Στα 527 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε ονομαστικούς όρους η αξία της ευρωπαϊκής αγροτικής παραγωγής το 2035, ακολουθώντας ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 1,2% από το 2025. Η εκτίμηση αυτή, που πραγματοποιείται στο πλαίσιο της μεσοπρόθεσμης έκθεσης της Κομισιόν για τα αγροτικά προϊόντα, βασίζεται στις τάσεις παραγωγής, αλλά και στις σχετικές εξελίξεις των τιμών.
Οι αλλαγές στις αγορές αγροτικών προϊόντων κατά την επόμενη δεκαετία και ο τρόπος με τον οποίο θα επιδράσουν στην αξία της παραγωγής, ενδεχομένως και στο εισόδημα των αγροτών, αναλύονται από την Κομισιόν, που προβλέπει αύξηση της αξίας παραγωγής, αλλά και του κόστους σε μικρότερο βαθμό, ενώ τα περιθώρια αύξησης του εισοδήματος αναμένεται να κινηθούν επίσης αυξητικά, μία εξέλιξη όμως που θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες της αγοράς.
Η συνολική αξία της αγροτικής παραγωγής θα ακολουθήσει ανοδική τάση έως το 2035, ενώ οι τιμές των εισροών αναμένεται να συνεχίσουν ανοδικά, με βραδύτερο όμως ρυθμό. Το περιθώριο του εισοδήματος αναμένεται επίσης να αυξηθεί σε ονομαστικούς όρους, με βάση τη διαφορά μεταξύ αξίας παραγωγής και μεταβολών κόστους.
Σε πραγματικούς όρους, η εξέλιξη των τιμών θα εξαρτηθεί από την πορεία του πληθωρισμού και το επίπεδο ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε σύγκριση με τις παγκόσμιες αγορές, γεγονός που θα μπορούσε να επηρεάσει περαιτέρω το πώς εκείνες θα διαμορφωθούν, όπως συνοψίζουν οι συντάκτες της έκθεσης.
Προϊόντα όπως τα δημητριακά, οι ελαιούχοι σπόροι, τα ζαχαρότευτλα, το γάλα, τα αβγά και τα κρέατα θα συνεχίσουν να αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής παραγωγής της ΕΕ έως το 2035 (53%). Κτηνοτροφικά φυτά, φρούτα και λαχανικά, πρωτεϊνούχες καλλιέργειες, πατάτες, κρασί και ελαιόλαδο αναμένεται να αντιπροσωπεύουν το 37% της αγροτικής παραγωγής έως το 2035.
Μεταποιητικές δραστηριότητες, καθώς και γεωργικές υπηρεσίες όπως ο αγροτουρισμός, αναμένεται να αντιπροσωπεύουν ένα 4% και 5% αντίστοιχα, παραμένοντας στα σχετικά οριακά μερίδια που κατείχαν ιστορικά.
Το κόστος παραγωγής αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω
Το συνολικό κόστος παραγωγής προβλέπεται να αυξάνεται κατά 0,7% ετησίως μετά το 2025 (υψηλότερα από το ετήσιο +0,5% μεταξύ 2015-2020), λιγότερο από την αξία της αγροτικής παραγωγής, καθώς οι τιμές της ενέργειας και άλλων εισροών θεωρείται ότι θα παραμείνουν υψηλότερες, μεσοπρόθεσμα, από τα προ του 2021 επίπεδα. Το μεγαλύτερο κόστος (36% της συνολικής ενδιάμεσης κατανάλωσης, έναντι 42% το 2023) παραμένουν οι ζωοτροφές, παρά την εκτιμώμενη μείωση του αριθμού των ζώων.
Αυξήσεις, όμως, προβλέπονται και σε άλλες δαπάνες, όπως οι αγροτικές υπηρεσίες (π.χ. συμβουλευτική, κτηνιατρικά έξοδα, συντήρηση κτηρίων). Το μερίδιο των λοιπών δαπανών στο συνολικό κόστος προβλέπεται να ανέλθει σε 36% έως το 2035. Με την υπόθεση υψηλότερων τιμών σε ενέργεια και λιπάσματα, τα μερίδιά τους στο συνολικό κόστος θα μπορούσαν να αυξηθούν σε 14% και 10% αντίστοιχα.
Τα περιθώρια εισοδήματος αναμένεται να αυξάνονται σταθερά
Η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία που παράγεται από τον αγροτικό τομέα της ΕΕ, αφαιρώντας το κόστος εισροών από την αξία παραγωγής, αναμένεται να αυξάνεται κατά 1% ετησίως μεταξύ 2023 και 2035, με την ανάπτυξη να επιταχύνεται μετά το 2025. Η κατανάλωση παγίου κεφαλαίου, η οποία αντιστοιχεί στις γεωργικές επενδύσεις, προβλέπεται να αυξάνεται κατά 0,8% ετησίως έως το 2035, αύξηση μικρότερη από ότι είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν.
Η καθαρή προστιθέμενη αξία, που προκύπτει από την αφαίρεση της κατανάλωσης παγίου κεφαλαίου από την ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, προβλέπεται να αυξάνεται κατά 1,1% ετησίως την ίδια περίοδο.
Το ονομαστικό αγροτικό εισόδημα αναμένεται να αυξηθεί μετά το 2025
Αύξηση κατά 0,8% ετησίως, μετά το 2025, προβλέπεται για το ονομαστικό αγροτικό εισόδημα, λαμβάνοντας υπόψη την προβλεπόμενη εξέλιξη της καθαρής προστιθέμενης αξίας, συν τις επιδοτήσεις, αφαιρώντας τους φόρους. Η πρόβλεψη αυτή, βέβαια, μπορεί να έχει αποκλίσεις προς τα πάνω ή προς τα κάτω, καθώς λαμβάνεται υπόψη ένα περιβάλλον τιμών βάσης.
Σε αντίθεση με τις ονομαστικές αξίες που βασίζονται σε τρέχουσες τιμές, οι πραγματικές βασίζονται σε σταθερές τιμές του 2010 και επομένως διορθώνονται με τον ρυθμό του πληθωρισμού. Δεδομένου ότι ο πληθωρισμός, που βρίσκεται σε άνοδο από τα τέλη του 2021, προβλέπεται να επανέλθει σε κανονικά επίπεδα πριν το 2025, αυτό προκαλεί σημαντική απόκλιση μεταξύ ονομαστικού και πραγματικού εισοδήματος, στο πλαίσιο των τιμών βάσης, όπως εξηγούν οι συντάκτες.
Η οικονομική βιωσιμότητα των γεωργικών εκμεταλλεύσεων θα επηρεαστεί περαιτέρω θετικά από τα κέρδη παραγωγικότητας, τα οποία καθοδηγούνται από τη μηχανοποίηση και την αυτοματοποίηση. Αυτό μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση της εξακολουθούμενης εκροής εργατικού δυναμικού, δημιουργώντας ταυτόχρονα περισσότερες ευκαιρίες για εξειδικευμένο προσωπικό. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε επίσης να βελτιωθεί η οικονομική ελκυστικότητα του κλάδου.
