Ενεργή συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων για τον τόπο τους επιθυμούν οι κάτοικοι της ελληνικής υπαίθρου, που βιώνουν ως μεγαλύτερη πληγή τις λιγοστές ευκαιρίες στην απασχόληση και την επιχειρηματικότητα. Επιπλέον, οι Έλληνες της υπαίθρου είναι από τους πλέον προβληματισμένους Ευρωπαίους όσον αφορά τα περιβαλλοντικά θέματα, κυρίως τις επιπτώσεις των ακραίων καιρικών φαινομένων, τις φυσικές καταστροφές κ.ά.
Όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι που ζουν σε αγροτικές περιοχές, έτσι και οι Έλληνες αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα στην καθημερινότητά τους, όπως η δυσκολία πρόσβασης στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ενώ δεν έχουν την «πολυτέλεια» να απολαμβάνουν τις υπηρεσίες των δημόσιων συγκοινωνιών.
Τα παραπάνω σκιαγραφούν, μεταξύ άλλων, τις μεγάλες δυσκολίες και προκλήσεις που βιώνουν οι Έλληνες κάτοικοι της υπαίθρου, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του τελευταίου Ευρωβαρόμετρου, που διεξήχθη με πρωτοβουλία της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το διάστημα από 9 Απριλίου έως και 18 Απριλίου 2021. Σε σύνολο 25.841 συνεντεύξεων που ελήφθησαν από τα 27 κράτη-μέλη, προέκυψαν σημαντικά συμπεράσματα για τη ζωή, τις ανάγκες και τις ανησυχίες των κατοίκων της ευρωπαϊκής υπαίθρου.
Απασχόληση
Ειδικότερα, στην πλειονότητά τους, οι ερωτηθέντες εξέφρασαν την υποστήριξή τους στην ΕΕ για τη μέριμνα που δείχνει για τις αγροτικές περιοχές, ειδικά ως προς τις δημόσιες δαπάνες που χορηγούνται για αυτές. Βέβαια, όσο μεγαλύτερος ηλικιακά ήταν ο ερωτηθείς τόσο πιο σθεναρά υποστήριζε το επιχείρημα αυτό.
Για τους Ευρωπαίους κατοίκους της υπαίθρου, οι υποδομές και η συνδεσιμότητα αποτελούν κατά κύριο λόγο μία από τις βασικότερες ανάγκες τους (σε ποσοστό 44%). Η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, στην παροχή υπηρεσιών για τη φροντίδα των παιδιών ή των ηλικιωμένων και η διαθεσιμότητα θέσεων εργασίας και επιχειρηματικών ευκαιριών αναφέρονται σε ποσοστό 27%, και μόλις 26% η ανάγκη ψηφιακών υποδομών.
Όμως, σε 8 κράτη-μέλη, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, μεγαλύτερη ανάγκη αποτελεί η διάθεση θέσεων εργασιών και επιχειρηματικών ευκαιριών (ποσοστό 42%).
Δημόσιες συγκοινωνίες
Από τα αποτελέσματα της έρευνας καταγράφονται μεγάλες διαφορές στις απαντήσεις των ερωτηθέντων ανάλογα με τον τόπο κατοικίας τους, εάν δηλαδή ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, όσον αφορά τις μετακινήσεις τους με τα δημόσια μέσα μεταφοράς.
Συγκεκριμένα, οι κάτοικοι απομακρυσμένων αγροτικών περιοχών απάντησαν σε ποσοστό που ανέρχεται μεταξύ 52% και 59% πως είναι δύσκολο ή όχι δυνατό να μετακινούνται στον τόπο τους με δημόσιες συγκοινωνίες. Αντίθετα, όσοι κατοικούν σε πιο αστικοποιημένες περιοχές απάντησαν (μεταξύ 60% και 72%) ότι είναι πολύ εύκολο για παράδειγμα να πάνε στο πιο κοντινό σούπερ μάρκετ, στον γιατρό τους ή και στο ταχυδρομείο, χρησιμοποιώντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Στις αγροτικές περιοχές, οι ερωτηθέντες θα ήθελαν περισσότερα λεωφορεία να εκτελούν τοπικά δρομολόγια, σε ποσοστό 56% με 57%, έναντι 38% όσων ζουν σε μεγάλες κωμοπόλεις. Οι τελευταίοι επισημαίνουν περισσότερο την ανάγκη για τη δημιουργία ποδηλατοδρόμων. Στην Ελλάδα, οι κάτοικοι των απομακρυσμένων αγροτικών περιοχών ζητούν περισσότερα λεωφορεία για τοπικά δρομολόγια σε ποσοστό που φτάνει το 78%.
