Εχοντας μεγάλη αγροτική εμπειρία και συμμετέχοντας σε έναν αγροτικό συνεταιρισμό με ιδιαίτερη δυναμική και εξέλιξη, τρεις αγρότες από την περιοχή της Ζαγοράς και τον αιωνόβιο Αγροτικό Συνεταιρισμό Ζαγοράς Πηλίου εξηγούν στην «ΥΧ» πώς κατάφεραν να εφαρμόσουν έναν πιο σύγχρονο τρόπο καλλιέργειας μήλων, αλλάζοντας πρακτικές του παρελθόντος.
Ανήκουν όλοι τους σε μια γενιά παραγωγών, που ξεκίνησε τα πρώτα επαγγελματικά της βήματα όταν ο συνεταιρισμός έκανε μεγάλο άλμα ανάπτυξης, στα τέλη της δεκαετίας του 1980 με αρχές δεκαετίας 1990. Με κύριο προϊόν τους το ΠΟΠ μήλο Στάρκιν, καλλιεργούν παράλληλα και άλλες ποικιλίες μήλων, όπως τα Γκαλά, ή κάστανα και κεράσια.
Ο λόγος για τον Γιάννη Κράββαρη, τη Δέσποινα Βαρούτα και τον Κυριάκο Κόνσουλα. Και οι τρεις, με τη βοήθεια του συνεταιρισμού, εφαρμόζουν φιλοπεριβαλλοντικές μεθόδους καλλιέργειας, προστατεύοντας τις καλλιέργειές τους από σημαντικούς εχθρούς και ασθένειες.
Βασική παρέμβαση του συνεταιρισμού ως προς την εφαρμογή ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας με χρήση σύγχρονων ψηφιακών τεχνολογιών είναι η ανάπτυξη δικτύου μετεωρολογικών σταθμών σε όλη την καλλιεργητική περιφέρεια του συνεταιρισμού, ενέργεια που ξεκίνησε από το 2000. Οι εγκατεστημένοι σταθμοί, καταγράφουν τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν, με στόχο την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση του φουζικλάδιου, που αποτελεί τη βασική μυκητολογική ασθένεια που δύναται να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή ή το τελικό προϊόν.
Άλλη μία, επίσης κομβική, καλλιεργητική τεχνική, που εφαρμόζεται στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, είναι η καθολική κάλυψη της περιοχής με σύστημα φερομονικών εξατμιστήρων, προκειμένου να παρεμποδιστεί η σύζευξη της καρπόκαψας.
Μείωση ψεκασμών για φουζικλάδιο
Όπως αναφέρει στην «ΥΧ» ο κ. Κόνσουλας, ο οποίος από το 2000 μέχρι το 2011 ήταν ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς, ενώ από το 2019 είναι μέλος του ΔΣ της Οργάνωσης, «λόγω της γεωμορφολογίας του τόπου μας, οι δυνατότητες για χρήση της τεχνολογίας είναι περιορισμένες, ωστόσο η αξιοποίησή της δεν είναι αδύνατη, παρότι μέχρι και σήμερα σε μεγάλο βαθμό καλλιεργούμε χειρωνακτικά.
Η τεχνολογία βοηθά να εφαρμόσουμε έναν πιο σύγχρονο τρόπο καλλιέργειας, μαθαίνοντας για τις πραγματικές ανάγκες των δέντρων, τους τρόπους καλύτερης θρέψης και να επενδύουμε σε νέα σχήματα φύτευσης, με σκοπό να βελτιώνουμε την ποιότητα και την ποσότητα του παραγόμενου προϊόντος.
Με τη βοήθεια των μετεωρολογικών σταθμών που μετρούν την υγρασία της ατμόσφαιρας, που έχει ως συνέπεια τη δημιουργία φουζικλάδιου, κατορθώσαμε να μειώσουμε τους ψεκασμούς. Με τις συσκευές παρεμπόδισης σύζευξης καρπόκαψας μειώσαμε αισθητά τον πληθυσμό του βλαβερού εντόμου, χωρίς φυτοπροστατευτική παρέμβαση. Έτσι, χρησιμοποιούμε λιγότερα σκευάσματα, με σκοπό, αν είναι δυνατόν, να μειωθεί το κόστος καλλιέργειας για τους παραγωγούς. Εξασφαλίζουμε έτσι την καλύτερη ποιότητα, προσφέροντας παράλληλα υγιεινό προϊόν στους καταναλωτές.
Ο συνεταιρισμός, με την τεχνογνωσία που προσφέρει μέσω των τεχνικών και επιστημονικών συμβούλων του-γεωπόνων, με την οικονομική στήριξη που παρέχει αξιοποιώντας ευρωπαϊκά προγράμματα και με την παροχή τεχνοκρατικών πληροφοριών, ενημερώνει τα μέλη για τις εξελίξεις στον κλάδο, έτσι ώστε τα προϊόντα μας να βρίσκονται στο επίκεντρο της αγοράς και εμείς να ακολουθούμε ως συλλογικότητα ό,τι πιο επίκαιρο είναι εφικτό».
