Γνωστά ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, συμπεριλαμβανομένων της ελβετικής UBS, της βρετανικής HSBC και της ισπανικής Santander, βρίσκονται στο προσκήνιο για αρνητικό λόγο, μετά από πρόσφατη αναφορά της περιβαλλοντικής οργάνωσης Greenpeace, η οποία τις κατηγορεί για «πράσινο ξέπλυμα» και σημαντική περιβαλλοντική και ανθρωπιστική ζημιά. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες συνδέονται με δραστηριότητες που τροφοδοτούν την αποψίλωση των δασών και άλλες αμφισβητούμενες πρακτικές.
Περιβαλλοντοκτόνα και καταχρηστικά ομόλογα
Στο επίκεντρο των καταγγελιών βρίσκεται η περιβόητη αγορά «πράσινων» ομολόγων στη Βραζιλία. Όπως υποστηρίζει η Greenpeace, η UBS και η Santander, μεταξύ άλλων μη ευρωπαϊκών τραπεζών, έχουν ενεργήσει ως μεσάζοντες στα εν λόγω χρηματοδοτικά μέσα, τα οποία προορίζονται για τον πρωτογενή τομέα.
Σύμφωνα με το πρότζεκτ ερευνητικής δημοσιογραφίας της διεθνούς περιβαλλοντικής οργάνωσης, ονόματι Unearthed, οι εν λόγω τράπεζες έχουν βοηθήσει επενδυτές να αγοράσουν «πράσινα» επενδυτικά περιουσιακά στοιχεία, τα οποία δήθεν χρηματοδοτούν φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές. Όπως προκύπτει όμως από την έρευνα, η χρηματοδότηση στην πραγματικότητα ενίσχυσε αμφιλεγόμενες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων αποψιλωτών, αρπάγων γης και κτηνοτρόφων που κατηγορούνται για καθεστώτα εργασιακής δουλείας στη χώρα του καφέ.
«Οι τράπεζες, οι οποίες ενορχηστρώνουν αυτές τις συναλλαγές ομολόγων, καθορίζουν την τιμή τους και τα πωλούν σε επενδυτές με αντάλλαγμα μια αμοιβή, η οποία είναι συνήθως από 3% έως 5% της συνολικής προσφοράς», επισημαίνει η δημοσιογράφος Doloresz Katanich του Euronews, σε άρθρο που αντλεί πληροφόρηση από το πρακτορείο Reuters.
Οι αποκαλύψεις της Greenpeace επικεντρώνονται στα Agribusiness Receivables Certificates (CRA), δηλαδή σε τίτλους που προέρχονται από τιτλοποίηση (asset-backed securities), οι οποίοι αντιπροσωπεύουν επενδύσεις σε αγροτικές επιχειρήσεις. Αυτοί αναφέρονται ευρέως ως «πράσινα» ομόλογα και δημιουργήθηκαν αρχικά για να υποστηρίξουν τις βιώσιμες και μικρής κλίμακας αγροτικές πρακτικές στη Βραζιλία. Ωστόσο, στην πράξη, «η αγορά έχει πλέον διογκωθεί κατά περίπου 8 δισ. ευρώ, και τα ομόλογα συχνά χρηματοδοτούν μεγάλες εταιρείες και τους προμηθευτές τους», υπογραμμίζει η Katanich.