Επίπεδο διακυβέρνησης
Το 65% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι όταν η ΕΕ εφαρμόζει προγράμματα επενδύσεων σε αγροτικές περιοχές, πρέπει οι αποφάσεις για το πώς πρέπει να υλοποιείται η εκάστοτε επένδυση να λαμβάνονται σε τοπικό επίπεδο. Περίπου το ένα τρίτο (35%) πιστεύει ότι οι περιφέρειες πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο.
Μάλιστα, το 78% εκφράζει την επιθυμία να συμμετέχει περισσότερο στις αποφάσεις που επηρεάζουν την περιοχή τους. Τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται στη Σλοβακία (86%), στην Ελλάδα (85%) και στην Πολωνία (85%).
Το 63% όσον εξέφρασαν την επιθυμία αυτή, δήλωσε ότι θα ήθελε να συμμετάσχει περισσότερο σε διαβουλεύσεις με τους συμπολίτες του, το 52% σκέφτεται να εμπλακεί περισσότερο με την υπογραφή κοινών αναφορών και αιτημάτων, ενώ το 46% ότι θα ήθελε να έχει επικοινωνία με τους εκλεγμένους εκπροσώπους του. Το 42% απάντησε πως θα ήθελε μεγαλύτερη συμμετοχή μέσω των κοινωνικών δικτύων.
Περιβάλλον
Όσον αφορά τα περιβαλλοντικά θέματα, η πλειονότητα των ερωτηθέντων απαντά ότι πρόκειται για πρόβλημα που είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις αγροτικές περιοχές. Η καταστροφή φυσικών οικοτόπων και η απώλεια ζώων ή φυτικών ειδών αναγνωρίζονται ως άμεσο και επείγον πρόβλημα για τις αγροτικές περιοχές από το 65% των πολιτών της ΕΕ, ενώ το 58% δηλώνει πως άμεσο και επείγον πρόβλημα αποτελούν οι αυξανόμενες θερμοκρασίες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα.
Σχετικά με τη χρήση φυτοφαρμάκων και άλλων χημικών ουσιών στη γεωργία, το 65% δηλώνει ότι αποτελεί επίσης άμεσο και επείγον πρόβλημα, με το 52% να αναφέρει επίσης την εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες στην Ουγγαρία πιστεύουν ότι η καταστροφή φυσικών οικοτόπων και η απώλεια ζώων ή φυτικών ειδών αποτελούν άμεσο και επείγον πρόβλημα για τις αγροτικές περιοχές της χώρας τους. Την ίδια άποψη συμμερίζονται περίπου επτά στους δέκα ερωτηθέντες στη Γαλλία (69%), στην Ισπανία, στην Κύπρο (70%) και στην Ελλάδα (73%). Ως άμεσο και επείγον πρόβλημα χαρακτηρίζει τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την αλόγιστη χρήση φυτοφαρμάκων το 66% των Ελλήνων.
Τέλος, το ένα τρίτο των Ευρωπαίων πολιτών δηλώνει ότι, όταν τελειώσουν όλοι οι τρέχοντες περιορισμοί της COVID-19, θα είναι πολύ πιο πιθανό να επισκεφθεί αγροτικές περιοχές για λόγους αναψυχής σε σύγκριση με το παρελθόν. Το ποσοστό των ερωτηθέντων που είναι πολύ πιο πιθανό να επισκεφθούν αγροτικές περιοχές για ψυχαγωγικούς σκοπούς κυμαίνεται από 14% στη Δανία, έως 67% στην Κύπρο.
Υπάρχουν τρεις επιπλέον χώρες όπου το ποσοστό είναι πάνω από το 50%: Ουγγαρία και Μάλτα (61%), Ελλάδα (55%).
