Ελαιοκομία: Οι καιρικές συνθήκες ευνόησαν τις ελιές, αλλά και τον δάκο
Σε ένα μεταβαλλόμενο τοπίο από πλευράς τιμής και ζήτησης, η ελαιοκομία διανύει την τελική ευθεία για τη συγκομιδή, καθώς βρίσκεται σε εξέλιξη η καρπόδεση της ελιάς σε όλη τη χώρα και, ταυτόχρονα, εμφανίζονται οι πρώτοι πληθυσμοί του δάκου, που ευνοούνται από τον καιρό. Βέβαια, οι καλές καιρικές συνθήκες καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025, με εξαίρεση την Κρήτη, δίνουν την υπόσχεση για μια καλή ελαιοπαραγωγική χρονιά, αρκεί να παραμείνει σύμμαχος ο καιρός και να γίνουν έγκαιρα οι απαραίτητοι ψεκασμοί κατά του δάκου, που τους έχουν αναλάβει οι κατά τόπους Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας των περιφερειών.
Κρήτη: Η ανομβρία πλήττει και φέτος τους ελαιώνες
Την περαιτέρω μείωση της παραγωγής αναμένουν οι ελαιοπαραγωγοί της Κρήτης λόγω της μη σωστής καρπόδεσης, που οφείλεται, όπως ανέφεραν στην «ΥΧ», στην ανομβρία. Μάλιστα, οι εκτιμήσεις των ιθυνόντων κάνουν λόγο για παραγωγή στους 40.000 με 45.000 τόνους, με τη μείωση της σοδειάς 2025/26 να εκτιμάται σε ποσοστό της τάξης του 50%, σε σύγκριση με την ελαιοκομική χρονιά 2024/25.
«Η ανομβρία αποτελεί και φέτος το μεγαλύτερο πρόβλημα για την ελαιοπαραγωγή στην Κρήτη. Αυτή είναι και η βασική αιτία που δεν έχουμε ικανοποιητική καρπόδεση στις ελιές και οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν ότι τη φετινή ελαιοκομική χρονιά στο νησί θα κυμανθεί στους 40.000 με 45.000 τόνους», είπε στην «ΥΧ» ο Μιχάλης Καμπιτάκης, πρόεδρος της Οργάνωσης Παραγωγών του ΑΣ Κάτω Ασιτών, α’ αντιπρόεδρος του ΣΑΣΟΕΕ και μέλος του ΔΣ της Ένωσης Ηρακλείου.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι, αυτή την περίοδο, οι ελαιοπαραγωγοί αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το έντομο της ευδεμίδας, που έχει εμφανιστεί σε πολλά ελαιοχώραφα και αντιμετωπίζεται με ψεκασμούς.
Ο καιρός έδωσε ώθηση στον δάκο
Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Οικονομίας της Περιφέρειας Κρήτης, Σταύρο Τζεδάκη, η δακοκτονία στο νησί έχει αρχίσει σε ορισμένες περιοχές, ξεκινώντας από το Ηράκλειο. «Οι καιρικές συνθήκες ευνοούν φέτος την εμφάνιση του δάκου. Η δακοκτονία έχει ξεκινήσει, παρακολουθούμε στενά την εμφάνιση του δάκου και, όπου χρειάζεται, αντιμετωπίζουμε τους πληθυσμούς του εντόμου», τόνισε. Σε ό,τι αφορά την επικείμενη ελαιοπαραγωγή, ο αντιπεριφερειάρχης σημείωσε πως «φέτος αναμένεται μείωση, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ακόμη ξεκάθαρη εικόνα» και επεσήμανε πως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία κατά την ελαιοκομική χρονιά 2024-2025, η ελαιοπαραγωγή στην Κρήτη ανήλθε σε περίπου 85.000 με 90.000 τόνους.
