Στη διευκόλυνση της αναμόρφωσης του συστήματος τροφίμων κατά τρόπο που να ωφελεί το κλίμα, τη βιοποικιλότητα και τους ανθρώπους στοχεύει ένα νέο, «περιεκτικό» πρότζεκτ της ΕΕ υπό την ονομασία CLEVERFOOD.
Σήμερα, το σύστημα τροφίμων της Ευρώπης ευθύνεται για το 1/3 των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ηπείρου, ενώ διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη δημόσια υγεία. Το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης ηγείται της πρωτοβουλίας CLEVERFOOD, με στόχο να υποστηρίξει τη μετάβαση προς ένα πιο βιώσιμο σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης τροφίμων προς όφελος της υγείας των ανθρώπων και του πλανήτη.
Με χρηματοδότηση 8,1 εκατομμυρίων ευρώ από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» (Horizon Europe), το έργο στοχεύει να μετατρέψει τον ευρωπαϊκό κλάδο τροφίμων σε ένα σύστημα πιο φιλικό προς το κλίμα, προστατευτικό προς τη φύση και τη βιοποικιλότητα και σε αρωγό της δημόσιας υγείας σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Οι συντονιστές του έργου πιστεύουν ότι πρόκειται για μια σημαντική παρέμβαση, διότι επί του παρόντος υπάρχει «ανεπαρκής» συντονισμός, συνεργασία και αμοιβαία ανταλλαγή γνώσεων μεταξύ των εν εξελίξει έργων, πρωτοβουλιών, πολιτικών για τα τρόφιμα και συζητήσεων σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης στην ΕΕ σχετικά με τον απαραίτητο μετασχηματισμό του συστήματος τροφίμων. «Ο σκοπός του CLEVERFOOD είναι να συνενώσει όλα αυτά τα υπάρχοντα έργα.
Πολλές καλές πρωτοβουλίες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη στην ΕΕ, όπως αυτές που εργάζονται για τη μείωση των αγροτικών εκπομπών και την προώθηση της βιοποικιλότητας και της υγείας. Ωστόσο, είναι κατακερματισμένες και δεν διακρίνονται από μια συνολική συνεργατική προσέγγιση. Η συνεργασία πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο, εάν θέλουμε στα αλήθεια να πραγματοποιήσουμε την αλλαγή», εξηγεί στο Food Navigator ο Marin Lysak, διδάκτωρ του Τμήματος Φυτικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης.
Προκειμένου να διευκολύνουν τη συστημική αλλαγή, οι ερευνητές στοχεύουν να φέρουν σε άμεση επαφή κυβερνητικούς φορείς, πανεπιστήμια, βιομηχανίες και ομάδες συμφερόντων σε όλη την Ευρώπη, ενισχύοντας τη συνεργασία, τον συντονισμό και τη συνέργεια μεταξύ αναδυόμενων και μελλοντικών έργων της ΕΕ που επικεντρώνονται στον μετασχηματισμό του συστήματος τροφίμων. Μαζί με το Τμήμα Φυτικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, σε αυτή την προσπάθεια θα συμπράξουν συνολικά 23 παράγοντες, σχηματίζοντας μια κοινοπραξία που θα προωθήσει το έργο.
Εκτός από την πτυχή της συνεργασίας, ένας από τους κύριους τομείς εστίασης του έργου είναι η κοινοτική νομοθεσία και οι ενέργειες προάσπισης. Αυτό εικάζεται ότι θα ανοίξει τον δρόμο σε πανευρωπαϊκές πολιτικές που υποστηρίζουν τα υγιεινά και βιώσιμα συστήματα τροφίμων.
Για παράδειγμα, οι υψηλοί δείκτες εξυπηρέτησης χρέους προς εισόδημα σε όλους τους φορείς του ευρωπαϊκού συστήματος τροφίμων εμποδίζουν τους αγρότες και τους καινοτόμους παράγοντες του κλάδου να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες και πρακτικές που απαιτούνται για τη μετάβαση σε ένα κυκλικό μέλλον με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και πιο φυτικές δίαιτες.
Οι ερευνητές επιμένουν ότι αυτή είναι μια κατάσταση για την οποία οι πολιτικοί πρέπει να βρουν άμεσα λύσεις.
