ΕΕ-ΗΠΑ: Διατλαντική συμφωνία με κέρδη και ζημιές για όλους
Σε μία σημαντική εμπορική συμφωνία, που δίνει τέλος σε ένα εξάμηνο αβεβαιότητας για το παγκόσμιο εμπόριο, κατέληξαν την Κυριακή οι ΗΠΑ με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Λίγες ημέρες πριν από την προθεσμία της 1ης Αυγούστου και την απειλή για επιβολή δασμών 30% από τις ΗΠΑ προς τα ευρωπαϊκά εισαγόμενα προϊόντα, ο Ντόναλντ Τραμπ και η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν «έδωσαν τα χέρια» και συμφώνησαν για δασμό 15% στα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων.
Ορισμένα προϊόντα, όπως τα αεροσκάφη και τα εξαρτήματά τους, ορισμένα χημικά, φαρμακευτικά και αγροτικά προϊόντα, δεν θα υπόκεινται σε δασμούς, δήλωσε η φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξη Τύπου μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας. Είπε, επίσης, ότι ο νέος δασμός 15% δεν θα προστεθεί σε τυχόν δασμούς που ήδη ισχύουν.
Ο δασμολογικός συντελεστής 15% είναι, βέβαια, υψηλότερος από τους βασικούς δασμούς 10% που ήλπιζε η ΕΕ, αλλά επιτρέπει στον Τραμπ και στη φον ντερ Λάιεν να επικοινωνήσουν τη διαπραγμάτευση ως «επιτυχία» και των δύο πλευρών, παρόλο που στην πραγματικότητα δεν κερδίζει κανείς τίποτα.
Τώρα ξεκινούν οι πιο σκληρές διαπραγματεύσεις και τα «παζάρια», καθώς η Γαλλία σίγουρα θα επιδιώξει να εξαιρεθεί το ευρωπαϊκό κρασί από τον υψηλό δασμολογικό συντελεστή. Επίσης, η Ολλανδία θέλει εξαίρεση για τις εξαγωγές μπύρας. Η Ισπανία και η Ιταλία θα θελήσουν να διασώσουν το ελαιόλαδο, με τη δεύτερη να προσθέτει και το τυρί στο «παζάρι» και ιδιαίτερα την παρμεζάνα. Τελευταία και καταϊδρωμένη, ίσως, προσέλθει και η Ελλάδα, ζητώντας να εξαιρεθούν οι επιτραπέζιες ελιές και η κομπόστα.
Μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας, ο Τραμπ δήλωσε ότι η ΕΕ συμφώνησε, επίσης, να αγοράσει αμερικανικό φυσικό αέριο (LNG) αξίας 750 δισ. δολαρίων και να επενδύσει επιπλέον 600 δισ. δολάρια στις ΗΠΑ, πάνω από τα τρέχοντα επίπεδα. Είπε, επίσης, ότι η Ένωση θα «αγοράσει στρατιωτικό εξοπλισμό αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων», αλλά δεν έδωσε συγκεκριμένο ποσό σε δολάρια. «Είναι μια πολύ ισχυρή συμφωνία, είναι μια πολύ μεγάλη συμφωνία, είναι η μεγαλύτερη από όλες τις συμφωνίες», πρόσθεσε.
«Είναι μια καλή συμφωνία, είναι μια τεράστια συμφωνία, με σκληρές διαπραγματεύσεις», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν μετά τη συνάντηση. Η πρόεδρος της Κομισιόν εξήγησε στους δημοσιογράφους ότι «δημιουργούμε μεγαλύτερη προβλεψιμότητα για τις επιχειρήσεις σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς. Αυτό είναι απαραίτητο για τις εταιρείες μας, ώστε να είναι σε θέση να σχεδιάζουν και να επενδύουν. Εξασφαλίζουμε άμεση δασμολογική ελάφρυνση. Αυτό θα έχει σαφή αντίκτυπο στα αποτελέσματα των εταιρειών μας και με αυτήν τη συμφωνία εξασφαλίζουμε πρόσβαση στη μεγαλύτερη εξαγωγική μας αγορά. Ταυτόχρονα, θα δώσουμε καλύτερη πρόσβαση στα αμερικανικά προϊόντα στην ευρωπαϊκή αγορά». Μίλησε και για ισχυρή «εξωτερική οικονομική διπλωματία της ΕΕ», καθώς «δημιουργούμε νέες εμπορικές συνεργασίες σε όλο τον κόσμο».
Για το θέμα των επιμέρους διαπραγματεύσεων σχετικά με την εξαίρεση ορισμένων αγροδιατροφικών προϊόντων από τους δασμούς, η φον ντερ Λάιεν είπε στους δημοσιογράφους ότι «αυτό θα αποσαφηνιστεί τις επόμενες εβδομάδες, μετά από διμερή διάλογο».