Λέσβος: Μια μέση χρονιά αναμένουν οι ελαιοπαραγωγοί
Για μια μέση χρονιά, με ενδείξεις για μειωμένη παραγωγή, κάνουν λόγο οι πρώτες εκτιμήσεις των εκπροσώπων των ελαιοπαραγωγών στη Λέσβο. Όπως ανέφεραν στην «ΥΧ», δεν υπάρχει ακόμη σαφής εικόνα σε ό,τι αφορά την παραγωγή της νέας ελαιοκομικής χρονιάς 2025/26, ενώ η δακοκτονία στο νησί αναμένεται να ξεκινήσει στα τέλη Ιουνίου. «Ακόμη δεν έχουμε σαφή εικόνα για τη φετινή παραγωγή. Ενδεχομένως να είναι μια μέση παραγωγή, προς το χαμηλότερο», είπε χαρακτηριστικά ο Χρήστος Κουτλής, πρόεδρος του ΑΣ Ακρασίου Λέσβου.
Αναφερόμενος στην περσινή ελαιοκομική περίοδο, που η παραγωγή επλήγη από τις καιρικές συνθήκες και ιδιαίτερα από την ανομβρία και τους καύσωνες, ο ίδιος πρόσθεσε: «Πέρυσι τον Μάιο, οι εκτιμήσεις έδειχναν ότι η ελαιοπαραγωγή στη Λέσβο θα έφτανε τους 20.000 τόνους. Δυστυχώς, οι καιρικές συνθήκες που ακολούθησαν και ιδιαίτερα η ανομβρία έπληξαν την παραγωγή, η οποία την ελαιοκομική χρονιά 2024/2025 ανήλθε σε 12.000 με 13.000 τόνους».
Πελοπόννησος: Αντιμέτωπες με ελλείψεις προσωπικού οι ΔΑΟΚ
Συγκρατημένη αισιοδοξία επικρατεί στις ΔΑΟΚ της Πελοποννήσου, αφού όλα δείχνουν ότι πάμε σε μια καλή χρονιά από πλευράς παραγωγής. O μεγάλος φόβος είναι τα προβλήματα που μπορεί να παρουσιαστούν στις διευθύνσεις λόγω της έλλειψης προσωπικού, καθώς καταγράφηκαν ιδιαίτερα σημαντικές καθυστερήσεις στην ανακοίνωση των προσλήψεων. Από τη ΔΑΟΚ Λακωνίας, ο Γιάννης Ράλλης δήλωσε στην «ΥΧ»: «Αυτή η χρονιά έχει πάει καλύτερα από άποψη βροχών σε σύγκριση με την προηγούμενη. Η ανθοφορία και η καρπόδεση είναι καλύτερες σε σύγκριση με την περσινή χρονιά. Σε ό,τι αφορά τη δακοκτονία, η απόφαση για την πρόσληψη του προσωπικού καθυστέρησε να βγει, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία ανεξέλεγκτη κατάσταση σε ό,τι αφορά την πρώτη φάση του προγράμματος δακοκτονίας. Κανονικά, έπρεπε να αρχίσουμε από 10 Ιουλίου μέχρι το τέλος του μήνα. Κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο και τις ανάγκες θα προσπαθήσει να καλύψει το υπάρχον προσωπικό. Το καλό είναι ότι υπάρχει υπερεπάρκεια σε φάρμακα. Τέλος, βρισκόμαστε στη διαδικασία επιλογής εργολάβων».
Από τη ΔΑΟΚ Τριφυλίας, ο Αντώνης Παρασκευόπουλος δήλωσε ότι «αν και η ανθοφορία ήταν πολύ καλή, δεν συνεχίστηκε αυτή η εικόνα και στην καρπόδεση και έτσι πάμε για μια μέτρια χρονιά από πλευράς παραγωγής». Από την Αρκαδία η Φωτεινή Θεοδωρακοπούλου δήλωσε στην «ΥΧ»: «Η ανθοφορία, αλλά και η καρπόδεση ήταν πάρα πολύ καλές. Σε ό,τι αφορά τη δακοκτονία, είμαστε στη φάση των υπογραφών με τους εργολάβους, ώστε να είμαστε έτοιμοι στις αρχές Ιουλίου για τον ψεκασμό. Οι παγίδες θα τοποθετηθούν στο τέλος Ιουλίου».
