Ενισχύθηκε η παραγωγή ροδάκινων και νεκταρινιών στην ΕΕ το 2023

του Γιάννη Τσιφόρου

Η παραγωγή νωπών ροδάκινων και νεκταρινιών στην ΕΕ, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις (στοιχεία Eurostat, Μάιος 2024), ανήλθε το 2023 σε 3.553 χιλ. τόνους, παρουσιάζοντας αισθητή άνοδο σε σύγκριση με το 2022 (+9%). Η άνοδος αυτή προήλθε κυρίως από την ανάκαμψη της παραγωγής στην Ισπανία, ο όγκος της οποίας, μετά την έντονη μείωση του 2022 λόγω των εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών, ανήλθε το 2023 σε 1.382 χιλ. τόνους (+59%). Αντίθετα, μείωση σημείωσε η παραγωγή ροδάκινων και νεκταρινιών, κυρίως στην Ιταλία (-10%) και σε μικρότερο βαθμό στην Ελλάδα και τη Γαλλία (-7,8% και -4% αντίστοιχα).

Τα νωπά επιτραπέζια ροδάκινα και νεκταρίνια κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής στην ΕΕ (84% το 2023) και τα υπόλοιπα οδηγήθηκαν στη μεταποίηση, ο όγκος των οποίων περιορίστηκε το 2023 σε 552 χιλ. τόνους (-9,6%). Στο εξωτερικό εμπόριο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Access2Markets, 15/4/2024), οι εξαγωγές νωπών ροδάκινων και νεκταρινιών της ΕΕ προς τρίτες χώρες ανήλθαν το 2023 σε περίπου 137 χιλ. τόνους, αξίας 217 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αισθητή άνοδο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος ως προς τον όγκο (+9%) και με αυξημένη μέση τιμή εξαγωγής (1,67 ευρώ/κιλό) ως προς την αντίστοιχη του 2022 (+5%). Το Ην. Βασίλειο εξακολουθεί να αποτελεί την κυριότερη χώρα προορισμού (38% του όγκου το 2023), με δεύτερη την Ελβετία (21%) και τρίτη την Ουκρανία (13%).

Σύμφωνα, εξάλλου, με την πρόσφατη έκθεση βραχυπρόθεσμων προοπτικών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2024), η παραγωγή νωπών επιτραπέζιων ροδάκινων και νεκταρινιών στην ΕΕ θα ανέλθει το 2023 σε 2.974 χιλ. τόνους, παρουσιάζοντας αισθητή άνοδο ως προς το 2022 (+12,3%), αν και μικρότερη σε σύγκριση με τον μέσο όρο της πενταετίας 2018-2022 (+3,4%).

Συνολική παραγωγή νωπών ροδάκινων και νεκταρινιών στην ΕΕ
(2019-2023, σε χιλ. τόνους)

Πηγή: Eurostat, Peaches and nectarines production, 17/5/2024

Ισοζύγιο επιτραπέζιων ροδάκινων και νεκταρινιών στην ΕΕ
(2018-2023, σε χιλ. τόνους)

Πηγή: European Commission, Short-term outlook for EU agricultural markets in 2024, Spring 2024

Στο εξωτερικό εμπόριο, οι εξαγωγές στα αναφερόμενα προϊόντα, παρά την αύξηση του όγκου τους κατά το 2023 (+9,2%), θα εξακολουθήσουν να υπολείπονται σημαντικά από τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας, ενώ σημαντική ήταν η άνοδος των εισαγωγών ως προς το 2022 (+16%) και υπερδιπλάσια σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας (+33,4%). Θετική εξέλιξη, πάντως, εκτιμάται στην κατανάλωση, η οποία ανήλθε το 2023 σε 2.885 χιλ. τόνους, σημειώνοντας σημαντική αύξηση ως προς το 2022 (+12,5%) και αισθητά υψηλότερη από τον μέσο όρο της προηγούμενης πενταετίας (5,5%).

