EU CAP Network: «Η τεχνολογία είναι χρήσιμη μόνο όταν εξυπηρετεί πραγματικές ανάγκες»

Σε μια περίοδο που η ευρωπαϊκή γεωργία και δασοκομία καλούνται να αντιμετωπίσουν σοβαρές προκλήσεις, όπως η έλλειψη εργατικού δυναμικού, οι πιέσεις για περιβαλλοντική βιωσιμότητα και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η ενσωμάτωση ρομποτικής και τεχνητής νοημοσύνης (AI) προβάλλει όχι μόνο ως τεχνολογική καινοτομία, αλλά και ως στρατηγική αναγκαιότητα.

Το πρόσφατο σεμινάριο του Ευρωπαϊκού Δικτύου της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (EU CAP Network), με τίτλο «Ρομποτική και Τεχνητή Νοημοσύνη στη γεωργία και τη δασοκομία», ανέδειξε τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών μέσα από επιδείξεις, ανταλλαγές εμπειριών και επισκέψεις πεδίου. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να δουν στην πράξη αυτόνομα μηχανήματα, ρομποτικά συστήματα συγκομιδής, λύσεις παρακολούθησης κτηνοτροφίας και εργαλεία ευφυούς γεωργίας βασισμένα στην τεχνητή νοημοσύνη.

Από τη θεωρία στην πράξη

Το βασικό συμπέρασμα του σεμιναρίου ήταν σαφές: Η τεχνολογία είναι χρήσιμη μόνο όταν εξυπηρετεί πραγματικές ανάγκες. Οι λύσεις που προτείνονται πρέπει να είναι προσβάσιμες, διαλειτουργικές, προσιτές οικονομικά και σχεδιασμένες σε συνεργασία με τους ίδιους τους παραγωγούς – όχι ερήμην τους. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά ο Jacopo Goracci, συμμετέχων από την Ιταλία, «η τεχνολογία πρέπει να είναι ένα εργαλείο που στηρίζει, όχι που αντικαθιστά τον αγρότη».

Προτεραιότητες έρευνας και πολιτικής

Ανάμεσα στις προτάσεις για μελλοντική έρευνα, ξεχωρίζουν:

• Η ανάπτυξη ρομπότ συγκομιδής για ευπαθή φρούτα (όπως οι φράουλες), που απαιτούν λεπτό και ευαίσθητο χειρισμό.
• Ευφυή συστήματα πρόβλεψης και διαχείρισης επιβλαβών οργανισμών, βασισμένα σε αισθητήρες, δορυφορικά δεδομένα και AI.
• Μοντέλα «Robotics-as-a-Service» (Ρομποτική ως Υπηρεσία), ιδιαίτερα χρήσιμα για μικρούς παραγωγούς, με ευέλικτες επιλογές χρήσης ανάλογα με τις ανάγκες τους.

Παράλληλα, τονίστηκε η ανάγκη εκσυγχρονισμού του ρυθμιστικού πλαισίου για τα αυτόνομα μηχανήματα, καθώς οι ισχύοντες κανονισμοί καθυστερούν τη διάδοση καινοτόμων λύσεων. Προτείνεται η εναρμόνιση κανόνων σε επίπεδο ΕΕ, ώστε να διευκολυνθεί η πιστοποίηση και εμπορική χρήση.

Ο ρόλος των αγροτών και της εκπαίδευσης

Στο σεμινάριο επισημάνθηκε και ο ρόλος της εκπαίδευσης στον ψηφιακό μετασχηματισμό του αγροτικού τομέα. Πιο συγκεκριμένα, τονίστηκε ότι η τεχνολογική μετάβαση δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς εκπαίδευση και ενδυνάμωση των παραγωγών. Η ψηφιακή εγγραμματοσύνη, η εμπιστοσύνη στις τεχνολογίες και η δυνατότητα συμμετοχής σε πιλοτικά έργα και τοπικές δοκιμές κρίνονται απαραίτητες.

Προς μια ευφυή και «ανθρώπινη» τεχνολογία

Το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας δεν είναι απλώς ψηφιακό, είναι συμμετοχικό, συνεργατικό και προσαρμοσμένο στις ανάγκες της υπαίθρου. Με στοχευμένη στήριξη μέσω της ΚΑΠ, επενδύσεις στην καινοτομία και πολιτικές που γεφυρώνουν την έρευνα με την πράξη, η ρομποτική και η τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να γίνουν κινητήριες δυνάμεις ενός ανθεκτικού και βιώσιμου αγροδιατροφικού μοντέλου.