Από την Κορινθία ο Γιάννης Καλαντζής τόνισε ότι «έχουμε καλή παραγωγή στην Κορινθία, αφού έχουμε πολύ καλή καρπόδεση. Επίσης, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι άρχισε να πετά ο δάκος πολύ νωρίς και οι πρώτες δακοσυλλήψεις είναι πολύ πλούσιες. Το μεγάλο πρόβλημα φέτος είναι η καθυστέρηση που καταγράφεται στην πρόσληψη των συμβασιούχων. Όλα δείχνουν ότι δεν θα προλάβουν τον πρώτο ψεκασμό και θα αναγκασθούν οι μόνιμοι να αναλάβουν τον ψεκασμό και αυτό είναι πολύ δύσκολο. Όπως αντιλαμβάνεστε, έχουν μπει ήδη οι δακοπαγίδες».
Από τη ΔΑΟΚ Αργολίδας, η Μαρία Μαραθιανού δήλωσε: «Το πρόβλημα με το προσωπικό είναι τεράστιο και φέτος θα έχουμε καθυστερήσεις μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Έτσι, αν και δεν είμαστε πολλοί, θα αναλάβουμε την υλοποίηση του έργου μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία των προσλήψεων. Έχουμε ήδη κρεμάσει τις παγίδες και, σύμφωνα με την εικόνα που υπάρχει μέχρι στιγμής, η καρπόδεση είναι αρκετά καλή και ο δάκος, εκτός από τρεις περιοχές που ήταν αυξημένος, στην υπόλοιπη Αργολίδα είναι σε χαμηλά επίπεδα».
Δυτική Ελλάδα: Ξεκινά η δακοκτονία
Την ερχόμενη εβδομάδα, εφόσον το επιτρέψουν οι καιρικές συνθήκες, ξεκινά το πρόγραμμα καταπολέμησης του δάκου της ελιάς σε Αιτωλοακαρνανία, Αχαΐα και Ηλεία, στο πλαίσιο του τριετούς προγράμματος της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, που ολοκληρώνεται φέτος.
Η έναρξη των δολωματικών ψεκασμών θεωρείται κρίσιμη, καθώς φέτος αναμένεται μειωμένη παραγωγή, με κυριότερη αιτία τις έντονες χαλαζοπτώσεις του περασμένου Απριλίου σε καλλιέργειες της Αμαλιάδας και της Στάμνας Αιτωλοακαρνανίας. Τα φαινόμενα αυτά συνέπεσαν με τη φάση της ανθοφορίας των ελαιοδέντρων, προκαλώντας σοβαρές ζημιές και επιδρώντας αρνητικά στην καρπόδεση.
Όπως ανέφερε στην «ΥΧ» ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (ΔΑΟΚ), Σάββας Βλάχος, «η εικόνα για τη φετινή παραγωγή θα αποσαφηνιστεί μετά την ολοκλήρωση των πρώτων εφαρμογών δακοκτονίας. Αν και σε αρκετές περιοχές η διαδικασία της καρπόδεσης και της ανθοφορίας έχει προχωρήσει, η συνολική εικόνα διαφέρει σημαντικά από ελαιώνα σε ελαιώνα. Οι υπηρεσίες της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας είναι καθ’ όλα έτοιμες να ξεκινήσουν τη διαδικασία, έχοντας ολοκληρώσει τον προγραμματισμό και τη στελέχωση των απαραίτητων συνεργείων».
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της περιφέρειας, στην Αιτωλοακαρνανία προβλέπεται η προστασία 2.641.394 ελαιοδέντρων με την εκτέλεση έως και δύο δολωματικών ψεκασμών. Στην Αχαΐα, θα καλυφθούν 618.000 δέντρα με αντίστοιχο αριθμό εφαρμογών, ενώ στην Ηλεία, όπου η ελαιοκαλλιέργεια είναι εκτενέστερη, το πρόγραμμα αφορά 4.167.000 δέντρα και προβλέπει έως τρεις ψεκασμούς.
