Εκτυπωμένα τρόφιμα και πρωτεΐνες από έντομα

Είμαστε ό,τι τρώμε.

Η υγεία μας εξαρτάται από την τροφή μας. Οι νέες ανακαλύψεις και τάσεις στη διατροφή θα επηρεάσουν τις επιλογές των καταναλωτών και αποτελούν οδηγό για την αγροτική παραγωγή.

Θα φτάσει, άραγε, η στιγμή που το μάρκετινγκ για τις πωλήσεις αγροτικών προϊόντων θα μπορούσε να είναι «αληθινά καλλιεργημένα τρόφιμα. Κρέας από ζώα. Δοκιμάστε το φαγητό των παππούδων μας»; Οι νέες εξελίξεις με την εκτύπωση τροφίμων, αλλά και τις εγκρίσεις εκτροφής εντόμων δείχνουν ότι το σενάριο αυτό δεν είναι καθόλου απίθανο. Η τεχνολογία τρισδιάστατης εκτύπωσης έχει φτάσει, πλέον, στο σημείο να μπορεί να εκτυπώσει τρόφιμα, με τους υποστηρικτές της, μάλιστα, να τα χαρακτηρίζουν νόστιμα, όμορφα και, ταυτόχρονα, υγιεινά. 

Είναι ασφαλή τα εκτυπωμένα τρόφιμα;

Μέσω αυτής της διαδικασίας θα μπορεί να υπάρξει ελαχιστοποίηση των μεταφορικών, μείωση της σπατάλης τροφίμων και περιορισμός της πολυπλοκότητας των σύγχρονων logistics, ενώ θα δίνεται η δυνατότητα στους επαγγελματίες να δημιουργούν περίπλοκα σχέδια. Για να εκτυπωθούν, όμως, τρόφιμα, απαιτείται πρώτη ύλη και πιο συγκεκριμένα πουρές από διάφορα υλικά. Στην όλη διαδικασία δεν υπάρχει θερμική επεξεργασία, δηλαδή ψήσιμο, ωστόσο στους σχεδιασμούς συμπεριλαμβάνεται η χρήση λέιζερ για το ψήσιμο αυτών των «τροφών».

Καλά όλα αυτά, αλλά τα εν λόγω τρόφιμα είναι βρώσιμα; Είναι ασφαλή; «Τα βρώσιμα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τρισδιάστατη εκτύπωση είναι πολλά, όπως η ζύμη, η λιωμένη σοκολάτα, ο πουρές πατάτας, καθώς και εξειδικευμένα συστατικά, όπως πρωτεΐνες που προέρχονται από φύκια ή έντομα.

Όμως, χρειάζεται να θεσπιστούν συστήματα υποστήριξης και κανονισμοί που θα δημιουργήσουν ένα πλαίσιο για τις νέες εφαρμογές», αναφέρεται στο διαδικτυακό περιοδικό BNN. 

Έγκριση τεσσάρων εντόμων για κατανάλωση

Στο μεταξύ, ήδη τέσσερα έντομα έχουν λάβει έγκριση για την κυκλοφορία τους ως τρόφιμα στην ΕΕ. Πρόκειται για τον γρύλο (house cricket), το κίτρινο σκουλήκι των τροφίμων (yellow mealworm), την αποδημητική ακρίδα (migratory locus) και το μικρότερο σκαθάρι (alphitobius diaperionus). Επίσης, ο οικιακός γρύλος (acheta domesticus) μπορεί να διατίθεται μόνο σε μορφή σκόνης, ενώ εξετάζονται ακόμη οκτώ αιτήσεις για την έγκριση της κατανάλωσης εντόμων στην ΕΕ. Τα έντομα θεωρούνται καλή πηγή πρωτεϊνών, ενώ η εκτροφή τους επιβαρύνει πολύ λιγότερο το περιβάλλον από ό,τι η εκτροφή μεγάλων ζώων.

Όσον αφορά την ένταξη των εντόμων στη διατροφή των πολιτών, η Ευρωπαϊκή Ένωση τονίζει ότι από την πλευρά της θα πιστοποιηθεί η ασφάλεια αυτών των τροφίμων, ωστόσο τα υπόλοιπα αποτελούν επιλογή των πολιτών. Ο Διεθνής Οργανισμός για τη Διατροφή και τη Γεωργία (FAO) του ΟΗΕ τονίζει ότι τα έντομα θα μπορούσαν να ενταχθούν στη διατροφή περισσότερων ανθρώπων στον πλανήτη. «Είναι μια εξαιρετικά θρεπτική και υγιεινή πηγή τροφής, με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, πρωτεΐνες, βιταμίνες, φυτικές ίνες και μέταλλα. Αποτελούν, λοιπόν, μια εναλλακτική πηγή πρωτεΐνης που διευκολύνει τη στροφή προς την υγιεινή και τη βιώσιμη διατροφή».

Ήδη, πάντως, έχουν γίνει επενδύσεις στον συγκεκριμένο τομέα από εταιρείες που προωθούν την καινοτομία, αλλά παράλληλα διαθέτουν τεχνογνωσία, καθώς εκτρέφουν έντομα για τη διατροφή ζώων ή για τη χρησιμοποίησή τους σε διαδικασίες ανακύκλωσης απορριμμάτων. 

Πάντως, ένα πολύ συχνό πρόσθετο που χρησιμοποιείται στα τρόφιμα, τα οποία, μάλιστα, καταναλώνονται και από παιδιά, προέρχεται ήδη από έντομα. Πρόκειται για την ουσία που ονομάζεται καρμινικό οξύ (Ε120), στην οποία οφείλεται το κόκκινο χρώμα στα αλλαντικά, στα παιδικά ζελεδάκια και σε άλλα επεξεργασμένα τρόφιμα.

Το καρμινικό οξύ είναι μια χημική ουσία με κόκκινη απόχρωση, που παράγεται από τα θηλυκά έντομα και τα αβγά τους του είδους Cochineal Dactylopius Coccus Casta, ενός μικρού μεγέθους εντόμου, που ζει στους κάκτους Νopal του γένους Opuntia, ή αλλιώς φραγκοσυκιά. 

Ήδη, τέσσερα έντομα έχουν λάβει έγκριση για την κυκλοφορία τους ως τρόφιμα στην ΕΕ. Πρόκειται για τον γρύλο, το κίτρινο σκουλήκι των τροφίμων, την αποδημητική ακρίδα και το μικρότερο σκαθάρι