θα έπρεπε να εστιάσετε στους εκατομμυριούχους, αλλά δεν υπάρχει κατάλογος εκατομμυριούχων εκεί έξω».
Ο Gojsic διαπίστωσε ότι 17 δισεκατομμυριούχοι είχαν λάβει γεωργικά επιδόματα της ΕΕ μέσω εταιρειών που τους ανήκαν εξ ολοκλήρου ή εν μέρει κατά την τετραετή περίοδο. Το συνολικό ποσό των χρημάτων που συνδέονταν με τους δισεκατομμυριούχους ήταν 3,3 δισ. ευρώ, αλλά η αλυσίδα των εταιρειών ήταν πολύ περίπλοκη και ασαφής για να σταθμιστούν τα ποσά ανάλογα με το ποσοστό ιδιοκτησίας τους, είπε.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν τα χρήματα επειδή πήγαν σε περιφερειακούς φορείς που αναδιανέμουν τα μετρητά.
Οι περισσότεροι από τους 17 δισεκατομμυριούχους-δικαιούχους δεν απάντησαν σε αιτήματα της εφημερίδας να σχολιάσουν το ρεπορτάζ, ενώ κάποιοι από αυτούς αρνήθηκαν να μιλήσουν.
Την ίδια στιγμή, ο Dyson έγραψε πέρυσι μια επιστολή στην Guardian στην οποία υποστήριζε ότι «ποτέ δεν στήριξε τις θέσεις της ΚΑΠ». Εκπρόσωπος της Dyson Farming δήλωσε ότι η οικογένεια είχε επενδύσει 140 εκατ. λίρες για τη βιώσιμη βελτίωση των αγροκτημάτων και των γεωργικών εκτάσεων της, εκτός από το κόστος της γης, το οποίο «επισκιάζει κάθε πληρωμή επιδότησης» που έλαβε η Dyson Farming Ltd. «Οι εταιρείες της έχουν επίσης συνεισφέρει πολλές εκατοντάδες εκατομμύρια λίρες σε φόρους και δασμούς στην ΕΕ».
«Οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις απασχολούν σήμερα περισσότερους από 250 εργαζόμενους και χρησιμοποιούν την τεχνολογία και την καινοτομία για να υποστηρίξουν την επισιτιστική ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου. Μόνο το 2023, η Dyson Farming παρήγαγε με βιώσιμο τρόπο 40.000 τόνους σιταριού, 12.000 τόνους πατάτας και 750 τόνους φράουλες εκτός εποχής, με τις οποίες αποφεύγονται τα αεροπορικά μίλια και το αποτύπωμα άνθρακα όπως σε φρούτα που εισάγονται από το εξωτερικό», κατέληξε ο εκπρόσωπος της εταιρείας.
Από την πλευρά του, ο Thomas Dosch, επικεφαλής δημόσιων υποθέσεων της Tönnies, δήλωσε ότι η εταιρεία υποστηρίζει έναν «αναπροσανατολισμό» της ευρωπαϊκής γεωργικής πολιτικής, έτσι ώστε οι αγρότες που εργάζονται με φιλικούς προς το περιβάλλον τρόπους να αποζημιώνονται για τη σχετική απώλεια εισοδήματος. «Δεν θα πρέπει να καταβάλλονται επιδοτήσεις για την ποσότητα των προϊόντων ή να πριμοδοτούνται σύμφωνα με την έκταση», δήλωσε στην Guardian.
