Ελληνοποιήσεις και επανεξαγωγές μήλων μαστίζουν την ελληνική αγορά

Αόρατα τα «σκοπιανά» προϊόντα στην αγορά, ανησυχία και για τα πολωνικά αποθέματα

Μεγάλες ποσότητες εισαγόμενων μήλων από βαλκανικές χώρες έχουν καταγραφεί από την έναρξη της σεζόν μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, από τις αρχές Σεπτεμβρίου έως και τις 3 Νοεμβρίου στην Ελλάδα είχαν εισαχθεί 8.752 τόνοι μήλων, με τη συντριπτική πλειονότητα να προέρχεται από τη Βόρεια Μακεδονία.

Όπως δηλώνουν παράγοντες της αγοράς, πρόκειται για ανησυχητικό φαινόμενο, το οποίο δεν δικαιολογείται από τη φετινή μείωση της εγχώριας παραγωγής και συμπίπτει με την εμφάνιση και πολωνικών μήλων στις λαχαναγορές, σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές. Όλα τα παραπάνω προβληματίζουν τους παραγωγούς, ενώ οι συνεταιρισμοί βιώνουν τις επιπτώσεις, τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και στις εξαγωγές.

Ανησυχία για τα εισαγόμενα από τη Βόρεια Μακεδονία

Σύμφωνα με τα στοιχεία, από αυτούς τους 8.752 τόνους μήλων που έχουν εισαχθεί στη χώρα από την αρχή της σεζόν μέχρι σήμερα, οι 7.176 περίπου είναι «σκοπιανά», ενώ τα υπόλοιπα έχουν εισαχθεί από Πολωνία (550 τόνοι) και Αλβανία (864). Δεν είναι ωστόσο η πρώτη φορά που παράγοντες της αγοράς και συνεταιριστές εκφράζουν φόβους ότι από αυτά τα μήλα, σημαντικές ποσότητες «βαφτίζονται» ελληνικές και επανεξάγονται, υποβαθμίζοντας την εικόνα των ελληνικών μήλων και διαταράσσοντας τις εξαγωγές, λόγω των χαμηλών τιμών στις οποίες πωλούνται.

Η «ΥΧ» συνομίλησε με τον διευθυντή πωλήσεων του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού, Γιώργο Κάντζιο, για το θέμα. «Το ερώτημα που τίθεται για τα στοιχεία που αναφέρετε είναι αν τα εισαγόμενα μήλα πωλούνται στην ελληνική αγορά κανονικά με την προέλευσή τους, ή αν ελληνοποιούνται και επανεξάγονται. Πάντως, ό,τι και να συμβαίνει, η εν λόγω βαλκανική χώρα, όπως και η Αλβανία, η Βουλγαρία αλλά ακόμη και η Ουκρανία, έχουν βάλει στην παραγωγή πολλές νέες φυτεύσεις που είχαν ξεκινήσει τα προηγούμενα χρόνια, με αποτέλεσμα να πιέζουν τα δικά μας προϊόντα με πολύ φτηνά μήλα. Αυτά πηγαίνουν κυρίως στην Αίγυπτο και σε χώρες της Μέσης Ανατολής, τη στιγμή που φέτος υπάρχουν πολύ φθηνά μήλα και από χώρες όπως ο Λίβανος και η Ιορδανία».

«Η αγορά έχει κάτσει, οι τιμές είναι στον πάτο»

Σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΑΑΤ, από 1/9/2021 έως 22/10/21 η μείωση των ελληνικών εξαγωγών μήλων άγγιζε το 19% σε σχέση με πέρσι. Αναφορικά με τις επιπτώσεις που υπάρχουν αυτή την περίοδο στην αγορά, το στέλεχος του ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού μας είπε: «Από τα μέσα Οκτωβρίου οι εξαγωγές ουσιαστικά έχουν παγώσει. Η μείωση είναι σημαντική, εμείς δεν έχουμε φορτώσει καθόλου». Σε ερώτησή μας για τις τιμές που ζητούν αυτή την περίοδο αγορές από χώρες στις οποίες τα ελληνικά μήλα χάνουν μερίδια, ο ίδιος μας είπε ότι υπάρχουν αιτήματα σε τιμές μη βιώσιμες: «Ακούγονται τιμές αναχώρησης (χονδρικής) ακόμα και στα 25 λεπτά/κιλό, ενώ κάποια υποβαθμισμένα μπορεί να φεύγουν και στα 15 λεπτά. Τα τελευταία που είχαμε στείλει εμείς για εξαγωγή ήταν στα 65 λεπτά».

