Ελπίζουν σε απόσταξη κρίσης και εστίαση για να εξοφληθούν οι αμπελουργοί

Με ανοιχτούς λογαριασμούς από το 2020 κινδυνεύει να ξεκινήσει ο φετινός τρύγος

Των Αντώνη Ανδρονικάκη, Τάνιας Γεωργιοπούλου

Δύσκολες μέρες περνάει το κρασί και κατ’ επέκταση οι αμπελουργοί, εξαιτίας της πανδημίας. Σε Νάουσα, Αττική και Πελοπόννησο, πολλοί παραγωγοί δεν έχουν ακόμα εξοφληθεί ή έχουν λάβει μια μικρή προκαταβολή από τις παραδόσεις της προηγούμενης εσοδείας, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να πραγματοποιήσουν τις καλλιεργητικές φροντίδες που επιβάλλει η εποχή. Την ίδια στιγμή, φήμες (ή και όχι απλώς φήμες) για εισαγωγές οίνου δυσκολεύουν και περιπλέκουν την κατάσταση.

«Είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθεί και φέτος απόσταξη κρίσης, προκειμένου να αδειάσουν τα οινοποιεία και να μπορέσουν να πληρωθούν οι αμπελουργοί», τονίζει στην «ΥΧ» ο διευθυντής της ΚΕΟΣΟΕ, Παρασκευάς Κορδοπάτης. Όπως υπολογίζει ο ίδιος, σε απόσταξη κρίσης πρέπει να οδηγηθούν περίπου 25.000-30.000 εκατόλιτρα οίνου, ώστε να αποσυμφορηθεί η αγορά, ενώ η Ένωση ζητά την αποθεματοποίηση περίπου 9.000 εκατόλιτρων, κάτι το οποίο όμως πρέπει να είναι «το ύστατο μέτρο», σημειώνει.

Τις επόμενες ημέρες, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα ανακοινώσει τις προϋποθέσεις για τον πράσινο τρύγο, ο προϋπολογισμός όμως δεν αναμένεται να είναι μεγάλος, δεδομένου ότι τα εναπομείναντα κονδύλια στον εθνικό φάκελο είναι περιορισμένα. Υπενθυμίζεται ότι την ένταξη της αμπελοκαλλιέργειας στο Μέτρο 21 του ΠΑΑ, ώστε να στηριχθούν οικονομικά οι παραγωγοί, είχαν ζητήσει με κοινή επιστολή τους προς τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης οι κ.κ. Ιωάννης Βογιατζής (ΕΔΟΑΟ), Χρήστος Μάρκου (ΚΕΟΣΟΕ) και Γιώργος Σκούρας (ΣΕΟ), τον περασμένο Φεβρουάριο.

Βαρίδι τα αποθέματα

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των οργανώσεων του κλάδου, αυτήν τη στιγμή τα αποθέματα αγγίζουν τα 4.777.000 εκατόλιτρα. «Από το κλείσιμο της εστίασης και την πτώση του τουρισμού έχουν πληγεί περισσότερο από όλους οι οινοπαραγωγοί», τονίζει
ο κ. Κορδοπάτης. «Οι τζίροι των συνεταιρισμών έχουν πέσει δραματικά, οπότε δεν μπορούν να πληρώσουν τους αμπελουργούς», προσθέτει. Συνεταιρισμοί και οινοποιεία αναμένουν το άνοιγμα της εστίασης και βέβαια την έναρξη της τουριστικής περιόδου για να βγάλουν όσο γίνεται τα σπασμένα.

Στην υλοποίηση της απόσταξης κρίσης εναποθέτει τις ελπίδες του για την αποπληρωμή των παραγωγών, αλλά και την πραγματοποίηση του φετινού τρύγου και ο Γιώργος Φουντούλης, πρόεδρος του Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Vaeni Nάουσα, «εφόσον οι δεξαμενές μας είναι γεμάτες. Οι παραγωγοί δεν έχουν πληρωθεί από πέρυσι και, αν δεν εφαρμοστεί η απόσταξη κρίσης, δεν μπορούμε να πληρώσουμε», λέει στην «ΥΧ».

Πριν από λίγες ημέρες, στη Γενική Συνέλευση του συνεταιρισμού, οι παραγωγοί ενημερώθηκαν ότι δεν θα λάβουν χρήματα έως ότου ανοίξει η εστίαση. Ο συνεταιρισμός παρέλαβε στην περσινή σοδειά 3.000 τόνους οινοστάφυλα, κυρίως Ξινόμαυρο, με τιμή 0,63 ευρώ το κιλό μεσοσταθμικά, όπως και το 2019. Παράλληλα, στην απόσταξη κρίσης παρέδωσε 570 τόνους κρασί, με τιμή 0,75 ευρώ το κιλό, «που δεν καλύπτει ούτε το κόστος», λέει ο κ. Φουντούλης.

Μπορεί το Ηράκλειο να μην έχει φέτος σοβαρά προβλήματα από τον παγετό, όπως άλλες περιοχές, όμως «αν δεν ανοίξει η εστίαση και ο τουρισμός, οι παραγωγοί δεν μπορούν να εξοφληθούν για την περυσινή εσοδεία», λέει στην «ΥΧ» ο Σταύρος Γαβαλάς, πρόεδρος της Ένωσης Ηρακλείου. Ο συνεταιρισμός έδωσε πέρυσι τις υψηλότερες τιμές στους αμπελουργούς, 0,45 ευρώ το κιλό για τα ποικιλιακά σταφύλια (έναντι 0,28 ευρώ που έδωσαν κάποιοι ιδιώτες) και παρέλαβε υπερτετραπλάσιες ποσότητες απ’ ό,τι συνήθως, προκειμένου να δώσει διέξοδο στην παραγωγή.

Συγκεκριμένα, ενώ κάθε χρόνο παραλαμβάνει περίπου 1.000 τόνους, το 2020 παρέλαβε 4.500 τόνους. Έως τώρα, από τα 1,7 εκατομμύρια ευρώ που οφείλει ο συνεταιρισμός, έχουν καταβληθεί τα 1,3 εκατομμύρια, ενώ το υπολειπόμενο ποσό αναμένεται να καταβληθεί μόλις ανοίξει η αγορά.

Μόνο το ράφι τσουλάει

Εξίσου δύσκολη είναι η κατάσταση για τους αμπελουργούς και στη Νεμέα. Ευτυχώς, ο τοπικός Αγροτικός Συνεταιρισμός έχει συμφωνίες με σούπερ μάρκετ, που είναι ο μοναδικός δρόμος πώλησης που «τσουλάει» εν μέσω πανδημίας. «Έχουμε μείνει πολύ πίσω σε σχέση με τις πληρωμές. Έχουμε δώσει 10 λεπτά μέχρι στιγμής, ενώ η τιμή μεσοσταθμικά ήταν 0,39 ευρώ το κιλό», λέει ο πρόεδρός του, Ηλίας Μάζος.

Ο συνεταιρισμός έχει δεσμευτεί ότι θα καταβάλει ακόμα 5 λεπτά/κιλό στους παραγωγούς πριν από το Πάσχα, ενώ έως το τέλος Ιουνίου προβλέπεται να έχει πληρωθεί το 90% της παραγωγής. Το 2020 παρέλαβε λιγότερα οινοστάφυλα απ’ ό,τι συνήθως (περίπου 4.000 τόνους), αλλά έδωσε καλύτερη τιμή από πολλά ιδιωτικά οινοποιεία.

Ωστόσο, το πρόβλημα για τους αμπελουργούς που δεν έχουν εξοφληθεί είναι μεγάλο, καθώς η περυσινή σοδειά στη Νεμέα ήταν έτσι κι αλλιώς μειωμένη. «Αυτό που ζούμε είναι πρωτόγνωρο», λέει ο κ. Γαβαλάς και τονίζει ότι πρέπει να γίνει σύντομα απόσταξη κρίσης, ώστε και ο συνεταιρισμός να μπορέσει να βοηθήσει τους παραγωγούς, στηρίζοντας τις τιμές στη φετινή σοδειά.

«Οι αποθήκες μας είναι γεμάτες και δεν θα προλάβει να απορροφηθεί η παραγωγή», λέει από την πλευρά του ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Κορωπίου, Σταμάτης Γεωργάκης. «Έχουμε δώσει έναντι στους παραγωγούς, αλλά αν δεν γίνει η απόσταξη κρίσης, δεν μπορούμε να πληρώσουμε», προσθέτει, καθώς ο συνεταιρισμός διαθέτει κρασί στην εστίαση και στα ξενοδοχεία, οπότε η μεγαλύτερη ποσότητα της παραγωγής του 2020 βρίσκεται ακόμα στις δεξαμενές.

Χωρίς έκτακτη ενίσχυση δεν βγαίνει η χρονιά, λένε οι αμπελοκαλλιεργητές

Για δραματική μείωση των εσόδων τους την προηγούμενη παραγωγική σεζόν και αδυναμία ακόμα και να ανταποκριθούν στις βασικές υποχρεώσεις τους, πέρα από τις άμεσες καλλιεργητικές, κάνουν λόγο στην «ΥΧ» αμπελουργοί της Αχαΐας.

Όπως υποστηρίζουν, οι μόνοι κερδισμένοι από τα μέτρα στήριξης του αμπελοοινικού κλάδου το 2020 ήταν τα οινοποιεία, ενώ θεωρούν ότι ο πράσινος τρύγος δεν βοήθησε παρά μόνο πολύ λίγους, με τον τρόπο και στον χρόνο που δόθηκε. Οι παραγωγοί ζητούν έκτακτη ενίσχυση από το ΥΠΑΑΤ, έχοντας μάλιστα απευθύνει επισήμως αίτημα.

Όπως δηλώνει στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Δ. Αχαΐας, Γιώργος Βεσκούκης, «υπάρχει απώλεια εσόδων 50% τη σεζόν 2020 για τουλάχιστον 5.000 παραγωγούς. Η οικονομική κατάσταση των παραγωγών είναι δεινή και σε ενδεχόμενη επανάληψη της μείωσης τιμών και το 2021, ενδέχεται να υπάρξουν επιπτώσεις ακόμα και στη διαβίωση των παραγωγών και των οικογενειών τους».

Ο έμπειρος αμπελουργός καταθέτει επίσης την άποψή του για τη στήριξη μέσω του πράσινου τρύγου που, όπως λέει, δεν απέδωσε τα αναμενόμενα: «Η εν λόγω ενίσχυση δόθηκε αργά στους αμπελουργούς, όταν είχαν προχωρήσει στον προγραμματισμό τους και δεν μπορούσαν να τον αλλάξουν. Θεωρώ ότι εάν δοθεί και φέτος, θα πρέπει να καταβληθεί το συντομότερο δυνατόν, έως το τέλος Απριλίου. Εμείς έχουμε στείλει επιστολή στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και ζητάμε ενίσχυση 300 ευρώ/στρέμμα για τις οικονομικές απώλειες λόγω του κορωνοϊού».

Έπιασαν πάτο πέρσι οι τιμές

Σε δικές του δηλώσεις, ο αμπελουργός Ανδρέας Νιφόρας, που καλλιεργεί περίπου 100 στρέμματα με αμπέλια επίσης στην Αχαΐα, αναφέρει ότι «στον Ροδίτη η τιμή έπεσε από τα 25 λεπτά/κιλό στα 14-15 λεπτά πέρσι. Το Μοσχάτο από 50 λεπτά πληρώθηκε στα 37 λεπτά. Αυτό αντιστοιχεί σε μηδενικό κέρδος για τους παραγωγούς. Δεν είναι όμως μόνο αυτό. Οι πολυετείς καλλιέργειες έχουν ανελαστικές διαδικασίες αλλαγής στον προγραμματισμό τους, κάτι που σημαίνει ότι οι αμπελουργοί δεν έχουν εναλλακτικές, δεν μπορούν να δοκιμάσουν κάτι άλλο».

Ο ίδιος σημειώνει επίσης ότι δεν είναι μόνο το κόστος της παραγωγής που καλούνται να καλύψουν, αλλά έχουν να ζήσουν και την οικογένειά τους. Συμπληρώνει ακόμα ότι πολύ μεγάλο ποσοστό των παραγωγών δεν έχει πληρωθεί ακόμα από τον περασμένο τρύγο. «Θα πρέπει το ΥΠΑΑΤ να κάνει κάτι για να στηρίξει τους αγρότες του αμπελοοινικού τομέα», τόνισε.

Η χειρότερη κρίση μεταπολεμικά

Στην πρόσφατη διάσκεψη της ΚΕΟΣΟΕ, που διεξήχθη στις 2 Απριλίου, ο πρόεδρος, Χρήστος Μάρκου, έκανε λόγο για τη «χειρότερη κρίση όλων των μεταπολεμικών χρόνων, συμπεριλαμβανομένων και των ετών της αναμπέλωσης του ’60-’65, που έγινε λόγω της φυλλοξήρας».

Στις προτάσεις που κατέθεσε ο κλαδικός συνεταιρισμός προς το ΥΠΑΑΤ περιλαμβάνονται:

1) Απόσταξη οινικών αποθεμάτων σε τιμές που θα σχετίζονται με την τιμή αγοράς της σταφυλικής παραγωγής.

2) Διενέργεια πράσινου τρύγου με όλες τις καλλιεργούμενες ποικιλίες, σε αντιπροσωπευτικές τιμές και με διαδικασίες διαφανείς, γρήγορες και αποτελεσματικές.

3) Ειδική ενίσχυση αμπελοκαλλιεργητών από ΠΑΑ (Μέτρο 21) ή από κρατικό προϋπολογισμό.

4) Αποθεματοποίηση πλεοναζουσών ποσοτήτων οίνου.

5) Μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας των οινοποιείων στα πρότυπα του 2009 για να πληρωθούν οι αμπελοκαλλιεργητές και να παραληφθεί η επερχόμενη συγκομιδή.