Τον κ. Κόνσουλα επιβεβαιώνει και η κα Βαρούτα, η οποία διατηρεί τη θέση αντιπροέδρου του συνεταιρισμού. Κάνοντας μία σύγκριση με τις πρακτικές του παρελθόντος, επισημαίνει ότι έχουν μειωθεί οι ψεκασμοί για το φουζικλάδιο. «Πριν από την εφαρμογή των σύγχρονων τεχνολογιών, ιδιαίτερα πριν τοποθετηθούν οι μετεωρολογικοί σταθμοί, οι αγρότες έπρεπε να ψεκάζουμε κάθε οκτώ με δέκα ημέρες προληπτικά για το φουζικλάδιο, που καταστρέφει την παραγωγή μας.
Η ενέργεια αυτή γινόταν, ενώ υπήρχε παντελής έλλειψη δεδομένων και πολλές φορές ήταν περιττή ή δεν έφερνε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Σήμερα, οι εφαρμογές έχουν μειωθεί και μόνο αν έρθει η οδηγία στο κινητό από τους γεωπόνους που τηρούν αρχείο ωριαίων δεδομένων οι παραγωγοί θα προχωρήσουμε σε φυτοπροστατευτική ενέργεια. Βέβαια, στην περιοχή μας, κάθε τοποθεσία ενδεχομένως επηρεάζεται και από τα ιδιαίτερα μικροκλιματικά χαρακτηριστικά, ανάλογα με τις συνθήκες υγρασίας και τη θέση της.
Ωστόσο, παρά τη μείωση ψεκασμών, προσωπική μου αίσθηση είναι ότι το κόστος για τον παραγωγό δεν έχει αλλάξει σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν, κυρίως λόγω των μεγάλων αυξήσεων στις τιμές των σκευασμάτων που χρησιμοποιούνται και των αυξήσεων στους έμμεσους φόρους, που εντέλει ο παραγωγός καλείται να αντιμετωπίσει με μείωση της ρευστότητάς του.
Σημαντικό, ωστόσο, για κάθε σχεδιασμό μας είναι να υπολογίσουμε και το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής, το οποίο είναι τελείως αχαρτογράφητο και ακόμα δεν γνωρίζουμε τις επιδράσεις του. Συνεπώς, έχουμε ανάγκη να επεκταθούμε σε ακόμα μεγαλύτερη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών».
Βάση δεδομένων εισροών Η διαρκής χρήση νέων τεχνολογιών είναι στους άμεσους στόχους του συνεταιρισμού, εξηγεί ο κ. Κράββαρης, ο οποίος το 2019 εκλέχθηκε στη θέση του προέδρου του συνεταιρισμού. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει «εμείς, ως παραγωγοί, προφανώς και θέλουμε να επεκτείνουμε διαρκώς τη χρήση νέων τεχνολογιών, που θα συμβάλουν στην καλύτερη εξυπηρέτησή μας στη καθημερινότητά μας στο χωράφι και παράλληλα θα ενισχύσουν τις προσπάθειές μας για τη διαφύλαξη του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος. Όμως, καθετί καινοτόμο δεν γίνεται από τη μια στιγμή στην άλλη, έχει τις δυσκολίες του σε οικονομικό και διαχειριστικό επίπεδο, αλλά και σε γνωστικό επίπεδο εφαρμογής του. Ο συνεταιρισμός είναι απόλυτα προσηλωμένος στο τρίπτυχο οικονομική βιωσιμότητα και προστασία παραγωγού, διαφύλαξη φυσικών πόρων, διασφάλιση καταναλωτή. Με τη συμβολή του γεωτεχνικού τμήματος, ο συνεταιρισμός έχει ήδη μια μεγάλη βάση δεδομένων όχι μόνο ως προς τις κλιματικές συνθήκες, αλλά και ως προς τις εισροές κάθε παραγωγού στο χωράφι. Προσπαθούμε όλο αυτό το υλικό να το αξιοποιήσουμε στο άμεσο μέλλον, ώστε να μας ενισχύσει σε ένα ψηφιακό σύστημα λήψης αποφάσεων για τις παρεμβάσεις φυτοπροστασίας, θρέψης και άρδευσης. Στο τέλος της ημέρας, όμως, θα πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη μας τι μένει στους παραγωγούς, γιατί αυτοί είναι ο πυρήνας του όλου συστήματος. Είναι απαραίτητο οι παραγωγοί, από κάθε αλλαγή και κάθε καινούργια τεχνολογική εφαρμογή να έχουν πάντα θετικότερο οικονομικό αποτέλεσμα, ώστε να γίνονται οι ίδιοι ως άτομα αρωγοί της συλλογικής προσπάθειας που γίνεται συστηματικά. Τελικός στόχος μας είναι η διακίνηση ποιοτικών προϊόντων, μέσω των οποίων χτίζονται διαχρονικές σχέσεις εμπιστοσύνης με τους καταναλωτές». |
ΦΩΤΟ: ΑΚΗΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ
