EU CAP NETWORK: Κλιματική κρίση και λειψυδρία οδηγούν στον δρόμο της ευφυούς άρδευσης

Σε μια εποχή που η κλιματική κρίση και η λειψυδρία απειλούν τη γεωργική παραγωγή σε ολόκληρη την Ευρώπη, καινοτόμες λύσεις ευφυούς άρδευσης προσφέρουν στους παραγωγούς νέα εργαλεία, για να εξοικονομούν νερό χωρίς να θυσιάζουν την ποιότητα των προϊόντων τους, όπως παρουσιάζεται στην έκδοση του 2025 του περιοδικού «Agrinnovation» από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο της ΚΑΠ (EU CAP Network).

Πιο αναλυτικά, μέχρι σήμερα, εκατοντάδες έργα Ομάδων Καινοτομίας έχουν διερευνήσει την ψηφιοποίηση σε διάφορες μορφές. Έχουν, για παράδειγμα, αναπτύξει εφαρμογές χρήσης έξυπνων κινητών τηλεφώνων, τάμπλετ, αισθητήρων πεδίου, drones και δορυφόρων για αγρότες και δασοκόμους, ή έχουν δοκιμάσει τεχνολογίες για τη βελτίωση της διαχείρισης του νερού και την παρακολούθηση του εδάφους, των καλλιεργειών και της κτηνοτροφίας. Σύμφωνα με το περιοδικό, από τους οπωρώνες του Πεδεμοντίου στην Ιταλία έως τα πεδία εφαρμογής της ευρωπαϊκής δορυφορικής τεχνολογίας, η άρδευση ακριβείας αποδεικνύεται καθοριστικός παράγοντας βιωσιμότητας και παραγωγικότητας.

Παραγωγή μήλων με 46% λιγότερο νερό

Ο Lorenzo Sacchetto, παραγωγός μήλων και ακτινιδίων στην περιοχή του Πεδεμοντίου, ήταν ένας από τους πρώτους που συμμετείχαν στις πιλοτικές εφαρμογές του συστήματος WappFruit, μιας καινοτομίας που συνδυάζει αισθητήρες εδάφους, αλγορίθμους και αυτοματισμούς για στοχευμένη άρδευση. Ένας ειδικός αλγόριθμος αναλύει τα δεδομένα και μπορεί να ενεργοποιήσει αυτόματα το σύστημα άρδευσης σε περιοχές με υδατική ανεπάρκεια.

Οι αγρότες μπορούν να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο την κατάσταση των οπωρώνων τους, καθώς το σύστημα είναι πλήρως αυτοματοποιημένο, αλλά οι παραγωγοί έχουν τη δυνατότητα να το ενεργοποιούν ή να το απενεργοποιούν απομακρυσμένα και χειροκίνητα.

Όπως επισημαίνει ο Lorenzo, «οι πειραματικές εφαρμογές δείχνουν ότι αυτή η καινοτομία μπορεί να με βοηθήσει να εξοικονομήσω έως και 46% νερό», σημειώνει. Στο τέλος της σεζόν, είχαμε την ίδια ποσότητα φρούτων στη συγκομιδή, σε σύγκριση με τις καλλιέργειες που αρδεύτηκαν με τον συμβατικό τρόπο, και τα φρούτα ήταν πιο γλυκά, παρότι είχαν ποτιστεί με λιγότερο νερό».

Το σύστημα επιτρέπει τον συνεχή έλεγχο της υγρασίας του εδάφους και την αυτόματη ενεργοποίηση της άρδευσης μόνο όπου και όταν χρειάζεται. Αν και το έργο έχει πλέον ολοκληρωθεί, ο Lorenzo συνεχίζει τις εφαρμογές στον οπωρώνα του, ενώ τα αποτελέσματα αυτής της εμπειρίας πρόκειται να αποτελέσουν τη βάση για μια νέα νεοφυή επιχείρηση που θα διαθέσει το σύστημα στην αγορά, ανοίγοντας τον δρόμο για ευρύτερη εφαρμογή σε παραγωγούς φρούτων.

Δορυφόροι, drones και γεωργία ακριβείας

Την ίδια στιγμή, το ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο MAGDA (Meteorological Assimilation from Galileo and Drones for Agriculture) ανεβάζει την ευφυή άρδευση σε άλλο επίπεδο, ενσωματώνοντας τεχνολογίες δορυφορικής πλοήγησης, παρατήρησης Γης και ατμοσφαιρικών μετρήσεων σε πραγματικό χρόνο.

Το MAGDA αξιοποιεί δεδομένα από τους ευρωπαϊκούς δορυφόρους Galileo και Copernicus, καθώς και μετεωρολογικούς αισθητήρες πεδίου εξειδικευμένα drones που καταγράφουν μικροκλιματικά δεδομένα, όπως θερμοκρασία, υγρασία και ταχύτητα ανέμου κοντά στις καλλιέργειες.

Μέσα από έναν ψηφιακό πίνακα ελέγχου, το σύστημα παρέχει στους αγρότες εξατομικευμένες συμβουλές άρδευσης, στηριγμένες σε υδρολογικά μοντέλα, ενώ ταυτόχρονα προειδοποιεί για επικείμενα καιρικά φαινόμενα και πιθανούς γεωργικούς εχθρούς που σχετίζονται με το κλίμα. Με τον τρόπο αυτόν, οι παραγωγοί μπορούν να προστατεύσουν τη σοδειά τους, να εξοικονομήσουν πολύτιμους πόρους και να σχεδιάσουν έγκαιρα τις παρεμβάσεις τους στο χωράφι.

Η γεωργία του μέλλοντος χρειάζεται έξυπνες λύσεις

Τα παραδείγματα του WappFruit και του MAGDA δείχνουν πώς η τεχνολογία μπορεί να απαντήσει στα πιο πιεστικά ζητήματα της σύγχρονης γεωργίας: Την έλλειψη νερού, την αυξανόμενη πίεση για ποιοτικά προϊόντα και τις ακραίες καιρικές συνθήκες. Η μετάβαση σε ευφυή άρδευση δεν είναι πλέον μια θεωρητική συζήτηση, είναι ένα πρακτικό βήμα προς μια πιο βιώσιμη και ανταγωνιστική γεωργία.