Αντίδραση των Ευρωπαίων ηγετών
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έσπευσαν να επικροτήσουν τη συμφωνία, ανακουφισμένοι που η Ένωση φαίνεται να απέφυγε έναν εμπορικό πόλεμο, αλλά ορισμένοι εξέφρασαν επιφυλάξεις σχετικά με τους όρους της.
Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας, Micheal Martin, δήλωσε ότι η συμφωνία «φέρνει σαφήνεια και προβλεψιμότητα στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ». Ο Γερμανός καγκελάριος, Friedrich Merz, χαιρέτισε τη νέα συμφωνία, αναφέροντας τα οφέλη που θα αποφέρει στην αυτοκινητοβιομηχανία της χώρας. «Με τη συμφωνία στις διαπραγματεύσεις ΕΕ-ΗΠΑ για τους δασμούς, αποφεύχθηκε μια εμπορική σύγκρουση, η οποία θα είχε πλήξει σοβαρά την εξαγωγική οικονομία της Γερμανίας», δήλωσε σε ανακοίνωση.
«Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την αυτοκινητοβιομηχανία, για την οποία οι τρέχοντες δασμοί του 27,5% μειώθηκαν σχεδόν στο μισό, στο 15%. Ειδικά σε αυτόν τον τομέα, η ταχεία μείωση των δασμών έχει μεγάλη σημασία», πρόσθεσε. Ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας, Ντικ Σουφ, δήλωσε σε ανάρτησή του στο X ότι «καλύτερα να μην υπήρχαν δασμοί», αλλά επαίνεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής συμφωνίας. Είπε ότι η συμφωνία που βρίσκεται σε εξέλιξη «παρέχει μεγαλύτερη σαφήνεια στις επιχειρήσεις μας και φέρνει μεγαλύτερη σταθερότητα στην αγορά».
Η ιταλική κυβέρνηση εξέδωσε δήλωση στην οποία αναφέρεται ότι η συμφωνία συμβάλλει στην αποφυγή «άμεσης σύγκρουσης μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού» και «εγγυάται τη σταθερότητα» μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη δήλωση αναφέρεται, επίσης, ότι η Ιταλία θεωρεί «βιώσιμα» τα δασμολογικά τέλη ύψους 15%, εφόσον το ποσοστό αυτό περιλαμβάνει τα προηγούμενα δασμολογικά τέλη και δεν προστίθεται σε αυτά.
Είχε προηγηθεί προειδοποιητικό μήνυμα από τη βιομηχανία ελαιολάδου
Λίγες μέρες πριν από την επίτευξη της συμφωνίας, η ισπανική Deoleo, ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου στον κόσμο, ανέφερε ότι οι Αμερικανοί καταναλωτές ενδέχεται να επηρεαστούν από την απειλή της κυβέρνησης Τραμπ να επιβάλει δασμούς 30% στις εισαγωγές από την ΕΕ.
«Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου το 95% του ελαιολάδου που καταναλώνεται στις ΗΠΑ είναι εισαγόμενο, οπότε τέτοιες πολιτικές θα επηρεάσουν τους τελικούς καταναλωτές», είχε δηλώσει ο διευθύνων σύμβουλος της Deoleo, Cristübal Valdés, σε email προς το CNBC.
Το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας προσφοράς ελαιολάδου προέρχεται από τη Μεσόγειο, με χώρες της Νότιας Ευρώπης όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα να συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων παραγωγών αυτού του πολύτιμου προϊόντος. Η Ισπανία, ειδικότερα, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου στην ΕΕ και αποτελεί παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τις τιμές.
Στο πλαίσιο της προετοιμασίας της για την αύξηση των δασμών, ο κ. Valdés της Deoleo δήλωσε ότι η εταιρεία σκοπεύει να εντείνει τις προσπάθειές της στον τομέα της επικοινωνίας, του μάρκετινγκ και της εμπλοκής των καταναλωτών, προκειμένου να διασφαλίσει ότι το ελαιόλαδο θα παραμείνει βασικό προϊόν καθημερινής κατανάλωσης.
«Πέρα από τον θεσμικό διάλογο, ενισχύουμε την αξία της πρότασής μας στις ΗΠΑ μέσω εκστρατειών ευαισθητοποίησης των καταναλωτών σχετικά με τα οφέλη του ελαιολάδου και μια ανανεωμένη δέσμευση προς τις μάρκες μας, ειδικά την Bertolli, η οποία σήμερα αντιπροσωπεύει την εμπιστοσύνη και τη συνέπεια για τους Αμερικανούς καταναλωτές», δήλωσε ο Valdés.
