Ελληνοϊρανική συνεργασία σε Προγράμματα έρευνας για την βελτίωση της καλλιέργειας των ξηρών καρπών

Στη Λάρισα Ιρανός καθηγητής γεωπονίας με ειδίκευση την καρυδιά

Σε καρυδεώνες των νομών Λάρισας και Τρικάλων, προσκεκλημένος του Καθηγητή Δενδροκομίας του Παν/μίου Θεσσαλίας, Δρ. Αλεξάνδρου Παπαχατζή, βρέθηκε προ ημερών ο γεωπόνος, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης στο Ιράν, ο Δρ. Kourosh Vahdati.

Επισκέφθηκε επίσης, σύγχρονους οπωρώνες Καρυδιάς στην περιοχή μας, αλλά παράλληλα ενημερώθηκε και για τα πειραματικά δεδομένα που έχει ο Καθηγητής Δρ. Αλέξανδρος Παπαχατζής με Φυτωριούχους δενδρυλλίων ξηρών καρπών (όπως Καρυδιές, εμβολιασμένες με ποικιλίες Καλιφόρνιας, Αμυγδαλιές, κ.ά.)  για την βελτίωση του τρόπου αναπαραγωγής των. 

Είναι η δεύτερη φορά που έρχεται στην πατρίδα μας ο Kourosh Vahdati, ενώ πριν την Θεσσαλία είχε προηγηθεί επίσκεψη του στη Θεσσαλονίκη, καλεσμένος του τμήματος Γεωπονίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΑΠΘ), μέσω του προγράμματος ανταλλαγής Πανεπιστημιακών Καθηγητών, Εrasmus.

Ουσιαστικά, ο Δρ. Παπαχατζής ανταπέδωσε στον Ιρανό καθηγητή την φιλοξενία που είχε το 2010, καλεσμένος τότε από τον Υπουργό Γεωργίας του Ιράν, όπου συμμετείχε σαν κεντρικός ομιλητής, σε Διεθνές Δεντροκηπευτικό Συνέδριο, που έγινε δίπλα από την Κασπία θάλασσα και που πέρα από τις σύγχρονες Δενδροκομικές καλλιέργειες που τους παρουσίασε, έκανε και επίδειξη αποτελεσματικών τρόπων εμβολιασμού των καρυδιών.

Ο Δρ. Kourosh Vahdati, πέρα από Καθηγητής Βιοτεχνολογίας και Γενετικής Βελτίωσης των Δένδρων, είναι ο Πρόεδρος από το 2011, της Διεθνούς «Ομάδας Εργασίας» για την Καρυδιά και αξιωματούχος στον Διεθνή Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), για τους ξηρούς καρπούς, με ειδικότητα τα καρύδια και το πεκάν.

Και μιας και αναφέραμε το «Πεκάν» (παραπλήσιο είδος με το καρύδι), ίσως να είναι η καινούργια δενδροκομική καλλιέργεια, που θα επεκταθεί στην χώρα μας, σύμφωνα με τον Δρ. Παπαχατζή.

Να σημειωθεί πως οι κ.κ. Παπαχατζής και Kourosh Vahdati έχουν συνεργαστεί σε πολλά διεθνή Φόρα (Συνέδρια), όπως αυτό που έγινε πριν από τρία χρόνια στην Μολδαβία και εκπροσώπησε την χώρα μας ο Δρ. Παπαχατζής, στην διεπιστημονική συνάντηση της Ομάδας Εργασίας EUFRIN της Ευρωπαϊκής Ένωσης για όσους Επιστήμονες ασχολούνται με τους Ξηρούς καρπούς.

Με τον Ιρανό Καθηγητή Γεωπονίας μιλήσαμε για τις εντυπώσεις που αποκόμισε, επισκεπτόμενος εκτάσεις με καρυδιές στον κάμπο, του ζητήσαμε να δώσει συμβουλές στους παραγωγούς, ενώ μίλησε για την διατροφική κρίση που αντιμετωπίζει και η χώρα του, με αφορμή την Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.     

ΕΡ: Ποιος ο λόγος της παρουσίας σας στη Θεσσαλία;

ΑΠ: Με χαρά αποδέχθηκα την πρόσκληση του καλού μου φίλου και συνεργάτη Καθηγητή Δενδροκομίας, Δρ.Αλέξανδρου Παπαχατζή, αφού με το Εργαστήριο του «Δεντροκηπευτικών και Εδαφικών Πόρων, Hortlab» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σχεδιάζουμε και υλοποιούμε από κοινού, διεθνή ερευνητικά προγράμματα. H Ελλάδα και το Ιράν έχουν αρκετές ομοιότητες, όχι μόνο ως χώρες με σπουδαίο αρχαιολογικό πολιτισμό, αλλά και με πλούσιο φυτικό γενετικό υλικό (βιοποικιλότητα). Πρόθεση μας είναι να διευρύνουμε την συνεργασία μας σε προγράμματα γενετικής βελτίωσης, να δημιουργήσουμε κάποιες ποικιλίες που να είναι προσαρμοσμένες στις κλιματολογικές συνθήκες των δύο χωρών και ιδιαίτερα στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη, για το οποίο έτσι κι αλλιώς υπάρχει παγκόσμιο ενδιαφέρον. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ποικιλίες που θα αντέχουν στις υψηλές θερμοκρασίες, στην αλατότητα των υποβαθμισμένων εδαφών, να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις ανάγκες των απαραίτητων «ωρών ψύχους», ώστε να διαφοροποιήσουν – παράξουν, τα αναγκαία καρποφόρα μάτια. Ακόμη σκοπεύουμε να επεκτείνουμε τις συμβουλευτικές μας υπηρεσίες σε διάφορες Φυτωριακές μονάδες παραγωγής του απαραίτητου πολλαπλασιαστικού υλικού της χώρας σας.

