Επισιτιστική κρίση: Τα παγκοσμιοποιημένα συστήματα τροφίμων επιδεινώνουν την πείνα

Οι επισιτιστικές αναταραχές που έχουν προκληθεί την τελευταία διετία εξαιτίας της πανδημίας COVID-19 και της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με την παγιωμένη απειλή της κλιματικής αλλαγής, έχουν καταδείξει τις ανεπάρκειες των παγκοσμιοποιημένων συστημάτων τροφίμων: πολλές χώρες του κόσμου εξαρτώνται από την παραγωγή των λίγων. Αυτή η άβολη συνθήκη υπογραμμίζει την ανάγκη για δημιουργία ισχυρών τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού, οι οποίες μπορούν να θωρακίσουν την επισιτιστική επάρκεια της οποιασδήποτε περιοχής. Ωστόσο, οι ΗΠΑ και ο υπόλοιπος δυτικός κόσμος δεν δείχνουν να έχουν πάρει το μάθημά τους.

«Σήμερα, το 80% του παγκόσμιου πληθυσμού εξαρτάται τουλάχιστον μερικώς από τις εισαγωγές τροφίμων για να σιτιστεί. Τα χρήματα που ξοδεύονται για εισαγόμενα τρόφιμα έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία 25 χρόνια», γράφουν η Siera Vercillo του καναδικού Συμβουλίου Έρευνας Κοινωνικών Επιστημών και Ανθρωπιστικών Επιστημών (SSHRC) και ο δημοσιογράφος Alex Park σε άρθρο για το Al Jazeera. «Περίπου οι μισές από τις 50 χώρες με τις υψηλότερες αυξήσεις τιμών εξαιτίας της πανδημίας βρίσκονται επίσης και μεταξύ των χωρών που εξαρτώνται περισσότερο από τις εισαγωγές τροφίμων, ενώ περίπου τα 3/4 των καλλιεργειών που προορίζονται για να καλύψουν αυτήν τη ζήτηση προέρχονται από τον Παγκόσμιο Νότο. Περισσότερο από το 95% των εισαγωγών ρυζιού, σιταριού και καλαμποκιού της Μποτσουάνα, του Μεξικού και της Τζαμάικας προέρχονται από χώρες που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία, καθιστώντας τες δυσανάλογα ευάλωτες στις διαταραχές της».

Παρ’ όλα αυτά, η Ουάσιγκτον εμφανίζεται πρόθυμη να ενισχύσει ακόμα περισσότερο το σαθρό υπάρχον παγκοσμιοποιημένο σύστημα. «Τον Οκτώβριο, η επικεφαλής του Οργανισμού Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID), Samantha Power, ανακοίνωσε τον τελευταίο γύρο της αμερικανικής βοήθειας για την αφρικανική γεωργία», αναφέρει το άρθρο στο Al Jazeera. «Μαζί με την αύξηση της επείγουσας επισιτιστικής βοήθειας, η μακροπρόθεσμη αντίδραση της κυβέρνησης των ΗΠΑ είναι η επένδυση επιπλέον 75 εκατομμυρίων δολαρίων σε «μεγάλης κλίμακας εμπλουτισμό των τροφίμων», με άλλα λόγια την προσθήκη θρεπτικών συστατικών στις καλλιέργειες βασικών δημητριακών μέσω βιομηχανικής επεξεργασίας».

Σε πρόσφατη ομιλία της, η Power είχε περιγράψει την ανωτέρω διαδικασία ως ένα μέσο παροχής θρεπτικών συστατικών που διαφορετικά θα έλειπαν στους Αφρικανούς. Ωστόσο, όπως είχαν γράψει οι συντάκτες του Al Jazeera, όταν η USAID παρουσίαζε το εν λόγω σχέδιο πέρυσι, οι Αφρικανοί αγρότες ανέκαθεν καλλιεργούσαν προϊόντα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. «Αντί να τους βοηθάει να παρέχουν θρεπτικά τρόφιμα στους Αφρικανούς, το σχέδιο της USAID τους αφήνει χώρο μόνο για να παράγουν προϊόντα για λογαριασμό μεγάλων βιομηχανικών μονάδων».