Μειώθηκε η εγχώρια παραγωγή

Η συνολική εγχώρια παραγωγή νωπών ροδάκινων και νεκταρινιών περιορίστηκε το 2023 σε περίπου 825 χιλ. τόνους, παρουσιάζοντας μείωση ως προς το προηγούμενο έτος (-7,8%), αλλά και σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας 2018-2022 (-3,5%). Η μείωση ήταν αισθητή στα επιτραπέζια προϊόντα, ο όγκος των οποίων περιορίστηκε το 2023 σε 448,7 χιλ. τόνους (-7,1%), ενώ ήταν κάπως μεγαλύτερη στα προϊόντα που οδηγήθηκαν στη μεταποίηση (-8,2%).

Οι εξαγωγές στα νωπά επιτραπέζια προϊόντα, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, περιορίστηκαν το 2023 σε 118,2 χιλ. τόνους (-7%), ενώ μειωμένη ήταν και η αξία των εξαγωγών, που περιορίστηκε σε 93,5 εκατ. ευρώ. Πέντε χώρες αποτέλεσαν τον κυριότερο προορισμό των ελληνικών προϊόντων (Ρουμανία, Ουκρανία, Βουλγαρία, Πολωνία, Ουγγαρία), καλύπτοντας το 2023 το μεγαλύτερο μέρος του όγκου και της αξίας (71% και 65% αντίστοιχα).

Σημαντική η άνοδος των εξαγωγών στα μεταποιημένα προϊόντα

Στο επίπεδο της μεταποίησης, ο όγκος και η αξία εξαγωγών στις κονσέρβες και τα συναφή μεταποιημένα προϊόντα κατέγραψαν σημαντική άνοδο το 2023, διατηρώντας την Ελλάδα σε ηγετική θέση στις εξαγωγές της κατηγορίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 2023, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, οι εξαγωγές της χώρας στα μεταποιημένα προϊόντα ροδάκινων και νεκταρινιών ανήλθαν σε 251,6 χιλ. τόνους (+11,5%) και με σημαντική άνοδο της αξίας, η οποία αυξήθηκε σε 387,6 εκατ. ευρώ (+10%), παρουσιάζοντας μικρή βελτίωση της μέσης τιμής εξαγωγής (1,54 ευρώ/κιλό) σε σχέση με την αντίστοιχη του 2022 (1,52 ευρώ/κιλό).

Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να αποτελούν την κυριότερη χώρα προορισμού των ελληνικών εξαγωγών μεταποιημένων προϊόντων, με όγκο 43 χιλ. τόνων, αξίας περίπου 80 εκατ. ευρώ το 2023, μεγέθη σημαντικά αυξημένα σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (+26,5% και +29,6% αντίστοιχα).

Στη δεύτερη θέση παραμένει η Γερμανία και ακολουθούν τρεις χώρες (Γαλλία, Ην. Βασίλειο και Ισπανία) με σημαντική άνοδο στον όγκο εξαγωγών, ιδιαίτερα προς την Ισπανία, η οποία στο διάστημα της τριετίας 2021-2023 αντιμετώπισε έντονο έλλειμμα παραγωγής συμπύρηνων και άλλων κατάλληλων για μεταποίηση προϊόντων.

Ωστόσο, πτώση παρουσίασε το 2023 ο όγκος ελληνικών εξαγωγών προς κάποιες χώρες (Καναδάς, Βέλγιο, Περού, Πολωνία), ενώ αντίθετα σε ορισμένες χώρες (Μεξικό, Ιταλία) η άνοδος του όγκου εξαγωγών ήταν ιδιαίτερα σημαντική.