Επιπλέον, ελπίζω και εύχομαι να εκμεταλλευτούμε τις καινούργιες αλλαγές στις δομές και στην λειτουργία των ελληνικών Πανεπιστημίων, ώστε να μπορώ να πραγματοποιώ  και στην χώρα σας, κάποιες διαλέξεις ως «επισκέπτης Καθηγητής», πάνω σε εντελώς καινοτόμα αντικείμενα, όπως πχ. για την παραγωγή «φυτών του σωλήνα» με την εργαστηριακή μέθοδο του «μικροπολλαπλασιασμού», όπου τα φυτάρια παράγονται σε εντελώς ελεγχόμενες συνθήκες και με την παντελή απουσία μολύνσεων και παθογόνων.

ΕΡ: Σε προηγούμενη επίσκεψη σας είχατε χαρακτηρίσει τη Θεσσαλία, ιδανική για την καλλιέργεια της Καρυδιάς. Έχει αλλάξει κάτι από αυτή τη διάγνωση;

ΑΠ: Όχι, η περιφέρεια Θεσσαλίας είναι ιδανική για την καλλιέργεια ξηρών καρπών και κυρίως για την Καρυδιά εμβολιασμένη με ποικιλίες Καλιφόρνιας ή Γαλλικές και σίγουρα όχι με τουρκικές, οι οποίες προκάλεσαν αρκετά προβλήματα στην παραγωγή.

ΕΡ: Εκτός από τη σωστή επιλογή της ποικιλίας, τι θα συμβουλεύατε τους παραγωγούς καρυδιάς του κάμπου να πράξουν, προκειμένου να έχουν καλύτερες αποδόσεις;

ΑΠ: Καλό θα είναι τα δέντρα της εμβολιασμένης καρυδιάς να μην διαμορφώνονται σε κυπελλοειδή σχήματα, όπως διαπίστωσα σε ορισμένους παραδοσιακά εγκατεστημένους καρυδεώνες, αλλά σε διαμόρφωση με «κεντρικό άξονα», παίρνοντας το σχήμα που έχει ένα κυπαρισσάκι. Πρόκειται για μία τεχνική, που έτσι κι αλλιώς το Πανεπιστημιακό Εργαστήριο Hortlab του Καθηγητή Παπαχατζή, εφαρμόζει εδώ και χρόνια. Καλό θα είναι επίσης, να υπάρχει συνεργασία σε επίπεδο ομάδας, των παραγωγών καρυδιάς, ούτως ώστε να καλλιεργούνται ομαδικά από 1.000 στρέμματα και πάνω, για να εκμεταλλεύονται τη διαδικασία της μηχανικής υποστήριξης, σε θέματα συγκομιδής, κ.α. Να μην φοβούνται επίσης να προχωρούν σε πυκνές, αλλά ακόμη και υπέρπυκνες φυτεύσεις, πάντα όμως με την επίβλεψη και καθοδήγηση των επιστημόνων, ακολουθώντας όλες τις σύγχρονες καλλιεργητικές πρακτικές που το επιβάλλουν.

Το θετικό είναι, όπως διαπίστωσα, ότι υπάρχει ενημέρωση των παραγωγών γι΄αυτά, καθώς οι παραγωγοί επικοινωνούν και οργανώνονται μέσω των social media (πχ. facebook), όπου ανταλλάσσουν πληροφορίες και τεχνογνωσία.

Στη χώρα μου υπάρχει μία παροιμία που λέει ότι «εάν υπάρχει έστω και ένας έξυπνος μέσα στο σπίτι, τότε το φως που εκπέμπει σε όλους τους ενοίκους του σπιτιού, διαχέεται παντού».

Ίσως θα πρέπει η Πολιτεία να επενδύσει περισσότερο στην ενημέρωση των καταναλωτών για τα οφέλη των ξηρών καρπών στον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι έχουν  πολλά αντιοξειδωτικά και πολυακόρεστα λιπαρά. Δεν είναι τυχαίο που οι γιατροί προτείνουν την κατανάλωση τριών καρυδιών την ημέρα τουλάχιστον, για να αντιμετωπίσεις τον διαβήτη και τα εμφράγματα.

ΕΡ: Πως έχει επηρεάσει τη χώρα σας η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία;

ΑΠ: Σίγουρα υπάρχει μια ανησυχία, καθώς εισάγουμε σιτηρά και από τις δύο χώρες. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μεγάλη αύξηση των τιμών στα δημητριακά (μακαρόνια, κλπ), αλλά ευτυχώς κράτησαν τις ίδιες τιμές στο ψωμί, το οποίο αποτελεί βασικό τρόφιμο μιας οικογένειας. Λογικό, διότι αν γινόταν αυτό θα είχαμε ανεξέλεγκτες αντιδράσεις.