Επιμένουν στην εξωτερική σύγκλιση τα κράτη του πρώην ανατολικού μπλοκ

✱ «Δεν τηρήσατε τις δεσμεύσεις σας», κατηγορούν οι Λιθουανοί αγρότες τις Βρυξέλλες
✱ Σε ακροαματική διαδικασία του Ευρωκοινοβουλίου το θέμα

Για διάκριση εις βάρος των νέων κρατών-μελών της ΕΕ, όσον αφορά τη χορήγηση των άμεσων ενισχύσεων, καταγγέλλουν οι αγρότες της Λιθουανίας, οι οποίοι κατηγορούν τα ευρωπαϊκά όργανα για αθέτηση των υποσχέσεών τους περί Εξωτερικής Σύγκλισης.

Από την πλευρά τους, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί απορρίπτουν τις κατηγορίες εις βάρος τους και μεταθέτουν την ευθύνη στην ίδια τη Λιθουανία και τις πολιτικές της. Μάλιστα, πριν από λίγες ημέρες επιστράτευσαν τη βοήθεια ειδικής ομάδας εμπειρογνωμόνων, προκειμένου να απαντήσει με επιχειρήματα στους Λιθουανούς αγρότες και εμμέσως σε όλα τα νέα κράτη-μέλη της Ένωσης.

Χιλιάδες υπογραφές διαμαρτυρίας

Κατά την ακροαματική διαδικασία, την οποία οργάνωσαν μέλη του Ευρωκοινοβουλίου, ο πρόεδρος της Ένωσης Παραγωγών Γάλακτος της Λιθουανίας, Γιόνας Βιλιόνις, υπέβαλε αναφορά –την οποία υπέγραφαν περισσότεροι από 50.000 αγρότες της χώρας του– καλώντας την ΕΕ να σταματήσει την άδικη και άνιση κατανομή των άμεσων ενισχύσεων.

Όπως ο ίδιος ο Βιλιόνις τόνισε, οι Λιθουανοί αγρότες λαμβάνουν τις πιο μικρές άμεσες ενισχύσεις της Ένωσης, ενώ είναι υποχρεωμένοι να συμμορφώνονται στα ίδια αυστηρά περιβαλλοντικά πρότυπα, όπως οι συνάδελφοί τους παραγωγοί των υπόλοιπων κρατών-μελών. Υπενθύμισε ότι όταν η Λιθουανία εντάχθηκε στην Ένωση, οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών είχαν δεσμευτεί ότι οι άμεσες ενισχύσεις τους θα αυξηθούν, εφόσον ολοκληρωθεί μια μεταβατική περίοδος, στο πλαίσιο της Εξωτερικής Σύγκλισης, ώστε όλοι οι παραγωγοί της ΕΕ να λαμβάνουν τουλάχιστον 196 ευρώ/εκτάριο έως το 2020. Δέσμευση, η οποία όπως κατήγγειλε, δεν τηρήθηκε ποτέ.

Πολιτική επιλογή

«Η λιθουανική κυβέρνηση είναι υπεύθυνη» απάντησε εκ μέρους της DG Agri ο Γιορ Χάσλερ, εξηγώντας ότι η μέση πληρωμή στη χώρα θα έφτανε τα 196 ευρώ, εάν η κυβέρνηση της Λιθουανίας δεν είχε μεταφέρει μέρος του προϋπολογισμού της από τις άμεσες πληρωμές στα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης. Ο Χάσλερ, για να κατευνάσει τα πνεύματα, διαβεβαίωσε ότι στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ θα αυξηθούν οι άμεσες ενισχύσεις των κρατών-μελών που σήμερα βρίσκονται κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ. Προς αυτή την κατεύθυνση ήταν και η απάντηση του Γιάο Πασέκο από τη Farm Europe, σημειώνοντας ότι τα κράτη με μέσο επίπεδο στήριξης μικρότερο από το 90% του μέσου όρου της ΕΕ θα δουν αυτό το κενό κατά το ήμισυ να κλείνει από το 2022 έως το 2027.

Από την πλευρά τους, οι ευρωβουλευτές επισήμαναν ότι υφίστανται και πιο άδικες καταστάσεις εντός των ίδιων των κρατών-μελών. Όπως είπε ο ευρωβουλευτής Χέρμπερτ Ντόρφμαν, στη συζήτηση θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το κόστος παραγωγής και εργασίας, ενώ εξήγησε ότι καταγράφονται ακόμη μεγαλύτερες αδικίες στο εσωτερικό των κρατών, με τους παραγωγούς του ίδιου κράτους να λαμβάνουν διαφορετικά ποσά ενίσχυσης.

Ο Γερμανός Πίτερ Γιαρ σημείωσε ότι η Εσωτερική και η Εξωτερική Σύγκλιση πρέπει να συμβαδίζουν, επειδή οι διαφορές εντός των χωρών είναι «συχνά μεγαλύτερες» από αυτές μεταξύ των κρατών-μελών.

Ξεπερασμένοι οι υπολογισμοί

Από την πλευρά του, ο Πάολο Ντε Κάστρο ανέφερε ότι το κόστος παραγωγής και εργασίας στις χώρες της Βαλτικής είναι πλέον κοντά στον μέσο όρο της ΕΕ και αυτό σημαίνει ότι «οι προηγούμενες μέθοδοι για τον υπολογισμό των άμεσων ενισχύσεων είναι ξεπερασμένες». Κάλεσε τους υπεύθυνους της ΕΕ να διασφαλίσουν ότι θα εκπληρώσουν τις «πολύ σαφείς υποσχέσεις» που έδωσαν στη Λετονία, στη Λιθουανία και στην Εσθονία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα κράτη-μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης διαμαρτύρονται εδώ και πολύ καιρό για τους χαμηλότερους προϋπολογισμούς των άμεσων ενισχύσεων, που λαμβάνουν οι αγρότες τους σε σχέση με τα παλαιότερα μέλη της ΕΕ. Πρόκειται για μία κατάσταση που υπάρχει από το 2004 και το 2007, όταν εντάχθηκαν ως μέλη στην ΕΕ. Τότε από τις Βρυξέλλες αποφασίστηκε να σταματήσει σταδιακά η χρηματοδότηση των χωρών αυτών στο πλαίσιο του καθεστώτος ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης. Πράγματι, έχουν σταθερά τα πιο χαμηλά επίπεδα χρηματοδότησης, διότι οι ενισχύσεις τους υπολογίστηκαν με βάση την περίοδο αναφοράς, που τα εν λόγω κράτη μετέβαιναν από το παλιό σοβιετικό στο καπιταλιστικό οικονομικό μοντέλο.