Με τις φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές στο χωράφι να βρίσκονται τόσο μέσα στον σχεδιασμό της στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο» όσο και της νέας ΚΑΠ, δύο καθηγητές από την Αμερικανική Γεωργική Σχολή εξηγούν στην «ΥΧ» τη σημασία της εκπαίδευσης των μαθητών και των σπουδαστών σε γεωργικές πρακτικές που συμβάλλουν στην αύξηση της δέσμευσης άνθρακα και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, όπως η γεωργία διατήρησης των εδαφών.
Με αφορμή τη σπορά τριών ειδών σίτου (Simeto, Tirex και Claudio), με τη χρήση ειδικής μηχανής για καλλιέργεια μέσω μηδενικής κατεργασίας του εδάφους, που προχώρησε το Επαγγελματικό Λύκειο της ΑΓΣ για τις ανάγκες της Γ’ τάξης της Φυτικής Παραγωγής, παρουσία μαθητών και σπουδαστών, ο τεχνολόγος γεωπόνος και καθηγητής του Επαγγελματικού Λυκείου, Πέτρος Ευαγγέλου, και ο καθηγητής του τμήματος Περιβαλλοντικών Συστημάτων του Perrotis College, Δρ. Χρήστος Βασιλικιώτης, καταγράφουν τα πλεονεκτήματα τέτοιων συστημάτων και τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να προωθηθούν μέσω της εκπαίδευσης. «Προσπαθούμε να δείξουμε στους μαθητές μέσω της εκπαίδευσης νέες τεχνικές και συστήματα που προστατεύουν το περιβάλλον, αλλά “προστατεύουν” και την τσέπη του παραγωγού.
Επίσης, τους υπενθυμίζω συχνά ότι όταν βγουν στον αγρό να δουλέψουν, να μην ξεχνούν τις λέξεις “αγρότης-επιχειρηματίας”. Να αναζητούν, δηλαδή, πρακτικές και εργαλεία που θα τους βοηθήσουν να κρατήσουν την εκμετάλλευσή τους βιώσιμη και παραγωγική με το χαμηλότερο δυνατό αποτύπωμα», τονίζει ο κ. Ευαγγέλου.
Τα οφέλη της μηδενικής κατεργασίας του εδάφους
Η πρακτική της μηδενικής κατεργασίας προστατεύει το έδαφος, το οποίο είναι ο κύριος πόρος του αγρότη. Όπως εξηγεί ο κ. Ευαγγέλου, «με τη μέθοδο της μηδενικής κατεργασίας δεν γίνεται αναμόχλευση του εδάφους και, σε αροτραίες καλλιέργειες, η μόνη παρέμβαση είναι η διάνοιξη του αυλακίου για την τοποθέτηση του σπόρου. Για τη σπορά χρησιμοποιούνται ειδικές μηχανές, που έχουν τη δυνατότητα να τοποθετήσουν και να καλύψουν τους σπόρους μέσα από τα φυτικά υπολείμματα. Είναι η μέθοδος που ανταποκρίνεται καλύτερα με τα χαρακτηριστικά που επιδιώκει η γεωργία συντηρήσεως, προσφέροντας τις μέγιστες δυνατότητες συντήρησης της γονιμότητας του εδάφους».
Τον περασμένο Ιούνιο, το Perrotis College προχώρησε και εκείνο σε σπορά καλαμποκιού με τη μέθοδο της μηδενικής κατεργασίας.
Ο κ. Βασιλικιώτης τονίζει ότι «το έδαφος είναι ένας ζωντανός οργανισμός που διαθέτει τους δικούς του μικροοργανισμούς, οι οποίοι βοηθούν στην καλύτερη δομή του, αλλά και στην καλύτερη απορρόφηση του νερού. Η ακατεργασία διατηρεί τους μικροοργανισμούς αυτούς, δημιουργώντας πολλαπλά οφέλη για την καλλιέργεια, μειώνοντας τη χρήση των χημικών που χρειάζονται».
Η σημασία της εκπαίδευσης
Η πρακτική εκπαίδευση, εκείνη δηλαδή που μπορεί να δείξει στην πράξη στους εν δυνάμει αγρότες τα πλεονεκτήματα μιας τεχνικής, είναι ένας από τους τρόπους για να προωθηθούν τέτοιου είδους φιλοπεριβαλλοντικές πρακτικές. Όπως εξηγεί ο κ. Ευαγγέλου, «είναι δύσκολο ένας μεγαλύτερος αγρότης που δεν έχει ξαναδεί κάτι παρόμοιο και δεν γνωρίζει τα οφέλη του, να ξεκινήσει να καλλιεργεί με έναν διαφορετικό τρόπο.
Αντίθετα, οι νέοι που θα έχουν εκπαιδευτεί και θα ξεκινήσουν τη δική τους εκμετάλλευση, θα έχουν στο μυαλό τους αυτές τις γνώσεις. Θα γνωρίζουν, επίσης, ότι χρειάζεται ένα διάστημα περίπου τριών χρόνων, έτσι ώστε να αρχίσει να αποδίδει στο μέγιστο η συγκεκριμένη πρακτική, ενώ χρειάζονται και τα κατάλληλα μηχανήματα. Μετά, όμως, από τα τρία χρόνια το χωράφι αρχίζει να αλλάζει συνήθειες και πολλές φορές τέτοιες μεταχειρίσεις έχουν ίδια παραγωγή με τον κλασικό τρόπο ή πολλές φορές η παραγωγή είναι μεγαλύτερη και τα έξοδα λιγότερα».
Τέλος, ο κ. Βασιλικιώτης προσθέτει ότι η εκπαίδευση είναι σημαντική, «καθώς ένας αγρότης θα έχει αναπτύξει έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης και θα γνωρίζει πώς να εφαρμόζει τέτοιου είδους πρακτικές».