Η επιτυχής εκτέλεση του προγράμματος δακοκτονίας αποτελεί φέτος κρίσιμο παράγοντα, όχι μόνο για την προστασία της παραγωγής, αλλά και για τη σταθεροποίηση της ποιότητας και της ποσότητας του ελαιολάδου που θα παραχθεί στους βασικούς ελαιοπαραγωγικούς νομούς της Δυτικής Ελλάδας.
Στερεά Ελλάδα: Καλή η εικόνα των δέντρων, αλλά τα προβλήματα είναι μπροστά
Οι καιρικές συνθήκες που επικράτησαν τον χειμώνα και την άνοιξη βοήθησαν σημαντικά τα ελαιόδεντρα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στην καρποφορία. Τα μέχρι τώρα δεδομένα προμηνύουν μια καλή χρονιά, εφόσον φυσικά το επιτρέψουν και οι καιρικές συνθήκες του καλοκαιριού, όπως αυτές θα διαμορφωθούν το επόμενο διάστημα. Όπως είναι γνωστό, ένα σημαντικό ποσοστό των ελαιοδέντρων της περιοχής, και ειδικότερα αυτών που προορίζονται για την παραγωγή ελαιολάδου, καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις, οι οποίες δεν αρδεύονται. Βρίσκονται, κυρίως, σε ημιορεινές περιοχές και τα εδάφη δεν είναι γόνιμα. Σύμφωνα με τον Γιάννη Ζαρμπούτη, γεωπόνο της ΔΑΟΚ Φθιώτιδας, «η εικόνα των δέντρων είναι καλή και οι καρποί αυτή την περίοδο βρίσκονται στο στάδιο της πήξης του πυρήνα, κυρίως στα πρώιμα ελαιόδεντρα».
Αναφερόμενος στο θέμα της φυτοπροστασίας και ειδικότερα στη δακοκτονία, υποστήριξε ότι η διαδικασία έχει ξεκινήσει, λόγω της παρουσίας του εντόμου. «Ωστόσο, το μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη τομεαρχών», δήλωσε και πρόσθεσε ότι το κόστος παραγωγής είναι υψηλό σε σύγκριση με τις τιμές που απολαμβάνουν οι παραγωγοί, ειδικά για την πράσινη ελιά ποικιλίας Άμφισσας, αλλά και για την τιμή του ελαιολάδου, η οποία κυμαίνεται στα 3,30 ευρώ το κιλό.
Κλείνοντας, σημείωσε ότι μέχρι και τη διαδικασία της συγκομιδής του καρπού, οι κύριοι κίνδυνοι, που απειλούν την παραγωγή, είναι «η πληθυσμιακή αύξηση του δάκου σε συνδυασμό με τις αδυναμίες στην καταπολέμησή του και το σημαντικό πρόβλημα της έλλειψης νερού, λόγω των μειωμένων βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων στην περιοχή».
Βοιωτία
Για καλή εικόνα των ελαιοδέντρων στην Περιφερειακή Ενότητα Βοιωτίας κάνει λόγο ο Χριστόφορος Σίσκος, γεωπόνος της ΔΑΟΚ Βοιωτίας. Ο ίδιος υποστήριξε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των καλλιεργειών ελιάς στη ζώνη ευθύνης του δεν αρδεύεται και ίσως αντιμετωπίσει προβλήματα σε περίπτωση καύσωνα το επόμενο διάστημα. Ωστόσο, εκτιμά ότι «εάν η θερμοκρασία ξεπεράσει τους 38 βαθμούς Κελσίου, αυτό μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην καταπολέμηση του δάκου, καθώς καταστρέφεται ο βιολογικός του κύκλος, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να επηρεάσει την καρποφορία».