Το στέλεχος του συνεταιρισμού αναφέρθηκε και σε μια πτυχή που σχετίζεται με τα εγχώρια μήλα: «Ένα ακόμα ζήτημα είναι ότι στις αρχές της σεζόν φορτώθηκαν πολλά ελληνικά μήλα με υποβαθμισμένη ποιότητα, λόγω των πρόσφατων καιρικών φαινομένων. Όλα αυτά, συν τα μήλα από την Πολωνία, που εκτός της φετινής αυξημένης παραγωγής έχει και περσινά αποθέματα, δημιουργούν μια πολύ δύσκολη κατάσταση».

Τα λεγόμενα του κ. Κάντζιου επιβεβαίωσε και ο πρόεδρος του ΑΣ Ορεινών Μήλων Βιτσίου Καστοριάς, Δημήτρης Βαενάς: «Είναι αλήθεια ότι υπάρχει κάμψη από τα μέσα Οκτωβρίου, όχι μόνο στις εξαγωγές, αλλά και στην εγχώρια αγορά. Οι ποσότητες που έχουν εισαχθεί από τη Βόρεια Μακεδονία είναι ανησυχητικά μεγάλες».

Φόβοι και καταγγελίες για ελληνοποιήσεις

Στις εξελίξεις τοποθετήθηκε και ο εκπρόσωπος της Γεωργικής Εταιρείας Οπωροκηπευτικών Καστοριάς (ΓΕΟΚ), Δημοσθένης Μωϋσίδης: «Πολλά από τα μήλα που διακινούνται στην Ελλάδα είναι ξένα. Γι’ αυτό τον λόγο τα ελληνικά αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα διάθεσης. Υπάρχουν δήθεν παραγωγοί που πουλάνε κάθε μέρα στη λαϊκή στην Αθήνα υποτιθέμενα ελληνικά μήλα. Υπάρχουν εξαγωγείς, ορισμένοι με προσβάσεις στις αρχές, που ελληνοποιούν. Τα ονόματα είναι γνωστά. Ένας από αυτούς είναι στη Βέροια, αλλά είναι και άλλοι.

Έχω απευθυνθεί και στον νυν πρωθυπουργό σε τηλεδιάσκεψη και στην προηγούμενη κυβέρνηση. Έχω στείλει επανειλημμένα γραπτές καταγγελίες στο ΥΠΑΑΤ. Δεν μπορώ να σας πω ονόματα διότι την επόμενη ημέρα θα είναι το ΣΔΟΕ και όλες οι υπηρεσίες στην πόρτα μου. Μου έχουν κάνει δεκάδες ελέγχους κατά το παρελθόν, μετά τις καταγγελίες».

Προβληματισμός και για τα πολωνικά μήλα

Την εμφάνισή τους στις κεντρικές λαχαναγορές έχουν κάνει τα πολωνικά μήλα, σε μια περίοδο όπου η κεντροευρωπαϊκή χώρα καταγράφει αυξημένη παραγωγή κατά 27%.

Σύμφωνα με γνώστες της αγοράς, φέτος η «πύλη» προς τη Ρωσία μέσω Λευκορωσίας είναι κλειστή, με αποτέλεσμα φθηνά πολωνικά μήλα να κατακλύζουν άλλες αγορές. Σύμφωνα με τον ειδικό σύμβουλο του Συνδέσμου Eλληνικών Εξαγωγικών Επιχειρήσεων Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών (Incofruit Hellas), Γιώργο Πολυχρονάκη, «η Λευκορωσία αποτελούσε τη μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά για τα πολωνικά μήλα, αφού εκεί διοχετεύονταν περίπου 121.000 τόνοι ετησίως. Ωστόσο, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι έως τα τέλη Οκτωβρίου, δεν αποτυπώνονται μεγάλες εισαγωγές στην Ελλάδα από την Πολωνία, από τα διαθέσιμα στοιχεία, όπως πιθανόν να ανέμενε κανείς».

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Συλλόγων Παραγωγών Αγροτικών Προϊόντων Πωλητών Λαϊκών Αγορών και παραγωγός μήλων, Παντελής Μόσχος μας είπε: «Είναι γεγονός ότι αυτή την περίοδο υπάρχουν στις αγορές φθηνά πολωνικά μήλα που μας «κλέβουν» τζίρους. Όμως δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό, ελεύθερη αγορά έχουμε».