Αισιόδοξες οι προβλέψεις συγκομιδής το 2024

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, όπως ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της έκθεσης φρούτων MedFEL, η οποία διοργανώθηκε στο τέλος Απριλίου στο Περπινιάν της Γαλλίας, ευνοϊκές φαίνονται οι προβλέψεις συγκομιδής νωπών ροδάκινων και νεκταρινιών στις τέσσερις κυριότερες παραγωγικές χώρες της ΕΕ το 2024.

Στο σύνολο των αναφερόμενων χωρών, η συγκομιδή ροδάκινων και νεκταρινιών προβλέπεται το 2024 να ανέλθει σε 3.417 χιλ. τόνους, παρουσιάζοντας άνοδο σε σύγκριση με αντίστοιχες εκτιμήσεις κατά το προηγούμενο έτος (+3,9%). Η άνοδος αυτή θα προέλθει κυρίως από την αύξηση της συγκομιδής στα επιτραπέζια ροδάκινα και νεκταρίνια, ο όγκος των οποίων αναμένεται το 2024 να ανέλθει σε 2.701 χιλ. τόνους (+4,5%), ενώ μικρή βελτίωση προβλέπεται στα συμπύρηνα προϊόντα (+1,3%).

Στην Ισπανία, η συγκομιδή στα επιτραπέζια ροδάκινα και νεκταρίνια εκτιμάται το 2024 σε περίπου 1,2 εκατ. τόνους (1% μικρότερη του 2023), ενώ στα συμπύρηνα προβλέπεται να ανέλθει σε 308 χιλ. τόνους (+6% ως προς το 2023). Στην Ιταλία, η συγκομιδή στα επιτραπέζια προϊόντα αναμένεται να υπερβεί το επίπεδο των 900 χιλ. τόνων, παρουσιάζοντας αισθητή αύξηση ως προς την περυσινή εκτίμηση (+11%).

Μεγαλύτερη προβλέπεται το 2024 η συγκομιδή στα επιτραπέζια προϊόντα στην Ελλάδα (+8%), ενώ στα συμπύρηνα δεν αναμένεται μεταβολή, με όγκο κυμαινόμενο σε περίπου 345 χιλ. τόνους, αν και δεν φαίνεται να έχουν εκτιμηθεί οι επιπτώσεις της προσβολής που έχει ενσκήψει τελευταία στα παραγόμενα προϊόντα. Να σημειωθεί, πάντως, ότι οι εκτιμήσεις αυτές θεωρούνται πρόωρες, μια και αποτελούν προβλέψεις συγκομιδής, οι οποίες ενδέχεται να παρουσιάσουν απόκλιση από τα τελικά παραγωγικά μεγέθη.

Μεγαλύτερη προβλέπεται το 2024 η συγκομιδή στα επιτραπέζια προϊόντα στην Ελλάδα (+8%), ενώ στα συμπύρηνα δεν αναμένεται μεταβολή, με όγκο κυμαινόμενο σε περίπου 345 χιλ. τόνους, αν και δεν φαίνεται να έχουν εκτιμηθεί οι επιπτώσεις της προσβολής που έχει ενσκήψει τελευταία στα παραγόμενα προϊόντα

Εγχώρια παραγωγή και κατανάλωση νωπών ροδάκινων και νεκταρινιών
(2019-2023, σε τόνους)

Πηγές: Eurostat (17/5/2024) και Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Access2Markets, 15/4/2024, HS Code: 080930)

Αξία και όγκος ελληνικών εξαγωγών ροδάκινων και νεκταρινιών ανά χώρα (2023-2022)

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Access2Markets, 18/3/2024, HS Code: 080930)

Ελληνικές εξαγωγές μεταποιημένων προϊόντων ροδάκινων-νεκταρινιών ανά χώρα (2023-2022)

Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Access2Markets, 15/4/2024, HS Code: 200870)

Προβλέψεις συγκομιδής ροδάκινων-νεκταρινιών στις κυριότερες χώρες
(2024, σε χιλ. τόνους)

Πηγή: AOP Peches et Abricots de France, medFEL- Europech, 21/5/2024