Τέλος, και ο ίδιος έκανε λόγο για υποστελέχωση των γεωτεχνικών υπηρεσιών, γεγονός που δυσχεραίνει το έργο τους στην προστασία της ελαιοκαλλιέργειας.
Αν. Μακεδονία-Θράκη: Περιμένοντας τους… δακοκτόνους
Η ανθοφορία ήταν πολύ καλή, η καρπόδεση της ελιάς προχώρησε και «έχει μέγεθος μεγαλύτερο από τη φακή», μετέφερε στην «ΥΧ» ο διευθυντής Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της ΠΕ Καβάλας, Λεωνίδας Καστανάς, εξηγώντας ότι «σε ορισμένες περιοχές η καρπόδεση δεν ήταν τόσο μεγάλη. Προς το παρόν, δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε την παραγωγή». Η Διεύθυνση ετοιμάζεται για την εκκίνηση της δακοκτονίας στη Θάσο και θα προσληφθούν 79 εργάτες και δύο γεωπόνοι. Αρχικά, χρειάζεται να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες πρόσληψης, που για τους γεωπόνους γίνονται μέσω ΑΣΕΠ και είναι χρονοβόρες, και, έπειτα, χρειάζεται να είναι επιδεκτικός ο καρπός για ψεκασμούς. Σημείωσε, επίσης, ότι «χρειάζονται περισσότερο προσωπικό, αλλά δεν υπάρχει προσφορά». Μάλιστα, ξεκίνησαν διαγωνιστική διαδικασία για ανάθεση σε εργολάβο, ο διαγωνισμός βγήκε άγονος και επέστρεψαν στην αυτεπιστασία.
Το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας δείχνει να χαρακτηρίζει τη φετινή καλλιεργητική περίοδο σε Σαμοθράκη, Μαρώνεια και Προσκυνητές Ροδόπης. Πρόκειται ηια ένα φαινόμενο απόλυτα φυσικό μετά από μια πολύ δυνατή χρονιά, όπως εξήγησε ο γεωπόνος στο Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της ΠΕ Έβρου, Μενέλαος Αργυρόπουλος, που είναι επόπτης δακοκτονίας στις συγκεκριμένες περιοχές, προσθέτοντας ότι «οι καιρικές συνθήκες δεν προκάλεσαν προβλήματα. Η ανθοφορία ξεκίνησε καλά, αλλά η καρπόδεση είναι μέτρια συγκριτικά με πέρυσι και στις δύο περιοχές». Επομένως, είναι πιθανόν να μετρήσουν μειωμένη παραγωγή, ειδικά στη Σαμοθράκη, όπου οι παραγωγοί εκτιμούν ότι θα είναι κάτω από τη μισή της περσινής. Ο ίδιος εξήγησε πως όλα θα εξαρτηθούν από την εξέλιξη των καιρικών συνθηκών.
Συνολικά, 33 άτομα θα προσλάβει η Περιφέρεια ΑΜ-Θ για την κάλυψη παροδικών αναγκών του προγράμματος καταπολέμησης του δάκου στις ελαιοκομικές περιοχές της Σαμοθράκης και στους ελαιώνες Μαρώνειας και Προσκυνητών Ροδόπης. Πρόκειται για παγιδοθέτες, αρχιεργάτες, μεταφορείς και ψεκαστές. Επίσης, προβλέπεται ένας γεωπόνος για τη Σαμοθράκη. Οι αιτήσεις για τους εργάτες έχουν υποβληθεί και προχωρούν οι διαδικασίες επιλογής και πρόσληψης, αλλά το ενδιαφέρον είναι μειωμένο και στις δύο περιοχές. Ο κ. Αργυρόπουλος εκτίμησε ότι θα ξεκινήσουν τους ψεκασμούς στις αρχές Ιουλίου, δεδομένου ότι ο δάκος κάνει τις πρώτες πτήσεις μετά την πήξη του πυρήνα.
